«Να σειστεί το κέντρο της Γης»
Της Χριστίνας Πάντζου
Η διακήρυξη του πέμπτου Εθνικού Συνεδρίου Ιθαγενών (CNI) και του Ζαπατιστικού Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού (EZLN) της 14ης Οκτωβρίου αποτελεί σημείο καμπής στην πολιτική τακτική της ομάδας που άλλαξε τη δυναμική των αγώνων των ιθαγενών πληθυσμών του Μεξικού: για πρώτη φορά στην Ιστορία τους οι Ζαπατίστας θα μετάσχουν σε εκλογική αναμέτρηση.
Με τίτλο «Να σειστεί το κέντρο της Γης», το κείμενο αποτελεί έκκληση προς την κοινωνία ώστε να οργανωθεί για να υποστηρίξει μια νέα πολιτική πρωτοβουλία υπέρ της ανεξάρτητης υποψηφιότητας μιας ιθαγενούς γυναίκας για τις προεδρικές εκλογές του 2018.
Για τον σκοπό αυτό, το CNI και οι Ζαπατίστας προκήρυξαν μόνιμη συνέλευση με στόχο όσα συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν στο συνέδριο να γίνουν αντικείμενο διαβούλευσης σε «κάθε γεωγραφία, έδαφος και συντεταγμένη μας ώστε να επιλεγεί ένα ιθαγενές κυβερνητικό συμβούλιο, του οποίου ο λόγος θα εκφέρεται από μια ιθαγενή γυναίκα».
Αυτή θα είναι και η υποψήφια των ιθαγενών κινημάτων για την προεδρία της χώρας.
Η διακήρυξη απαριθμεί τις επιθέσεις που έχουν βιώσει οι ιθαγενείς λαοί, φυλές και εθνότητες του Μεξικού σημειώνοντας πως αυτές όχι μόνο δεν θα σταματήσουν αλλά θα ενταθούν «έως ότου σαρώσουν και το τελευταίο ίχνος από την ύπαρξή μας ως λαών είτε στις πόλεις είτε στην ύπαιθρο».
Γι’ αυτό και οι Ζαπατίστας εγκαινιάζουν έναν νέο κύκλο «διαβούλευσης με καθέναν από τους λαούς μας για να ανατρέψουμε από τα κάτω την εξουσία που από τα πάνω μας επιβάλλουν και που το μόνο που μας προσφέρει είναι ένα σκηνικό θανάτου, βίας, λεηλασίας και καταστροφής».
Οι Ζαπατίστας βεβαιώνουν πως τίποτε στην πράξη δεν έχει αλλάξει στη στρατηγική τους και πως ο αγώνας τους δεν είναι για την εξουσία ούτε καν για την αναζήτησή της.
Αλλά, είναι η πρώτη φορά στα περισσότερα από 22 χρόνια της Ιστορίας τους που προτείνουν τη συμμετοχή σε μια εθνική εκλογική αναμέτρηση για δημόσιο αξίωμα.
«Δεν μας ενδιαφέρουν τα δημόσια αξιώματα, ούτε να έχουμε την εξουσία», επαναλάμβανε ο υποδιοικητής Μάρκος σε διάφορες συνεντεύξεις του, ήδη από την πρώτη δημόσια εμφάνισή του την 1η Γενάρη του 1994.
Χωρίς να μποϊκοτάρουν ανοιχτά τις εκλογές που έχουν διεξαχθεί έκτοτε, πάντα τόνιζαν πως ένα από τα βασικά προβλήματα της χώρας είναι το διεφθαρμένο και διαπλεκόμενο σύστημα των κομμάτων.
Σε πολλές δε ανακοινώσεις τους ασκούσαν δριμεία κριτική σε όλους τους υποψηφίους που κατέβαιναν στις εκλογές τα τελευταία χρόνια.
Η πρότασή τους είναι διαφορετική από ανάλογες εμπειρίες στη Λατινική Αμερική, όπου οι ιθαγενείς λαοί συχνά διαψεύστηκαν όταν μετείχαν εκλογών σε συμμαχία με πολιτικά κόμματα, τα οποία εν τέλει απλώς επιχείρησαν να τα ενσωματώσουν επιβάλλοντας τη δική τους ατζέντα, αναλύει ο Νιλ Χάρβεϊ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Νέου Μεξικού.
Στο Εκουαδόρ, π.χ., το Συντονιστικό των Ιθαγενών Εθνοτήτων (Conaie) στήριξε την ίδρυση του κόμματος ιθαγενών MUPP, το οποίο το 2002 συμμάχησε με το Πατριωτικό Κόμμα και πέτυχε την εκλογή του προέδρου Λούσιο Γκουτιέρες.
Αμέσως μετά την εκλογή του, ο Γκουτιέρες υιοθέτησε πολιτικές λιτότητας κι άλλα αντιλαϊκά μέτρα πλήττοντας σοβαρά την αξιοπιστία των πολιτικών εκπροσώπων των ιθαγενών.
Στη δε Βολιβία, η ίδρυση του Κινήματος για τον Σοσιαλισμό (MAS) ως πολιτικού κόμματος με τη συμμετοχή ιθαγενών οργανώσεων, οδήγησε σε σοβαρές αντιπαραθέσεις, ακόμη και συγκρούσεις, λόγω της αντίθεσης των ιθαγενών κοινοτήτων στο εξορυκτικό αναπτυξιακό μοντέλο που προωθεί η κυβέρνηση.
Στην περίπτωση του Μεξικού, η πρόταση των Ζαπατίστας και του CNI δεν είναι μετασχηματιστούν σε ένα κόμμα ή να συμμαχήσουν με πολιτικά κόμματα, αλλά να προωθήσουν τις προτάσεις τους μέσα από μια υποψηφιότητα που θα εκφράζει την προβληματική των αυτόχθονων λαών, χωρίς να διατρέχει τον κίνδυνο να ενσωματωθεί στις πολιτικές σκοπιμότητες άλλων πολιτικών φορέων.
Οπως σημειώνει ο Χάρβεϊ: «Είναι ένας διαφορετικός τρόπος αντιμετώπισης του πολιτικού διλήμματος του πώς μπορεί ένα λαϊκό κίνημα να κερδίσει εθνική παρουσία χωρίς να χάσει τη σχέση του με τις κοινωνικές του βάσεις».
Δεν είναι ξεκάθαρο πώς ακριβώς θα συμμετάσχουν στις εκλογές ούτε αν θα λάβουν πόρους από τις εκλογικές αρχές που τόσο έχουν κριτικάρει.
Είναι ωστόσο σίγουρο πως αυτή η υποψηφιότητα θα μπορούσε να ανοίξει σε εθνικό επίπεδο την συζήτηση για τα πώς και ποιος καθορίζει την πορεία της χώρας, σε ποια κατεύθυνση και ποιος είναι ο ρόλος των ιθαγενών λαών στη διαδικασία καθορισμού του μέλλοντος του Μεξικού.
Και, κυρίως, πως τα προβλήματα λεηλασίας, διωγμού, ατιμωρησίας, βίας και καταστολής που καταγγέλλουν το CNI και ο EZLN δεν θα αποσιωπηθούν για μια ακόμη φορά στον προεκλογικό διάλογο.
Η διακήρυξη στο enlacezapatista.org
efsyn.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου