Στην κόψη του ξυραφιού τα μεγάλα έργα

Του Δημήτρη Δελεβέγκου

Κατά την τελευταία γενική συνέλευση, ο επικεφαλής του ομίλου Ελλάκτωρ, Δημήτρης Κούτρας, αναφερόμενος στην αναστολή των κατασκευαστικών εργασιών στους μεγάλους υπό κατασκευή ή αναβάθμιση οδικούς άξονες, είχε κάνει λόγο για «αυτογκόλ της ελληνικής κυβέρνησης».

Ο χαρακτηρισμός αυτός μάλλον δεν ήταν υπερβολικός, εάν ληφθεί υπόψη ότι το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά μισή μονάδα και δημιουργήθηκαν στρατιές ανέργων λόγω του προσωρινού «λουκέτου» στο μεγαλύτερο αριθμό εργοταξίων στους αυτοκινητοδρόμους Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Τσακώνα, Ιόνια Οδό, Ε65 και  Μαλλιακός - Κλειδί. Μοναδική εξαίρεση ο άξονας Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα, όπου τα έργα υλοποιούνται σχεδόν ομαλά.

Έλλειψη χρημάτων

Περίπου 5,5 δισ. ευρώ απαιτούνται να δαπανηθούν ακόμη για να ολοκληρωθούν οι νέοι εθνικοί οδικοί άξονες. Μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί κατά προσέγγιση κεφάλαια ύψους 3 δισ. ευρώ, ενώ η συνολική χρηματοδότηση της τάξης των 8,5 δισ. ευρώ για τους πέντε αυτοκινητοδρόμους είχε εξασφαλιστεί, μέσω των συμβάσεων παραχώρησης. Των δεσμευτικών συμφωνιών που είχαν ψηφιστεί από τη Βουλή το 2007 και προέβλεπαν τη χρηματοδότηση των έργων μέσω τραπεζικού δανεισμού, ιδίων κεφαλαίων των κοινοπραξιών, διοδίων και συμβολής του Δημοσίου.

Ωστόσο, πριν από ένα χρόνο ξεκίνησαν τα προβλήματα, οι τράπεζες η μία μετά την άλλη διέκοψαν τη χρηματοροή, στηριζόμενες στην παραβίαση των συμβατικών υποχρεώσεων του Δημοσίου, μεταξύ άλλων, της έγκαιρης παράδοσης των χώρων και της έγκαιρης καταβολής του ΦΠΑ. Για παράδειγμα, στην Ιόνια Οδό, οι τράπεζες έπαψαν να παρέχουν κεφάλαια τον Μάρτιο του 2010 και η κοινοπραξία συνέχισε να κατασκευάζει το έργο με δικά της κεφάλαια για διάστημα αρκετών μηνών.

Και βέβαια, το ποσό των 5,5 δισ. ευρώ δεν θα μπορούσε να αντληθεί από την εμπροσθοβαρή καταβολή των κοινοτικών κονδυλίων στην Ελλάδα, καθώς δεν μπορεί να τροποποιηθεί το χρηματοδοτικό μοντέλο που περιλαμβάνει συγκεκριμένες ποσοστώσεις κονδυλίων από το ΕΣΠΑ, τον τραπεζικό δανεισμό κτλ.

Διαπραγματεύσεις

Αν και καθυστερημένα, όπως ομολογούν από την αγορά, το υπουργείο Υποδομών ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τους παραχωρησιούχους και τις τράπεζες για την επίλυση των προβλημάτων των μεγάλων έργων.

Σε γενικές γραμμές, οι καρποί των επαφών αυτών είναι ελάχιστοι: το πλαίσιο συναντίληψης που υπέγραψαν Δημόσιο-εταιρείες πρακτικά σημαίνει ότι τα δύο μέρη, κυρίως το Δημόσιο, «συναντιλαμβάνονται» την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα μεγάλα έργα. Με άλλα λόγια, οι τράπεζες εξακολουθούν να είναι ο «άγνωστος Χ».

«Το πρόβλημα των τραπεζών είναι ότι σήμερα δανείζονται με υψηλό επιτόκιο, ενώ πρέπει να δανείζουν με χαμηλό, βάσει των συμβάσεων παραχώρησης. Το μνημόνιο συναντίληψης που υπέγραψε το υπουργείο Υποδομών με τις κοινοπραξίες ορίζει ως καταληκτική ημερομηνία το μήνα Νοέμβριο. Εκτιμώ ότι το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα είναι φιλόδοξο, βάσει των σημερινών δεδομένων. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να υπάρξει καταληκτική συμφωνία άμεσα, το επόμενο δεκαπενθήμερο» σημειώνει στο Capital.gr ο τομεάρχης Δημοσίων Έργων της Νέας Δημοκρατίας Σταύρος Καλογιάννης.

Στον «πάγο»

Με εξαίρεση τον άξονα Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα (Μορέας) που προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το διάστημα 2012-2013, τα χρονοδιαγράμματα των υπόλοιπων projects παραμένουν ρευστά.

Στην Ολυμπία Οδό (Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Τσακώνα), όπου ελάχιστα εργοτάξια λειτουργούν, το χρονοδιάγραμμα βρίσκεται τουλάχιστον δύο χρόνια πίσω, ενώ στην Ιόνια Οδό και στον Ε65 στον «αέρα» βρίσκεται το αρχικό πλάνο που προέβλεπε αποπεράτωση το 2013 και τέλη 2014, αντίστοιχα.

Με ρυθμούς χελώνας προχωρούν οι εργασίες και στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, όπου τέλη Μαΐου πραγματοποιήθηκε η διάνοιξη της σήραγγας των Τεμπών. Το έργο παρουσιάζει σημαντική χρονική υστέρηση, με το αρχικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής του να ήταν μέσα του 2013.

Μείωση των διοδίων

Αποτελεί πλέον κοινό μυστικό ότι η μείωση των διοδίων στους αυτοκινητοδρόμους μοιάζει περισσότερο με όνειρο θερινής νυκτός.

«Είναι δύσκολο να συγκεραστεί η μείωση των διοδίων με την πτώση της κυκλοφορίας στις εθνικές οδούς και την «επιχείρηση επαναπροσέλκυσης» στα έργα των τραπεζών» σχολιάζει στέλεχος των κατασκευών. 

Εξάλλου, όσα σήμερα αναφέρει για τα μεγάλα έργα ο Γιάννης Ραγκούσης βρίσκονται σε αντιδιαστολή με όσα σημείωνε το δίδυμο Ρέππα-Μαγκριώτη περί βέβαιης άμεσης μείωσης των διοδίων, αλλά και απεμπλοκής (έως το τέλος του μήνα) των έργων.

Ο νέος υπουργός Υποδομών μιλάει πλέον για «διάλογο σχεδόν από μηδενική λύση» και για το σκοπό αυτό συστάθηκε διακομματική επιτροπή που θα αναλάβει τις διαπραγματεύσεις με τις κοινοπραξίες και τις τράπεζες.

Ως αποτέλεσμα, η μείωση των διοδίων είναι πια δευτερεύουσας σημασίας, καθώς προέχει η διάσωση των έργων. Και όχι άδικα, καθώς εάν τα έργα «βουλιάξουν» το Δημόσιο θα κληθεί να καταβάλλει τεράστιες αποζημιώσεις σε τράπεζες και κοινοπραξίες παραχώρησης-κατασκευής, χωρίς να συνυπολογιστεί το πολιτικό και κοινωνικό κόστος...

dimitris.delevegos@capital.gr

Πηγή:www.capital.gr

Posted in: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ