Un extrait du prologue du magnifique roman qu'est Βιος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά |
Αν
ήθελα να ξεχωρίσω ποιοι άνθρωποι αφήκαν βαθύτερα τα χνάρια τους στην
ψυχή μου, ίσως να ξεχώριζα τον Όμηρο, το Βούδα, το Νίτσε, το Μπέρκσονα
και τον Ζορμπά. Ο πρώτος στάθηκε για μένα το γαληνό κατάφωτο μάτι, σαν
το δίσκο του ήλιου που φωτίζει με απολυτρωτική λάμψη τα πάντα. Ο Βούδας
το άπατο κατάμαυρο μάτι όπου πνίγεται και λυτρώνεται ο κόσμος, ο
Μπέρκσονας με αλάφρωσε από μερικά άλυτα φιλοσοφικά ρωτήματα που με
τυραννούσαν στα πρώτα νιάτα. Ο Νίτσε με πλούτισε με καινούργιες αγωνίες
και μ' έμαθε να μετουσιώνω τη δυστυχία, την πίκρα την αβεβαιότητα σε
περηφάνια. Και ο Ζορμπάς μ' έμαθε ν' αγαπώ τη ζωή και να μη φοβούμαι το
θάνατο.
Ο
Ζορμπάς είχε ότι χρειάζεται ένας καλαμαράς για να σωθεί. Την πρωτόγονη
ματιά που αδράχνει ψυλάθε σαϊτευτά τη θροφή της, τη δημιουργικιά κάθε
πρωί ανανεούμενη αφέλεια να βλέπει ακατάπαυτα για πρώτη φορά τα πάντα
και να δίνει παρθενιά στα αιώνια καθημερινά στοιχεία. Αγέρα, θάλασσα,
φωτιά, γυναίκα, ψωμί. Τη σιγουράδα του χεριού, τη δροσεράδα της καρδιάς,
την παλικαριά να κοροϊδεύει την ίδια του την ψυχή, σαν να 'χε μέσα του
μια δύναμη ανώτερη από τη ψυχή και τέλος το άγιο, γάργαρο γέλιο, από
βαθιά πληγή, βαθύτερο από το σπλάχνο του ανθρώπου, που ανατινάζονταν
απολυτρωτικό στις κρίσιμες στιγμές από το γέρικο στήθος του Ζορμπά.
Ανατιναζόταν και μπορούσε να γκρεμίσει και γκρέμιζε όλους τους φράχτες,
ηθική, θρησκεία, πατρίδα που άσκωσε γύρω του, ο κακομοίρης ο φοβητσιάρης
ο άνθρωπος για να κουτσοπορέψει ασφαλισμένα τη ζωούλα.
Όταν
συλλογίζομαι με τι θροφή τόσα χρόνια με τάιζαν τα βιβλία και οι
δάσκαλοι για να χορτάσουν μια λιμασμένη ψυχή και τι λιονταρίσιο μυαλό με
τάισε ο Ζορμπάς σε λίγους μήνες, δύσκολα μπορώ να βαστάξω την πίκρα μου
και την αγανάκτηση. Αν άκουγα τη φωνή του, όχι τη φωνή του την κραυγή
του, η ζωή μου θα'χε πάρει αξία θα ζούσα με αίμα και σάρκα και κόκαλα
ότι τώρα χασισοπότικα στοχάζομαι και ενεργώ με χαρτί και καλαμάρι. Μα
δεν τόλμησα, έβλεπα τον Ζορμπά μεσάνυχτα να χορεύει χλιμιντρίζοντας και
να μου κράζει να τιναχτώ και 'γώ από το βολικό καβούκι της φρονιμάδας
και της συνήθειας και να φύγω για τα μεγάλα τ' αγύριστα ταξίδια μαζί
του, και 'μενα ασάλευτος τουρτουρίζοντας. Πολλές φορές έχω ντραπεί στη
ζωή μου, γιατί έπιασα την ψυχή μου να μη τολμάει να κάνει ότι η ανώτατη
παραφροσύνη, η ουσία της ζωής μου φώναζε να κάνω. Μα ποτέ δεν ντράπηκα
για την ψυχή μου τόσο, όσο μπροστά στο Ζορμπά.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου