O σοσιαλφιλελευθερισμός του «δικτύου προστασίας αδυνάτων», του Αντώνη Νταβανέλου

Οι δράσεις αλληλεγγύης απέκτησαν, δικαιολογημένα, αίγλη κατά την περίοδο της μεγάλης κοινωνικής αντίστασης ενάντια στα Μνημόνια 1 και 2. Στις μέρες μας ξετυλίγεται μια συγκλονιστική αλληλεγγύη απέναντι στους πρόσφυγες, ένα πλατύ «πλέγμα» δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων των λαϊκών δυνάμεων, που κλείνει κάποιες από τις «τρύπες» της ανάλγητης επίσημης κρατικής πολιτικής, κρατά ζωντανούς χιλιάδες πρόσφυγες και εμποδίζει τη μαζική ανάπτυξη ενός ακροδεξιού ρεύματος με αφορμή το προσφυγικό ζήτημα.

Όμως, όπως και σε πολ­λές άλλες ση­μα­ντι­κές πτυ­χές της κοι­νω­νι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας, έτσι και στην αλ­λη­λεγ­γύη η κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή των ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ οδη­γεί σε ση­μα­ντι­κές ανα­τρο­πές.
Η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα ξε­κι­νά από τη βα­σι­κή πα­ρα­δο­χή ότι θα εφαρ­μό­σει στο «ακέ­ραιο και εγκαί­ρως» τη συμ­φω­νία της 13ης Ιου­λί­ου, το Μνη­μό­νιο 3. Αυτή η πα­ρα­δο­χή οδη­γεί στη δρα­μα­τι­κή επι­δεί­νω­ση των βα­σι­κών κοι­νω­νι­κών δι­καιω­μά­των που κα­θο­ρί­ζουν το επί­πε­δο ζωής εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων: η επί­θε­ση αφορά το μισθό, τη σύ­ντα­ξη, τους φό­ρους, την κα­τά­στα­ση στο δη­μό­σιο σχο­λείο και νο­σο­κο­μείο κ.ο.κ.
Κέρδη
Οφεί­λου­με να μην ξε­χνά­με ποτέ ότι μέσα στον οξύ κοι­νω­νι­κό αντα­γω­νι­σμό, η δρα­μα­τι­κή επι­δεί­νω­ση αυτών των με­γε­θών συν­δυά­ζε­ται με τη δρα­μα­τι­κή βελ­τί­ω­ση των συν­θη­κών και των πι­θα­νο­τή­των ανά­καμ­ψης των βιο­μη­χά­νων, των τρα­πε­ζι­τών και των εφο­πλι­στών από την κρίση του συ­στή­μα­τός τους. Στα 6-7 χρό­νια των μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών βελ­τιώ­θη­καν θε­α­μα­τι­κά τα πε­ρι­θώ­ρια κερ­δο­φο­ρί­ας των με­γά­λων επι­χει­ρή­σε­ων, των επι­χει­ρή­σε­ων που πε­ρι­μέ­νουν να ολο­κλη­ρω­θεί ο κύ­κλος κα­τα­στρο­φής των πιο κα­θυ­στε­ρη­μέ­νων και ετοι­μόρ­ρο­πων ομο­γά­λα­κτων «αδελ­φών» τους για να κλη­ρο­νο­μή­σουν τα με­ρί­διά τους στην αγορά και να ελ­πί­ζουν, έτσι, στο ξε­κί­νη­μα ενός νέου «φω­τει­νού» κύ­κλου στην οι­κο­νο­μία τους.
Όμως για να λει­τουρ­γεί στοι­χειω­δώς ομαλά το σύ­στη­μα, για να δια­σφα­λί­ζει η κυ­ρί­αρ­χη τάξη έναν κά­ποιο έλεγ­χο στις πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις, είναι ανα­γκαία κά­ποια μέτρα που θα δη­μιουρ­γούν μια εντύ­πω­ση εν­δια­φέ­ρο­ντος για το «γε­νι­κό καλό». Κά­ποια μέτρα που θα δί­νουν την ει­κό­να προ­σπά­θειας για να μην κυ­λά­ει αίμα στους δρό­μους.
Και εδώ εμ­φα­νί­ζε­ται η κ. Φω­τί­ου με τις «μαρ­με­λά­δες» και τα «γε­μι­στά» της, με τις νέες ιδέες για την αξιο­ποί­η­ση των ακα­τάλ­λη­λων για κα­τα­νά­λω­ση τρο­φί­μων ώστε να τρα­φούν κά­ποιοι πει­να­σμέ­νοι. Εδώ εμ­φα­νί­ζε­ται ο Ν. Φίλης που, αν και έχει ανα­λά­βει να υλο­ποι­ή­σει δρα­μα­τι­κές πε­ρι­κο­πές στους προ­ϋ­πο­λο­γι­σμούς για την εκ­παί­δευ­ση, εξαγ­γέλ­λει τη δια­νο­μή με­ρι­κών χι­λιά­δων «μι­κρο­γευ­μά­των» στους μα­θη­τές των πιο εξα­θλιω­μέ­νων σχο­λεί­ων, σε συ­νερ­γα­σία «με την Εκ­κλη­σία και τον ιδιω­τι­κό τομέα».
Τα μέτρα αυτά έχουν μια γε­νι­κό­τε­ρη προ­βο­λή, απο­λύ­τως δυ­σα­νά­λο­γη με τους προ­ϋ­πο­λο­γι­σμούς που τα στη­ρί­ζουν. Αξί­ζει να θυ­μό­μα­στε ότι το άθροι­σμα των κον­δυ­λί­ων που αφο­ρούν στην «αν­θρω­πι­στι­κή κρίση» μετά βίας φτά­νει τα 200 εκατ. ευρώ, ένα ποσόν ίσο με όσα σκέ­πτε­ται να δια­θέ­σει η κ. Δού­ρου ως επι­χο­ρή­γη­ση στους βα­ρό­νους του πο­δο­σφαί­ρου για τον εκ­συγ­χρο­νι­σμό των γη­πέ­δων τους. Όμως η υπο­κρι­σία είναι, ίσως, το μι­κρό­τε­ρο πρό­βλη­μα σε αυτή την αντί­λη­ψη για την αλ­λη­λεγ­γύη.
Σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία
Η ιδέα για ένα «δίχτυ προ­στα­σί­ας των αδυ­νά­των» είναι ιδέα βαθιά συν­δε­δε­μέ­νη με την άνοδο του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Πρω­το­εμ­φα­νί­στη­κε στα μέσα της δε­κα­ε­τί­ας του ’90, ενώ η πα­τρό­τη­τά της ανή­κει στα σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κά κόμ­μα­τα κατά την πε­ρί­ο­δο της προ­σαρ­μο­γής τους στο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό. Ήταν το απα­ραί­τη­το συ­μπλή­ρω­μα -ως νο­μι­μο­ποι­η­τι­κό στοι­χείο- στη γε­νι­κευ­μέ­νη επί­θε­ση των σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κών κυ­βερ­νή­σε­ων ενά­ντια στα «κε­κτη­μέ­να» της ερ­γα­τι­κής τάξης, ενά­ντια στις κα­τα­κτή­σεις των με­γά­λων δε­κα­ε­τιών του ’60 και του ’70. Ήταν το απα­ραί­τη­το άλ­λο­θι για τις σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές ηγε­σί­ες των συν­δι­κά­των, που έκα­ναν τα «στρα­βά μάτια» απέ­να­ντι στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη επι­θε­τι­κό­τη­τα και χρειά­ζο­νταν κά­ποια υπο­κα­τά­στα­τα ώστε να μπο­ρούν να ανα­πα­ρά­γο­νται εκλο­γι­κά. Δεν είναι τυ­χαίο ότι το «δίχτυ προ­στα­σί­ας των αδυ­νά­των» πρω­το­ε­ξαγ­γέλ­θη­κε ως αντί­λη­ψη στην Ελ­λά­δα από τον Χρ. Πρω­τό­πα­πα -πρώ­ην πρό­ε­δρο της ΓΣΕΕ και υφυ­πουρ­γό Ερ­γα­σί­ας, τότε, της κυ­βέρ­νη­σης Ση­μί­τη. Ήταν η εποχή των «εναλ­λα­κτι­κών πο­λι­τι­κών για την απα­σχό­λη­ση» που κα­ταρ­γού­σε τα νό­μι­μα δι­καιώ­μα­τα των ανέρ­γων, μεί­ω­νε τα ποσά και το χρόνο επι­δό­τη­σής τους, ενώ έταζε στους ανέρ­γους... προ­γράμ­μα­τα επα­να­κα­τάρ­τι­σης!
Σε χει­ρό­τε­ρη, σε πιο διευ­ρυ­μέ­νη κλί­μα­κα, ακρι­βώς το ίδιο κάνει σή­με­ρα η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ. Επι­δει­νώ­νει δρα­μα­τι­κά τη δυ­να­τό­τη­τα να τρέ­φο­νται αξιο­πρε­πώς τα παι­διά (μέσω της μεί­ω­σης των μι­σθών και των συ­ντά­ξε­ων των γο­νιών τους) και σε αντάλ­λαγ­μα τάζει... δια­νο­μές «μι­κρο­γευ­μά­των» στις πιο τρα­γι­κές των πε­ρι­πτώ­σε­ων.
Κά­ποιοι σύ­ντρο­φοι και πα­λιοί φίλοι θε­ω­ρούν αυτήν τη στάση ως ανα­γκαίο «ρε­α­λι­σμό» μπρο­στά σε μια πολύ δύ­σκο­λη κα­τά­στα­ση. Ας δούμε πόσα ση­μα­ντι­κά πράγ­μα­τα χάνει αυτός ο συλ­λο­γι­σμός.
Αρι­στε­ρά
Η Αρι­στε­ρά με­τα­τρέ­πε­ται έτσι σε πο­λι­τι­κή δύ­να­μη που λέει ότι η λι­τό­τη­τα είναι ανα­γκαία, ότι τα «χο­ντρά» μέτρα του Μνη­μο­νί­ου 3 πρέ­πει να επι­βλη­θούν και το μόνο που πα­ρα­μέ­νει ως αντί­βα­ρο είναι τα μέτρα του «δι­κτύ­ου προ­στα­σί­ας». Η Αρι­στε­ρά πα­ραι­τεί­ται έτσι από την πο­λι­τι­κή που ιστο­ρι­κά διεκ­δι­κού­σε με­τα­φο­ρά πόρων από τους κα­πι­τα­λι­στές στους ερ­γά­τες, από τους πλού­σιους στους φτω­χούς. Κυ­ρί­ως, όμως, η Αρι­στε­ρά πα­ραι­τεί­ται έτσι από την υπε­ρά­σπι­ση των με­γά­λων ερ­γα­τι­κών και κοι­νω­νι­κών κα­τα­κτή­σε­ων, που δεν είναι δυ­να­τόν να αντι­κα­τα­στα­θούν από μέτρα φι­λαν­θρω­πί­ας.
Ένα δευ­τε­ρεύ­ον αλλά όχι ασή­μα­ντο από­το­κο απο­τέ­λε­σμα αυτής της πο­λι­τι­κής μπο­ρεί να είναι η κρα­τι­κο­ποί­η­ση, μια ιδιό­μορ­φη «ΜΚΟ-ποί­η­ση» των δομών αλ­λη­λεγ­γύ­ης. Εκα­το­ντά­δες ακτι­βι­στές που ανέ­πτυ­ξαν δράση αυ­θε­ντι­κής κοι­νω­νι­κής ευαι­σθη­σί­ας, συν­δέ­ο­ντας πάντα την αλ­λη­λεγ­γύη με την αντί­στα­ση στα μνη­μό­νια, πιέ­ζο­νται σή­με­ρα να με­τα­τρα­πούν σε απο­λο­γη­τές των μνη­μο­νί­ων, που θα φτια­σι­δώ­νουν την από­πει­ρα επι­βο­λής τους με κά­ποια ψί­χου­λα προς τους πιο αδύ­να­μους από τους συ­ναν­θρώ­πους μας. Αυτή η ενί­σχυ­ση δεν μπο­ρεί και δεν πρέ­πει να υπο­τι­μη­θεί. Αλλά δεν φτά­νει.
Γιατί όπως έλε­γαν και κά­ποιοι Λα­τι­νο­α­με­ρι­κά­νοι ακτι­βι­στές της επο­χής του με­γά­λου κι­νή­μα­τος ενά­ντια στην κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση: Η Αρι­στε­ρά δεν είναι -δεν ήταν ποτέ- μια πο­λι­τι­κή δύ­να­μη που μόνο αγαπά τους φτω­χούς. Ήταν και η πο­λι­τι­κή δύ­να­μη που μά­χε­ται ενά­ντια στους πλού­σιους.
Πηγή: Rproject

Posted in: πολιτική