του Γιάννη Ζεύγου*
Η λαϊκή εθνικοαπελευθερωτική
επανάσταση του 1821 στάθηκε ο πρώτος μεγάλος σταθμός στην πάλη του
ελληνικού λαού για την πρόοδο και ανύψωσή του. Κείνη η εποποιία απόδειξε
τους απέραντους θησαυρούς ζωτικότητας και ηρωισμού, που περικλείνουν οι
λαϊκές μάζες και διακήρυξε βροντόφωνα πως οι μάζες με τους αγώνες τους
δημιουργούν την ιστορία.
Οι πλουτοκράτες πλαστογραφώντας την
ιστορία διεκδικούν την ηρωική λαϊκή κληρονομιά του 1821. Οι εθνοκάπηλοι
μιλάν για εθνικά ιδανικά, οι τύρανοι και στραγγαλιστές των λαϊκών
ελευθεριών ψέλνουν το μεγαλόπνοο ύμνο της ελευθερίας που βγήκε απ’ τα
ιερά κόκκαλα του ελληνικού λαού. Η αστική τάξη παραποιεί την ιστορία για
να κρύψει τον αντεθνικό της χαραχτήρα, για να σκεπάσει την ιδεολογική
της γύμνια και την ιστορική της χρεοκοπία.
Ωστόσο τα ιστορικά και αδιάψευστα
γεγονότα διακηρύχνουν πως η επανάσταση του 1821 ήταν έργο των λαϊκών
μαζών και ανήκει πλέρια στον εργαζόμενο λαό που με επικεφαλής το
προλεταριάτο αγωνίζεται να την ολοκληρώσει. Οι λαϊκές μάζες – οι αγρότες
και ναύτες, οι χειροτέχνες, οι μικρέμποροι και διανοούμενοι –
αποτέλεσαν τις δυνάμεις που οργάνωσαν βασικά και κίνησαν την επανάσταση
και που στην πορεία της χάραξαν τις λύσεις και σημείωσαν τους δρόμους
ανάπτυξης του ελληνικού λαού.
Λίγα γεγονότα είνε αρκετά να δείξουν
πως η δράση των λαϊκών μαζών στην επαναστατική φωτιά του 1821 εξεδήλωσε
αυθόρμητα και εμβρυώδικα τους εσώτερους πόθους του εργαζομένου έθνους,
πούναι πόθοι ιστορικοί και που ενσαρκώνονται στην επιταχτική ανάγκη να
λυθούν τα δημοκρατικά προβλήματα.
***
Όπως είναι γνωστό στα 1821 οι
εμποροκαραβοκυραίοι ήταν πιο δυνατοί στο νησί της Ύδρας και οι
κοτσαμπάσηδες ήταν πιο δυνατοί στην Πελοπόννησο. Αυτές λοιπόν οι εύπορες
τάξεις πήραν την πρωτοβουλία του αγώνα, ή τουλάχιστον βγήκαν καλοθελώς
στην επανάσταση, ή τους ανάγκασαν οι μάζες; Να η απάντηση που δίνει η
ιστορία σ’ αυτό το ερώτημα:
Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος ο πιο σπουδαίος
αστός ιστορικός μιλώντας για το ξέσπασμα της επανάστασης στο Μωρηά και
για τους κοτσαμπάσηδες γράφει:
«Αυτοί δεν – δηλαδή οι κοτσαμπάσηδες –
εταλαντεύοντο έτι αλλ’ ο Φλέσσας καταπείσας το Ν. Σολιώτη να τολμήσει
τας πρώτας εν τη επαρχία Καλαβρύτων εχθροπραξίας περιήγαγε τον Ασημάκην
Ζαΐμην και κατόπιν όλους τους λοιπούς εις την ανάγκην να ακολουθήσωσι το
ρεύμα». Ο Παπαφλέσσας ήταν ένας από τους πιο ηρωικούς επαναστάτες
λαϊκούς αρχηγούς και ο Ν. Σολιώτης ήταν κλέφτης, επαναστατημένος αγρότης
και αυτός στηριζόμενοι στην αγροτική μάζα άρχισαν την επανάσταση και
ανάγκασαν τους Ζαΐμηδες και τους λοιπούς τσιφλικάδες του Μωρηά να
ακολουθήσουν.
Το ίδιο πράγμα έγινε με τους
εμπόρους. Στην Ύδρα οι έμποροι με τους Κουντουριώτηδες επικεφαλής δεν
ήθελαν με κανένα τρόπο να βγουν στην επανάσταση. Οι ναύτες τους
ανάγκασαν. Οι ναύτες και ο άλλος λαός της Ύδρας μ’ επικεφαλής τον ισάξιο
του Παπαφλέσσα, ηρωικό πλοίαρχο Οικονόμου επαναστάτησαν, γκρέμισαν την
εξουσία των εμπόρων και κήρυξαν την εθνική επανάσταση. Οι ναύτες έκαναν
διπλή επανάσταση. Ενάντια στους Τούρκους καταπιεστές και ενάντια στους
συμμάχους τους τους εμπόρους. Η ηρωική εξέγερση των ναυτών του 1821
αποτελεί ιστορικό προάγγελο, επαναστατικό μήνυμα και σύμβολο για το
μεγάλο ρόλο της εργατικής τάξης όπως και η προδοτική στάση των εμπόρων
στην πιο κρίσιμη στιγμή αποτελεί τον πρόλογο της όλης προδοτικής
ιστορίας της τάξης τους.
Σ’ όλη τη χώρα οι λαϊκές μάζες πήραν
την πρωτοβουλία της εξέγερσης και οι εμποροκοτσαμπάσηδες αναγκάστηκαν να
ακολουθήσουν γιατί διέτρεχαν τον άμεσο κίνδυνο να τους ξεπαστρέψει ο
επαναστατημένος λαός είτε οι εξαγριωμένοι Τούρκοι.
Η επαναστατική πρωτοβουλία των λαϊκών
μαζών δεν περιορίστηκε μόνο να πάρουν τα όπλα και να αρχίσουν την
επανάσταση. Ο ηρωισμός και η αυτοθυσία των μαζών συνέχισαν την
επαναστατική πάλη εφτά ολόκληρα χρόνια και στη φωτιά των αγώνων
αναδείχτηκαν ασύγκριτοι ήρωες και ως αρχηγοί του επαναστατημένου λαού
σαν τον Αθ. Διάκο, τον Παπαφλέσσα, τον Κανάρη, τον Καραϊσκάκη. Και στα
πεδία των μαχών – στο Βαλτέτσι, στη Γραβιά, στο Μεσολόγγι, στη Χίο, στη
Σάμο, σε στεριά και θάλασσα έστησαν αθάνατα μνημεία δόξας. Ποιος ήταν ο
ρόλος των εμποροκοτσαμπάσηδων στην επική μονομαχία τους έθνους με τον
τουρκικό απολυταρχισμό; Έμποροι και κοτσαμπάσηδες δε φρόντιζαν για
τίποτα άλλο παρά μόνο για να αρπάζουν τη γη, να ληστεύουν το λαό με τα
νοίκια, να κλέβουν τα δάνεια και να παραλύουν τις επαναστατικές λαϊκές
δυνάμεις. Ο ίδιος ο αστός ιστορικός Κ. Παπαρρηγόπουλος γράφει: «Οι
μαχηταί της επαναστάσεως εξεπλήρωσαν κατά ξηράν και κατά θάλασσαν το
καθήκον αυτών επαξίως του επιδιωχθέντος μεγάλου σκοπού. Είνε δε τούτου
ένεκα, μάλλον αξιάγαστοι όσον δι’ όλου του αγώνος ουδέποτε εκτησάμεθα
κυβέρνησιν πράγματι χειραγωγήσασαν τα κοινά του έθνους συμφέροντα και
τελεσφόρως προνοήσασαν περί οργανισμού και συντηρήσεως των στρατιωτικών
του έθνους δυνάμεων».
Ο αστός ιστορικός ομολογεί πως οι
λαϊκές μάζες, οι μαχητές της επανάστασης εξεπλήρωσαν με θαυμάσιο τρόπο
το επαναστατικό εθνικό τους καθήκον, ενώ οι εμποροκοτσαμπάσηδες στάθηκαν
ανίκανοι να οργανώσουν και να συντηρήσουν τις επαναστατικές δυνάμεις.
Η επαναστατική δημιουργικότητα των
λαϊκών μαζών απλώθηκε σ’ όλα τα επίπεδα και έθιξε στο σύνολό τους τα
δημοκρατικά προβλήματα, που εκδηλώθηκαν στην πορεία της επανάστασης. Απ’
αυτήν την άποψη οι μάζες επανειλημμένα βρέθηκαν αντιμέτωπες με τους
εμποροκοτσαμπάσηδες και έτειναν να βαθύνουν και να ευρύνουν την
επανάσταση.
Αναφέραμε την εξέγερση των ναυτών
ενάντια στους εμπόρους, που επαναλήφθηκε πολλές φορές στη διάρκεια της
επανάστασης. Στα Βέρβαινα οι ένοπλες αγροτικές μάζες τον Ιούνη του 1821
εξεγέρθηκαν, σήκωσαν τα όπλα ενάντια στους τουρκοκοτζαμπάσηδες, όπως
τους αποκαλούσαν, και ζήτησαν να τους ξεπαστρέψουν. Οι χειροτέχνες της
Τρίπολης είχαν κι’ αυτοί την εξέγερση τους ενάντια στην αντίδραση των
φεουδαρχικών στοιχείων. Στις εργασίες των εθνοσυνελεύσεων οι ένοπλες
μάζες επανειλημμένα εξάσκησαν άμεση πίεση για να μην αρπάξουν την γη οι
εμποροκοτζαμπάσηδες. Μαζί με τους δημοκρατικούς διανοούμενους επέβαλαν
την επέχταση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των λαϊκών ελευθεριών στα
συντάγματα, που ψηφίσθηκαν από τις εθνοσυνελεύσεις.
Ακόμα είνε χαρακτηριστικό ότι
εκδηλώθηκαν και μαζικά κινήματα με «κομμουνιστικό» χαραχτήρα, όπως έγινε
στο νησί Άνδρο με το Δημ. Μπαλή. Ο χωρικός Δημ. Μπαλής απηύθυνε
προκήρυξη στο λαό, «περιέχουσαν ιδέας όχι απλώς σοσιαλιστικάς, αλλ’ αυτό
τούτο κομμουνιστικάς εν εποχή, καθ’ ην ο κομμουνισμός και ως λέξις και
ως ιδέα ήτο τελείως άγνωστος παρ’ ημίν… έγραφε ότι η νήσος Άνδρος είνε
και αυτή ποίημα τους Θεού, καθώς και όλος ο κόσμος και ότι οι προπάτορες
των αρχόντων, ελθόντες εις την νήσον, εξουσίασαν δια της βίας την
καλλιτέραν γην αυτής, χωρίς να έχωσι προς τούτο κανέν δικαίωμα
περισσότερον από τους άλλους». Και ο Μπαλής, αφού συγκέντρωσε πάνω από
τριακόσιους χωρικούς «άπαντας κηρυχθέντας οπαδούς του», έκανε συνέλευση
του λαού, έκαψε τους αρχοντικούς πύργους και θα έσφαζε και τους άρχοντες
και θα μοίραζε την γη τους αγρότες, αν δεν προλάβαινε ένα πολεμικό
καράβι.
Ο επαναστατημένος λαός έβανε την
πληβειακή σφραγίδα των επαναστατικών λύσεων σ’ όλα τα προβλήματα της
πάλης. Απ’ τους κόλπους της λαϊκής μάζας αναδείχθηκαν ήρωες στρατηγοί
και ναυμάχοι και στην πορεία της πάλης έτεινε αυθόρμητα να διαμορφωθεί
το αριστερό λαϊκό δημοκρατικό μέτωπο.
Η επανάσταση του 1821 απόδειξε τις
τρομερές δημιουργικές ικανότητες, που περικλείνουν οι λαϊκές μάζες άμα
βρουν τη δυνατότητα να τις εκδηλώσουν και να τις αναπτύξουν. Οι
ιστορικές συνθήκες και η συντηρητική φύση των εμποροτσιφλικάδων δεν
επέτρεψαν να ολοκληρωθεί στα 1821 το έργο της λαϊκής επανάστασης.
Η τάξη των αστικοτσιφλικάδων μέχρι
σήμερα εμπόδισε τη λύση των δημοκρατικών προβλημάτων, πνίγει τις
ικανότητες του ελληνικού λαού, δεν άφινε να αναπτυχτούν σε πλούσια και
εκπολιτιστική δημιουργία.
Στη σημερινή περίοδο στα βάθη της
συνείδησης των λαϊκών μαζών ωριμάζει καινούργιο 1821 σε ασύγκριτα πιο
τρανές διαστάσεις. Το προλεταριάτο που οι ναύτες της Ύδρας προανάγγειλαν
τον ιστορικό του προορισμό, συγκεντρώνει γύρω του το Παλλαϊκό μέτωπο
για λαοκρατική επαναστατική ολοκλήρωση του 1821.
*25/3/1936
Γ. ΖΕΥΓΟΣ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου