Δεν είναι το ευκολότερο των πραγμάτων
να συμφωνήσουμε όλοι ως προς το ποιοι γράφουν την Ιστορία: οι μάζες ή οι
προσωπικότητες; οι λαοί ή οι ηγέτες τους; τα πλήθη των ανωνύμων ή οι
θρυλούμενοι χαρισματικοί; Ας δεχτούμε -συμβιβαστικά και παραβλέποντας
τον πολυσύνθετο χαρακτήρα των ανθρωπίνων και της εκδίπλωσής τους- ότι
την Ιστορία τη γράφουν οι μάζες, με τη διεκδικητική κίνησή τους ή και με
τη μοιρολατρική ακινησία τους, με τις συλλογικά και πεισματικά
προβαλλόμενες αξιώσεις τους, αλλά και με την παραίτησή τους και το
βύθισμά τους στον ιδιωτισμό. Την υπογράφουν όμως (ή υπογράφουν ορισμένα
από τα κρισιμότερα κεφάλαιά της) οι προσωπικότητες· όσοι προκρίνονται
από τις ίδιες τις μάζες, έπειτα από διεξοδικό ή επιπόλαιο έλεγχο, και
τιμώνται σαν ξεχωριστοί, συχνά μάλιστα στα όρια της ειδωλολατρίας.Αν ήταν εφικτή η άμεση δημοκρατία, και μάλιστα χωρίς τα ελαττώματα της αρχαίας αθηναϊκής, ίσως τα πράγματα θα όδευαν διαφορετικά. Και διαφορετική θα ήταν και η αποτίμηση για το ποιοι είναι τελικά οι γραφείς της Ιστορίας. Αλλά οι σημερινές πολυπληθείς κοινωνίες, εκατοντάδες φορές μεγαλύτερες από την αρχαία αθηναϊκή και πολύ περισσότερο σύνθετες, αν όχι χαοτικές, δεν ευνοούν ιδιαίτερα τέτοια εγχειρήματα. Και θα ήταν υπερβολικό να πούμε πως οι διαδικτυακές καμπάνιες και ψηφοφορίες συνιστούν ένα σύγχρονο αμεσοδημοκρατικό όπλο. Μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν φαίνεται να υπολογίζονται από τους παραλήπτες τους, πολιτικούς και γραφειοκράτες.
Ποια άμεση δημοκρατία, άραγε, στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όταν στη λειτουργία της δεν είναι οριστικά κατακτημένη και εμπεδωμένη η απλή αντιπροσωπευτική δημοκρατία; Και όταν είναι σχεδόν θεσμικά κατοχυρωμένη η ανισότητα ανάμεσα στις χώρες του Διευθυντηρίου και τις παρακατιανές απέξω, τις νότιες και τις βόρειες, της πρώτης ταχύτητας και της δεύτερης;
Ο μοναδικός ευρωπαϊκός θεσμός που νομιμοποιείται από τη λαϊκή ψήφο είναι το Ευρωκοινοβούλιο. Το οποίο ωστόσο, όπως με κάποια δολιότητα έχει προβλεφθεί, διαθέτει τη μικρότερη ισχύ, τις λιγότερες αρμοδιότητες. Επιπλέον, η φωνή των λαών, όπως ακούγεται με σαφήνεια σε εκλογές και δημοψηφίσματα, περνάει από τόσα εμπόδια ώσπου να φτάσει στα κεντρικά των Βρυξελλών, ώστε να καταντάει ψίθυρος στο τέλος. Ενας αδιάφορος ή και περιφρονητέος ψίθυρος, όπως (ξανα)μάθαμε τις τελευταίες εβδομάδες. Μήπως σαν αποτέλεσμα αυτής της περιφρόνησης δεν είδαμε (στην Ελλάδα και στην Ιταλία) να επιβάλλονται κυβερνήσεις που καμία λαϊκή ετυμηγορία δεν τις νομιμοποιούσε; Ή μήπως ήταν απλός αστεϊσμός όσα είπε πριν από μερικές εβδομάδες ο κ. Σόιμπλε, αναφερόμενος στα οικονομικά προβλήματα της Γαλλίας; Θα ’πρεπε να επιβάλουμε και στο Παρίσι μερικές μεταρρυθμίσεις, αυτό είχε πει, αλλά δεν μας το επιτρέπει η δημοκρατία. Η δημοκρατία ή, ειλικρινέστερα, η ισχύς της Γαλλίας. Ενώ την ανίσχυρη Ελλάδα την έκρινε πρόσφορη...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου