Με βάση την τελευταία συνέντευξη που έδωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν στο περιοδικό Le Grand Continent [1] μπορούμε να ανιχνεύσουμε μία στρατηγική αρθρωμένη σε 5 άξονες.
- του Γρηγόρη Κοτσίρη – geoeurope.org
Πρώτον, ο οικονομικός άξονας
Ο Εμμανουέλ Μακρόν θεωρεί ότι είναι απαραίτητη μία συναίνεση σε παγκόσμια κλίμακα, αν θέλουμε να επαναδομήσουμε την πολυμέρεια γύρω από νέες προτάσεις.
Σε τι συνίσταται αυτό το πρόγραμμα της «Συναίνεσης του Παρισιού»; Για τον Γάλλο πρόεδρο το πρώτο που χρειάζεται είναι ιδεολογική δουλειά που θα επιτρέψει στην Ευρώπη και στη Γαλλία να επαναξιολογήσουν τον τρόπο που σκέπτονται και το μέλλον τους.
Το δεύτερο βήμα θα είναι η δημιουργία νέων συμμαχιών με την ενσωμάτωση μη κρατικών οντοτήτων. Το κλειδί για τη Συναίνεση του Παρισιού θα είναι ο επαναπροσδιορισμός της πορείας, σε παγκόσμιο επίπεδο, προς την προτεραιότητα της κλιματικής αλλαγής.
Υπό αυτή την προοπτική, το εμπόριο θα είναι μία «δεύτερη μεταβλητή», με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει συμμόρφωση και συνέπεια σε πολιτικό επίπεδο.
Η Συναίνεση του Παρισιού θα δώσει τη δυνατότητα να αμφισβητηθεί το πλαίσιο το οποίο κυριάρχησε από την δεκαετία του ’80 στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής, δηλαδή η Συναίνεση της Ουάσιγκτον.
Οι σοσιαλιστικές και ριζοσπαστικές πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης, ταυτίζουν τη Συναίνεση της Ουάσιγκτον με τον νεοφιλελευθερισμό, χωρίς να μπορούν να διατυπώσουν ένα πιο σύγχρονο δόγμα. Η πρόταση του φιλοδοξεί να καλύψει αυτό το κενό.
Ο Μακρόν εδραιώνει την κριτική του στη Συναίνεση της Ουάσιγκτον σε δύο σημεία.
Το πρώτο είναι η αδυναμία στην αντιμετώπιση οικολογικών προβλημάτων.
Το δεύτερο αφορά την ανεξέλεγκτη αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων ως αποτέλεσμα του μετασχηματισμού των σύγχρονων οικονομιών από τη δεκαετία του ’80, η οποία έχει σφραγίσει τη μοίρα των μεσαίων τάξεων στις κοινωνίες της Δύσης.
Σε πολιτικό επίπεδο, οι προτάσεις του Γάλλου προέδρου για τη Συναίνεση του Παρισιού θα μπορούσαν να προωθήσουν ώσμωση στον χώρο των προοδευτικών δυνάμεων που θεωρούν ότι η πανδημία και η οικονομική κρίση που προκαλεί, μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για την αλλαγή του οικονομικού παραδείγματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Δεύτερον, ο ιστορικός άξονας
Για τον Μακρόν η μεταπολεμική ιστορία της Ευρώπης και του Δυτικού κόσμου καθορίζεται από τρεις χρονολογίες-κλειδιά που συνδέονται με αλλαγές και στον χώρο των ιδεών.
Η πρώτη περίοδος είναι το 1945, όταν δημιουργείται ένα πολυμερές πλαίσιο συνύπαρξης των εθνικών κρατών.
Η δεύτερη περίοδος αφορά το 1968 και τις αλλαγές που έφερε στις Δυτικές κοινωνίες σε επίπεδο αξιών και που σήμερα αμφισβητείται από τις συντηρητικές δυνάμεις.
Τέλος υπάρχει το 1989 που σηματοδοτεί την κατάρρευση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού και την επικράτηση ιδεολογιών για «το τέλος της ιστορίας», οι οποίες ανατρέπονται με την άνοδο του αυταρχισμού σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο.
Με τα δεδομένα αυτά, έχει ιδιαίτερη σημασία για τον Γάλλο πρόεδρο, η Ευρώπη να διατυπώσει και να υπερασπιστεί τις δικές της αξίες, παρά το ότι όλες οι χώρες της ΕΕ δεν ασπάζονται το ίδιο αξιακό σύστημα.
Πιστεύει πως η παγκοσμιότητα των ιδεών που προκύπτουν από την ιστορία της Ευρώπης και πάνω στις οποίες στηρίζεται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, βρίσκεται σε κρίση. Δεν πρόκειται για μία κρίση θεσμών του μεταπολεμικού κόσμου, αλλά για μια κρίση πολιτισμού. Ο Μακρόν θεωρεί ότι θα πρέπει να ενστερνιστούμε πάλι αυτές τις ιδέες ενάντια στον ριζοσπαστικό ισλαμισμό. Αλλά θα πρέπει να γίνει σαφές ότι, ο εχθρός δεν είναι ένας άλλος πολιτισμός, αλλά ο σκοταδισμός.
Τρίτον, ο γεωπολιτικός άξονας
Για τον Μακρόν ο γεωπολιτικός άξονας αρθρώνεται γύρω από τρεις συνιστώσες. Η πρώτη αφορά τη γεωπολιτική Ευρώπη, η δεύτερη αφορά τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και η τρίτη αφορά τη σχέση της Ευρώπης με την Αφρική.
Η γεωπολιτική Ευρώπη
Με την τρέχουσα κρίση του παγκόσμιου πολυπολικού συστήματος, για τον Μακρόν η μόνη λύση είναι η ενδυνάμωση της πολιτικής Ευρώπης.
Για να επιτευχθεί μία τέτοια εξέλιξη είναι αναγκαία μία επανάσταση για την υπέρβαση των τρόπων σκέψης που βασίζονται σε εθνικά πρότυπα και στη μέχρι σήμερα ιστορία της Ευρώπης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεπεραστούν οι τυποποιημένες ιδέες για την Ευρώπη που δίνουν προτεραιότητα στην οικονομία, το εμπόριο και το πιστωτικό σύστημα.
Οπωσδήποτε, είναι νωρίς να αναφερόμαστε σε «ευρωπαϊκή κυριαρχία», γι’ αυτό και ο Μακρόν προτιμάει τον όρο «στρατηγική αυτονομία»
Ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία
Σύμφωνα με τον Μακρόν, η Ευρώπη πρέπει να οικοδομήσει μία στρατηγική αυτονομία με όρους στρατιωτικούς, τεχνολογικούς και νομικούς. Σε ό,τι αφορά την άμυνα, η εκλογή του Τζο Μπάιντεν και η πιθανή επιστροφή σε ισχυρότερη διατλαντική συνεργασία δεν θα πρέπει να οδηγήσει την Ευρώπη να εγκαταλείψει το σχέδιο της στρατηγικής αυτονομίας.
Για το θέμα αυτό υπάρχουν δύο διαφορετικές γραμμές στην ΕΕ και ο Γάλλος Πρόεδρος εξέφρασε τη διαφωνία του με την θέση της Γερμανίδας υπουργού Άμυνας Αννεγκρέτ Κραμπ-Κάρρενμπαουερ, η οποία χαρακτήρισε την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία ως αυταπάτη και επανεπιβεβαίωσε την κεντρικότητα της διατλαντικής συνεργασίας για την ευρωπαϊκή άμυνα.
Πέρα από την άμυνα, η ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και στο τεχνολογικό επίπεδο. Η ανάπτυξη του 5G και η ευρωπαϊκή δυνατότητα αποθήκευσης data, έχουν ειδική βαρύτητα.
Τέλος, η στρατηγική αυτονομία θα πρέπει να επιβεβαιώνεται και σε νομικό επίπεδο.
Μία νέα σχέση Ευρώπης-Αφρικής
Για τον Μακρόν, η Ευρώπη και η Αφρική μοιράζονται ένα κοινό πεπρωμένο και δοκιμάζονται από τις ίδιες κρίσεις, μεταξύ των οποίων, η ισλαμική τρομοκρατία είναι από τις πιο σημαντικές.
Με βάση τις κοινές προοπτικές, ο Μακρόν προτείνει μία συνεργασία μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής, βασισμένης σε πραγματική ισότητα.
Το μελλοντικό εμβόλιο για τον κορονοϊό θα είναι το σύμβολο αυτής της νέας συνεργασίας μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής.
Με τη μετατροπή της Ευρώπης σε «πρώτη εκπαιδευτική, υγειονομική, ψηφιακή και πράσινη δύναμη» και την υιοθέτηση ενός νέου συστήματος αξιών, ο ευρωαφρικανικός άξονας αποτελεί το επόμενο βήμα.
Για τον Μακρόν, πρέπει να εγκαταλειφθεί από την Ευρώπη το πρίσμα της μετανάστευσης, μέσα από το οποίο αντιμετωπίζει την Αφρική. Αυτό όμως σημαίνει ότι πρέπει ως προϋπόθεση να υπάρξει μεταρρύθμιση της στρατηγικής για τη μετανάστευση για να αποφευχθεί αυτό που ονομάζει μαζική εκτροπή του δικαιώματος για το άσυλο.
Η αλλαγή της οπτικής για την Αφρική, πρέπει να θεωρηθεί ως μία πραγματική ιστορική ρήξη των σχέσεων Ευρώπης-Αφρικής που υπήρξε στο παρελθόν.
Τέταρτον, ο οικολογικός άξονας
Ο Μακρόν πιστεύει πως η οικολογική στροφή είναι σημαντική, αλλά δεν πρέπει να αμφισβητεί ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο Γάλλος πρόεδρος θεωρεί ότι η οικολογική μετάβαση δεν θα γίνει άμεσα και δεν θα είναι εύκολο να αμφισβητηθούν τρόποι ζωής στις δυτικές κοινωνίες. Προς το παρόν, η οικολογική μετάβαση είναι σχετικά ακατανόητη για πολλούς πολίτες, ιδίως στις μεσαίες τάξεις.
Θεωρεί ότι ο μετασχηματισμός της κινητικότητας, μέσα από το σύμβολο του αυτοκινήτου, αποτελεί το κλειδί για την οικολογική μετάβαση. Στην πραγματικότητα όμως, πρόκειται για ένα ανθρωπολογικό θέμα το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί σε αυτό το επίπεδο.
Πέμπτο, ο άξονας του εμβολίου
Ο Μακρόν περιγράφει τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για να συγκεντρωθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι στην έρευνα του εμβολίου, η οποία περιλαμβάνει την ενεργοποίηση κρατικών, διεθνών και μη κρατικών φορέων.
Επισημαίνει ακόμα, τη χρησιμοποίηση του εμβολίου για επίτευξη στόχων ηγεμονίας. Αντιθέτως, θεωρεί το εμβόλιο ως παγκόσμιο κοινό αγαθό και το κράτος ως εγγυητή του κοινού συμφέροντος στο θέμα αυτό.
Εμφανίζεται αισιόδοξος για τη μέθοδο που έχει εφαρμοστεί ως σήμερα, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κίνδυνοι, οι μεγάλοι διεθνείς παίκτες να ανατρέψουν αυτή την κατάσταση.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου