H θανάσιμη ανία της χρησιμοθηρίας

 

Χρήστος Γιανναράς

«Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» είναι ένα μικρό βιβλίο μεγάλου συγγραφέα: του Τζωρτζ Στάινερ (George Steiner) – βιβλίο μόλις εξήντα σελίδων και κυκλοφορεί στα ελληνικά με το που έκλεισε χρόνος από τον θάνατο του συγγραφέα. Κορυφαία φυσιογνωμία ο Στάινερ Εβραίου κοσμοπολίτη, σπούδασε, διέπρεψε, τιμήθηκε σε Ευρώπη και Αμερική καταξιωμένος χάρη στη γονιμότητα των προβληματισμών του και στην ποιότητα της γραφής του.

Κοσμοπολίτης, να τα ξαναπώ, χάρη στην ενεργό αυτοσυνειδησία του Εβραίου. Είναι προνόμιο δύο λαών, των Εβραίων και των Ελλήνων, η καταγωγή τους και η διάρκεια της ιστορίας τους να προδιαθέτουν ευνοϊκά ή φιλοπερίεργα το διεθνές κοινό – αν και η εμπειρία βεβαιώνει μιαν εξ ορισμού διαφοροποίηση εθνικών χαρακτήρων: Ο Εβραίος καυχάται για την πολιτισμική του διαφορά (γλώσσα, ήθη, μεταφυσική), ο Ελληνας ουσιαστικά την αγνοεί ή τη λογαριάζει αναχρονισμό, προτιμάει το επικαιρικά «μοδέρνο».

Με δεδομένη αυτή τη διαφορά «εθνικών χαρακτήρων» θα ήταν γόνιμο να ζητήσουμε κρίση – γνώμη για το μικρό, μόλις εξηκοντασέλιδο βιβλιαράκι του George Steiner, από ποιον άλλον; Την υπουργό σήμερα Παιδείας στην Ελλάδα, κυρία Νίκη Κεραμέως. Και μάλιστα, θα βοηθούσε πολύ, να διάβαζε ταυτόχρονα και το αυτοβιογραφικό του ίδιου συγγραφέα βιβλίο ERRATΑ («Τα ημαρτημένα» – Ανασκόπηση μιας ζωής – Εκδόσεις SCRIPTA, 2005). Τα δύο αυτά βιβλία θα μπορούσαν, ίσως, να υποψιάσουν την «καθ’ ύλην αρμόδια» υπουργό για το μέγεθος της ιστορικής της ευθύνης. Οχι για την ευθύνη διαχείρισης εκπαιδευτικών απλώς θεσμών, αλλά για τη διάσωση, χωρίς υπερβολή, ενός πολιτισμού τριών χιλιάδων χρόνων με πανανθρώπινη εμβέλεια.

Θα μπορούσε να εισπράξει γόνιμα την πρόκληση η κυρία Κεραμέως; Η γονιμότητα μιας πρόκλησης είναι πάντοτε συνάρτηση της ετοιμότητας του αποδέκτη της πρόκλησης. Γράφει ο Steiner: «Η αξιοπρέπεια του homo sapiens εδράζεται στην επιδίωξη της μη χρησιμοθηρικής γνώσης, στην πραγμάτωση της σοφίας, στη δημιουργία της ομορφιάς». Αντιλαμβάνεται η κυρία Κεραμέως ότι η Παιδεία στην Ελλάδα σήμερα δεν προσφέρει κανένα εμπειρικό αντίκρισμα για την κατανόηση των λέξεων «μη χρησιμοθηρική γνώση», «πραγμάτωση σοφίας», «δημιουργία ομορφιάς»;

Η καταστροφή που έχει συντελεστεί είναι μάλλον ανήκεστη: Ετυχε ποτέ να δει η κυρία υπουργός με ποια σημαντική (ποιο είδος γραφής) συνεννοούνται τα παιδιά σήμερα μέσω των «κινητών» τηλεφώνων τους; Εχουν δημιουργήσει καινούργιο κώδικα επικοινωνίας, μια γλώσσα «εικονομηνυμάτων», όπου τα λιγότερα δυνατά ψηφία (γράμματα ή αριθμοί) υποκαθιστούν τις λέξεις (γτ, σημαίνει «γιατί», δλδ σημαίνει «δηλαδή», κτ σημαίνει «κάτι», μνμ σημαίνει «μήνυμα», τπτ σημαίνει «τίποτα», κτλβ σημαίνει «κατάλαβα» – χωρίς τα σημαινόμενα να είναι ποτέ σταθερά και τα σημαίνοντα να έχουν μόνιμο στόχο αναφοράς.

Η προφορική έκφραση έχει σχεδόν εκλείψει, συχνότερη στις παρέες των εφήβων είναι η σιωπή, ο έναντι άλλος είναι σαν να μην υπάρχει, καθένας είναι μόνος, αλλά έχουν όλοι την ίδια βαρεμάρα. Οπότε, αναπόφευκτα, μια χειροδικία, ένας βανδαλισμός, οποιαδήποτε προκλητική χειρονομία ή λεκτική χυδαιότητα, το «μπούλινγκ» και η βαναυσότητα, είναι όλα αυτονόητα προκειμένου να καταλυθεί η ανία.

Αυτό το «κλίμα» μιας άσκοπης καθημερινότητας και κατεστημένης ακοινωνησίας (τελικά μιας ανέλπιδης νιότης) καλείται να το διαχειριστεί η ιδρυματική παιδεία: σχολείο και πανεπιστήμιο. Και τα δύο, σχολείο και πανεπιστήμιο, δεν έχουν να προσφέρουν στα παιδιά παρά μόνο ένα άχρηστο πτυχίο, τον πνιγμό εγκλεισμού στο αδιέξοδο της παντοκράτειρας ανεργίας.

Το πρόβλημα δεν είναι αόριστα «κοινωνικό», αφηρημένα ηθικό, νομοτελειακά άλυτο – αξίζει να διερωτηθούμε μήπως η ανία και τα αδιέξοδα της νεολαίας σήμερα είναι συναρτήσεις του πολιτικού κενού, που σαν κατεστημένη λοιμική πνίγει τη νεολαία στην Ελλάδα. Ονομάζουμε «πολιτικό κενό» την ολοκληρωτική απουσία κοινωνικών στόχων και επιδιώξεων από την άσκηση της πολιτικής, τον ασφυκτικό εγκλωβισμό του κοινωνικού βίου στη μέγκενη της συμφεροντολαγνείας.

Αν ο πρωθυπουργός ενδιαφέρεται για την πολιτική και όχι για την εξουσιολαγνεία, ας συγκαλέσει μία και μόνη φορά το υπουργικό συμβούλιο, μόνο για να διαβάσει στους υπουργούς του τους τίτλους «γνωστικών αντικειμένων» που διδάσκονται στις κωμικά πληθωρικές σχολές των πανεπιστημίων που προκλητικά υπερπλεονάζουν στη χώρα. Να αντιληφθεί ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο, έστω για μία και μόνη φορά, πόσο γελοιωδέστερη είναι η συμφεροντολαγνεία από κάθε άλλη ηδυπάθεια.

Διαβάστε περισσότερα

Νίκος Μπελογιάννης: «Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα»

 

• facebook.com/mpogiopoulos
• mpog@imerodromos.gr

Τα λόγια του Μπελογιάννη -παντοτινό σύμβολο του πατριώτη, του διεθνιστή, του ανθρώπου, του κομμουνιστή– αποδείχτηκαν πολύ πιο ισχυρά από τις κάννες του εκτελεστικού αποσπάσματος. Πολύ πιο ανθεκτικά από τους μικρόνοες. Που νόμιζαν ότι δολοφονώντας τον Μπελογιάννη θα τον φίμωναν. Τον εκτέλεσαν πιστεύοντας ότι έτσι τα λόγια του θα έπαυαν να δονούν για πάντα τις καρδιές όλων εκείνων που δεν κάνουν «δήλωση μετανοίας». Τι ηλίθιοι…

   Στις 22 Δεκέμβρη 1915, σαν σήμερα, γεννιόταν στην Αμαλιάδα ο Νίκος Μπελογιάννης. Σύμφωνα με άλλες αναφορές η γέννησή του προσδιορίζεται στις 27 Οκτώβρη του ίδιου χρόνου. Απολύτως σίγουρη, όμως, είναι η ημερομηνία που “έφυγε”. «Έφυγε» στις 30 Μάρτη 1952. Ηταν μόλις 37 ετών. Εκτελέστηκε.

Ο Μπελογιάννης είχε πολλά «κουσούρια». Τέτοια που δεν θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητα από τους δολοφόνους του. Το βασικότερο: Εκτός από μαχητής με το όπλο του ΕΛΑΣ στο χέρι την περίοδο της Κατοχής ενάντια στους ναζί, εκτός από μαχητής του ΔΣΕ ενάντια στους εκμεταλλευτές και τους αμερικανοτσολιάδες στον Εμφύλιο, ήταν και μαχητής με «όπλο» την πένα.

   Ο Μπελογιάννης ήταν ένας διανοούμενος στην υπηρεσία του λαού, όπως μπορεί να διαπιστώσει ο αναγνώστης τόσο στο βιβλίο του «Η Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», όσο και στο βιβλίο του «Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα» που εκδόθηκε το 1998 από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» στην επέτειο των 80 χρόνων του ΚΚΕ. Ένα έργο γραμμένο σε συνθήκες εγκλεισμού του στην Ακροναυπλία από την μεταξική δικτατορία και στη συνέχεια μέχρι την απόδρασή του από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής.

   

Στο βιβλίο εξετάζεται ο «πατριωτικός» ρόλος του ελληνικού κεφαλαίου, η συνεργασία του με το ξένο κεφάλαιο καθώς και η διείσδυση του τελευταίου στη χώρα. Πρόκειται για μια ακτινογραφία της ελληνικής οικονομίας που ξεκινά από το 1824 και φτάνει έως το 1940 με πολύτιμα στοιχεία όσον αφορά το πώς λειτούργησε ο «σωτήριος» δανεισμός του τόπου από τα πρώτα «δάνεια της ανεξαρτησίας» μέχρι και τη μεταξική δικτατορία.

   Ο Μπελογιάννης περιγράφει τους ληστρικούς όρους των δανείων με σκοπό την αποκόμιση κερδών από ντόπιους και ξένους τοκογλύφους και το πώς οι επακόλουθες πτωχεύσεις του 1827, του 1843, του 1893 και του 1932 έγιναν πεδίο θησαυρισμού της πλουτοκρατίας μέσα από επιβολή συνθηκών αποστέρησης του λαού.

   «…ο λαός υπόφερνε – γράφει ο Μπελογιάννης. Είχε γονατίσει από τους φόρους, κι η τοκογλυφία ερχότανε ύστερα να του δώσει τη χαριστική βολή. Αφήνω κατά μέρος κάθε δική μου περιγραφή και παίρνω ένα κομμάτι από την Ιστορία του Καρολίδη, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο: «Την εποχή εκείνη η χώρα εσπαράζετο υπό της φυγοδικίας και των συμμοριών τοκογλύφων, οίτινες εν συνεργασία προς τους ταμίας του κράτους και αυτούς ακόμα τους δικαστάς είχον δημιουργήσει αλληλεγγύην και κατέτρωγαν τας σάρκας του λαού» (…). Κι έτσι, τοκογλύφοι, κομματάρχες, δικαστές, ταμίες, Εθνοτράπεζα, κράτος και ληστές – τούτοι οι τελευταίοι πολύ λιγότερο από τους άλλους – εκτελούσαν το ίδιο «εθνοφελές» έργο: Την ερήμωση της χώρας και τον αφανισμό του λαού. Και στο αντιλαϊκό τούτο όργιο, έρχονται και οι ξένοι κεφαλαιούχοι να πάρουν μία από τις καλύτερες θέσεις».

Στον επίλογο του βιβλίου ο Μπελογιάννης σημειώνει:

«… Γενικά, η πολιτική ζωή της χώρας μας μέσα στα 120 χρόνια της ελεύθερης ύπαρξής της επηρεάστηκε σημαντικά από τις θελήσεις κι τα συμφέροντα των ξένων κεφαλαιούχων και των χωρών τους. Και τα συμφέροντα αυτά ήταν πάντοτε αντίθετα με τα συμφέροντα της Ελλάδας και του λαού της. Παρ’ όλα αυτά όμως, οι ελληνικές κυβερνητικές κλίκες, όταν έφταναν στο σταυροδρόμι που οδηγούσε ή στην υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της πατρίδας τους ή στην υποταγή στις επιθυμίες και τους εκβιασμούς των ξένων, προτίμησαν πάντοτε, σχεδόν χωρίς εξαίρεση, το δεύτερο δρόμο (…)».

Ο δημοσιογράφος Γιώργος Κορωναίος, σε ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Προοδευτική Αλλαγή» την επόμενη μέρα της εκτέλεσης του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του, περιγράφει τις τελευταίες στιγμές:

«Ο υπαρχιφύλαξ, διαταχθείς υπό του διευθυντού του, μετέβη αμέσως εις την πτέρυγαν όπου ευρίσκοντο τα κελιά των 8 μελλοθανάτων και εισήλθεν πρώτον εις το υπ’ αριθμ. 2 απομονωτήριον, εις το οποίο εκρατούντο οι Μπελογιάννης, Λαζαρίδης και Μπάτσης. Πλησιάζει τον Μπελογιάννη.
«Νίκο σήκω»
Ατάραχος ο Μπελογιάννης σηκώνεται και λέει:
«Πάμε για καθαρό αέρα;»
«Ναι, του απαντά, σας πάνε για εκτέλεση» (…)».

Ήταν Κυριακή. Στις 30 Μάρτη 1952. Ήταν Κυριακή! Μέρα που κατά της διάρκεια της Κατοχής ακόμα και αυτοί οι Γερμανοί ναζί δεν έκαναν εκτελέσεις…

Πριν ακόμα χαράξει, μέσα στο σκοτάδι, στις 4.12’ τα χαράματα, σαν κοινός δολοφόνος, το κράτος των γερμανοτσολιάδων, αυτών που πλέον είχαν ντυθεί αμερικανοτσολιάδες, το κράτος των μαυραγοριτών, αυτών που έχτιζαν «Νέους Παρθενώνες» στη Μακρόνησο, προχωρούσε στο στυγερό έγκλημα.

Ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, ο Δημήτρης Μπάτσης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Ηλίας Αργυριάδης, πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.

Το παράγγελμα γι’ αυτή την πολιτική δολοφονία θα αποτελεί αιώνιο στίγμα για το καθεστώς της αμερικανοκρατίας και για το πολιτικό σύστημα της ολιγαρχίας στην Ελλάδα.

Την ίδια μέρα που το μετεμφυλιακό καθεστώς της άρχουσας τάξης, η κυβέρνηση Πλαστήρα, το παλάτι, το στρατιωτικό και παραστρατιωτικό κατεστημένο και οι πάτρωνές τους, οι Αμερικάνοι, εκτέλεσαν τον Μπελογιάννη, ο Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος στον Αϊ – Στράτη, στο ποίημά του «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ», γράφει:

«Ο Μπελογιάννης μας έμαθε άλλη μια φορά πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε./ Μ’ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία./ Μ’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώσει (…)».

Ο Μπελογιάννης από την πρώτη στιγμή της σύλληψής του όχι μόνο δεν αφαίρεσε, αλλά είχε φροντίσει να προσθέσει και άλλους λόγους στους εκτελεστές του για να του πάρουν τη ζωή.

Εκείνοι ισχυρίζονταν ότι ήταν «προδότης» και ότι γι’ αυτό τον δίκαζαν. Εκείνος τους απαντούσε:

«Είμαι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ακριβώς για την ιδιότητά μου αυτή δικάζομαι, γιατί το Κόμμα μου παλεύει και χαράζει το δρόμο της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας…».

Εκείνοι ισχυρίζονταν ότι είναι κομμουνιστής και ως εκ τούτου «κατάσκοπος». Εκείνος τους απαντούσε:

«Οι μάρτυρες φτάσανε μέχρι του σημείου να λένε πως κάθε Κομμουνιστής είναι κατάσκοπος και πως οι Κομμουνιστές δεν είναι Έλληνες και πως το ΚΚΕ δεν είναι ελληνικό Κόμμα. Τι άτιμο ψέμα! Ο πατριωτισμός κάθε κόμματος μετριέται μόνο τότε που η λευτεριά και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας διατρέχει κίνδυνο. Απ’ αυτό και μόνο αν βγάζατε συμπέρασμα, θα σχηματίζατε τη σωστή εντύπωση για το χαρακτήρα του ΚΚΕ, που χωρίς καμία αμφιβολία πρόκειται για καθαρό πατριωτικό Ελληνικό Κόμμα».

Όλο το σύστημα εξουσίας που προσήγαγε τον Μπελογιάννη στο εδώλιο πίστευε ότι με μηχανορραφίες θα μετέτρεπε τις δίκες σε πεδίο διαπόμπευσης των κομμουνιστών. Αλλά ο Μπελογιάννης με τα λόγια του κατά τη διάρκεια της απολογίας του είχε ανατρέψει τα πάντα. Είχε μετατρέψει τους στρατοδίκες του από κατηγόρους σε κατηγορούμενους. Η σύγκριση μαζί του ήταν ανυπόφορη για τους διώκτες του. Τον Νοέμβρη του ’51, στην πρώτη του απολογία στο στρατοδικείο, ξεκαθάρισε:

«Εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών… Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του… Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: Να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».

Ο Μπελογιάννης μετέτρεψε το εναντίον του Στρατοδικείο σε πεδίο κατηγορίας και γελοιοποίησης των κατηγόρων του. Ο διάλογος, κατά τη διάρκεια της δίκης με έναν από τους βασικούς κατηγόρους του, τον αστυνομικό Αγγελόπουλο, είναι ενδεικτικός:

«ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ισχυρίζεστε ότι ήρθα εδώ για να εφαρμόσω τις αποφάσεις των Ολομελειών της ΚΕ του ΚΚΕ;
ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μάλιστα.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Οι αποφάσεις αυτές λένε ότι βάση της δράσης του ΚΚΕ είναι ο αγώνας για το ψωμί, τις δημοκρατικές ελευθερίες, την ειρήνη. Έτσι δεν είναι;
ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Έτσι.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Επομένως, ο αγώνας για το ψωμί, τις δημοκρατικές ελευθερίες και την ειρήνη είναι συνωμοσία κατά της Ελλάδας;
ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ευχαριστώ. Αυτό μονάχα ήθελα να διευκρινίσω».

 

Το ιδιόχειρο κείμενο – απόσπασμα της απολογίας του Νίκου Μπελογιάννη προς τον δημοσιογράφο Σπ.Δενδρινό, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Προοδευτική Αλλαγή», λίγο πριν την εκτέλεσή του, στις 9 Μαρτίου 1952.

«Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα».

Ήταν τα τελευταία λόγια του Μπελογιάννη κατά την απολογία του, το Φλεβάρη του ’52. Λίγες μέρες πριν από την εκτέλεσή του.

Τα λόγια του Μπελογιάννη – παντοτινό σύμβολο του πατριώτη, του διεθνιστή, του ανθρώπου, του κομμουνιστή – αποδείχτηκαν πολύ πιο ισχυρά από τις κάννες του εκτελεστικού αποσπάσματος. Πολύ πιο ανθεκτικά από τους μικρόνοες που νόμιζαν ότι δολοφονώντας τον Μπελογιάννη θα τον φίμωναν. Τον εκτέλεσαν νομίζοντας ότι έτσι τα λόγια του θα έπαυαν να δονούν για πάντα τις καρδιές όλων εκείνων που δεν κάνουν «δήλωση μετανοίας». Τι ηλίθιοι…

Μετά τη δολοφονία ο Πωλ Ελυάρ έγραψε:

«Ο Μπελογιάννης είναι νεκρός. Δε θυσίασε τίποτα απ’ την τιμή και την ελπίδα μας για ένα αύριο φωτεινό. Χαμογελούσε…»

Ο Μπελογιάννης,απέναντι στα όπλα των δολοφόνων έστρεψε το δικό του «όπλο»: Ένα γαρύφαλλο. Και τρεις κουβέντες.

«Αγωνιζόμαστε για να προφτάσουμε την αυγή και το αύριο, για να δημιουργήσουμε νέους χρόνους κι εποχές, στο μπόι των ονείρων μας, στο μπόι των ανθρώπων – Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα, με την καρδιά μας και με το αίμα μας».

Διαβάστε περισσότερα

H ενδοοικογενειακή βία, μάστιγα για τη Ρωσία

 

• Audrey Lebel
• Βασίλης Παπακριβόπουλος (μετάφραση)

Σε μια χώρα όπου πολλές γυναίκες βρίσκουν τον θάνατο από το χέρι του συζύγου τους, οφείλει άραγε η κοινωνία να τιμωρεί σε μεγαλύτερο βαθμό την συζυγική βία; Ορισμένοι Ρώσοι διαφωνούν, προβάλλοντας το επιχείρημα της υπεράσπισης της οικογένειας και των παιδιών, αλλά και της συμφιλίωσης του ζευγαριού. Ωστόσο, πολλές γυναίκες ανταπαντούν –κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– ότι ο νόμος οφείλει να προστατεύει κυρίως την γυναίκα.

Κατηγορούνται για φόνο εκ προμελέτης και βρίσκονται αντιμέτωπες με ποινή φυλάκισης έως και είκοσι ετών. Η Κρεστίνα, η Αντζελίνα και η Μαρία Χατσατουριάν είναι υπόδικες για τον φόνο του πατέρα τους ο οποίος τις κακοποιούσε σεξουαλικά, τις βίαζε, τις κτυπούσε και τις τραυμάτιζε. Ο φόνος διαπράχτηκε στις 27 Ιουλίου 2018 αλλά η δίκη δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.

Δεδομένων των ποινών που ενδέχεται να επιβληθούν στις αδελφές Χατσατουριάν, η φεμινίστρια ακτιβίστρια Αλένα Πόποβα ξεκίνησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια εκστρατεία καταγγελίας της σεξιστικής βίας. Στο Instagram, στο VKontakte (το ρωσικό Facebook) ή στο Twitter, εκατομμύρια χρήστες ανέβασαν φωτογραφίες με το πρόσωπό τους μακιγιαρισμένο κατά τρόπο ώστε να θυμίζει τραύματα ή αιματώματα. Στη Μόσχα και στην Αγία Πετρούπολη διοργανώθηκαν πολλές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Για να συμβαδίσει με την εποχή η δικογραφία συμπεριλαμβάνει νέα στοιχεία όπως το γεγονός ότι οι αδελφές βρίσκονταν σε κατάσταση μετατραυματικού στρες. Η υπόθεση αυτή αποτέλεσε την ευκαιρία ν’ ανοίξει το ζήτημα των γυναικοκτονιών και στην Ρωσία.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έδωσε το 2012 στη δημοσιότητα η Rosstat, η Κρατική Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία¹, η συζυγική βία αφορά 16 εκατομμύρια γυναίκες. Κατά τη διάρκεια της έρευνας πάνω σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 10.000 γυναικών ηλικίας 15-44 ετών, μια γυναίκα στις πέντε δήλωσε ότι έχει υποστεί σωματική βία από τον σύντροφό της, τουλάχιστον μια φορά κατά τη διάρκεια της ζωής της. Σύμφωνα με το κέντρο Anna, την πρώτη οργάνωση που ιδρύθηκε στη χώρα το 1993 για την παροχή βοήθειας στα κακοποιημένα θύματα, κάθε 63 λεπτά μια γυναίκα πεθαίνει από τα χτυπήματα του συζύγου της ή του πρώην συζύγου της: κάθε χρόνο, τα θύματα ξεπερνούν τα 8.300.

Η αμφιλεγόμενη κληρονομιά του σοβιετικού δικαίου

Η Ρωσία είναι μια από τις ελάχιστες χώρες που δεν διαθέτουν ειδική νομοθεσία γι’ αυτό το ζήτημα. Τον Ιούλιο του 2019, για πρώτη φορά, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία για μια υπόθεση συζυγικής βίας. Επιδίκασε αποζημίωση 20.000 ευρώ στην προσφεύγουσα Βαλέρια Βολοντίνα η οποία θεωρούσε ότι οι αρχές της χώρας της δεν την προστάτευσαν αρκετά. Το ΕΔΔΑ συμπέρανε ότι το νομικό κενό και η απουσία διαταγμάτων για την προστασία των γυναικών αποκαλύπτει την συστημική ανικανότητά τους να αντιμετωπίσουν την μάστιγα. Η Ρωσία  ούτε έχει υπογράψει ούτε έχει κυρώσει την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας ενάντια στις γυναίκες και τη συζυγική βίας, σύμβαση η οποία χρονολογείται από το 2011. Στην απόφασή του, το Δικαστήριο δήλωνε ότι οι ρωσικές αρχές «δυσφορούν κάθε φορά που καλούνται να αναγνωρίσουν την σοβαρότητα του προβλήματος».

Η απουσία ειδικής νομοθεσίας εξηγείται εν μέρει από την αμφιλεγόμενη κληρονομιά του σοβιετικού δικαίου. Όταν δημιουργήθηκε η ΕΣΣΔ, βρέθηκε στην πρωτοπορία όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών. Ήδη από το 1917, το διάταγμα για τη «λύση του γάμου» αναγνωρίζει σε μεγάλο βαθμό το διαζύγιο. Την ίδια χρονιά, οι μπολσεβίκοι δίνουν το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες. Το 1920, η Σοβιετική Ένωση γίνεται το πρώτο κράτος που νομιμοποιεί την άμβλωση. Για να απελευθερωθούν οι γυναίκες από τις οικιακές εργασίες, δημιουργήθηκαν παιδικοί σταθμοί, συλλογικά πλυντήρια και εστιατόρια, με πρωτοβουλία της Αλεξάντρα Κολοντάι, της πρώτης γυναίκας υπουργού στην σύγχρονη ιστορία, η οποία μεταξύ άλλων διεκδικούσε την κατάργηση του αποκλειστικού έρωτα. Ο στόχος που επιδιωκόταν εκείνη την εποχή ήταν η καταστροφή της οικογένειας, η οποία αντιμετωπιζόταν ως αστικός θεσμός.

Όμως, στη δεκαετία του 1930, ο Στάλιν ακυρώνει το σύνολο της προόδου που είχε επιτευχθεί. Τη στιγμή που οι γυναίκες δυσκολεύονται να βρουν σύντροφο λόγω του θανάτου πολλών ανδρών κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε, η φιλελευθεροποίηση του διαζυγίου δεν αποδεικνύεται πάντα ευνοϊκή για αυτές. Αυξάνεται κατακόρυφα ο αριθμός των γυναικών που βρίσκονται επικεφαλής μονογονεϊκής οικογένειας και κατακλύζουν τα δικαστήρια με μηνύσεις για μη πληρωμή της διατροφής που τους έχει επιδικαστεί. Καθώς βυθίζονται στην εξαθλίωση, η πλειονότητα καταφεύγει στην άμβλωση. Οι αρχές ανησυχούν για την κατάρρευση της γεννητικότητας. Αυτή η πραγματικότητα, σε συνδυασμό με την άνοδο στην ιεραρχία του κόμματος στελεχών που προέρχονται από τον αγροτικό κόσμο, ευνοεί το σφίξιμο των λουριών. Σύμφωνα με την κοινωνιολόγο Μονά Κλαρό, «δηλώνεται επισήμως ότι το πρόβλημα των γυναικών και των σεξουαλικών σχέσεων έχει λυθεί. Στο εξής, η σοβιετική οικογένεια οφείλει να χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και γονιμότητα»². Το 1936, απαγορεύεται η άμβλωση και οι διαδικασίες του διαζυγίου γίνονται δυσκολότερες. Μεταπολεμικά, αυτή η κίνηση του νομοθετικού εκκρεμούς βρίσκει ένα σημείο ισορροπίας, συνδυάζοντας την μερική επιστροφή στην επαναστατική παράδοση και την μέριμνα για την ενίσχυση του οικογενειακού κυττάρου το οποίο είναι επικεντρωμένο στο παιδί.

Μετά τον θάνατο του Στάλιν, καθώς οι αρχές βρίσκονται αντιμέτωπες με το κατάφωρο χάσμα ανάμεσα στους νόμους και στα ήθη, αναγκάζονται να χαλαρώσουν το νομοθετικό πλαίσιο. Το 1955, νομιμοποιούνται ξανά οι αμβλώσεις. Δέκα χρόνια αργότερα, γίνονται ευκολότερες οι διαδικασίες του διαζυγίου. Ωστόσο, το δημογραφικό ζήτημα έχει μετατραπεί σε έμμονη ιδέα για τις αρχές. Σύμφωνα με τα Θεμέλια της νομοθεσίας για τον γάμο και την οικογένεια που υιοθετήθηκαν το 1968, «η σοβιετική κοινωνία θεωρεί ότι η προστασία και η ενθάρρυνση της μητρότητας αποτελούν σημαντική προτεραιότητα, όπως εξάλλου και οι εγγυήσεις για μια ευτυχισμένη παιδική ηλικία». Το νομοθετικό αυτό κείμενο επιτρέπει το διαζύγιο με απλή δήλωση στο ληξιαρχείο για τα ζευγάρια χωρίς παιδί. Παρ’ όλο που η συζυγική ζωή θεωρείται μια ιδιωτική υπόθεση η οποία δεν αφορά το κράτος, τα πράγματα αλλάζουν όταν το ζευγάρι έχει απογόνους.

Σε αυτό το πλαίσιο, η βία ενάντια στις γυναίκες δεν καταλογίζεται στην δομική αντρική κυριαρχία (η οποία σύμφωνα με την επίσημη άποψη έχει εξαλειφθεί). Όπως υποστηρίζουν οι κοινωνιολόγοι Φρανζουάζ Ντωσέ και Αμαντίν Ρεγκαμέ, για τις αρχές αποτελεί απλά μια πράξη «“κακών Σοβιετικών πολιτών” που κάνουν κατάχρηση οινοπνευματωδών ή διαιωνίζουν οικογενειακές παραδόσεις που χρονολογούνται πριν από την επανάσταση». Από την πλευρά της, «η αστυνομία θεωρεί τις βιαιοπραγίες μεταξύ συντρόφων, είτε ως παραβιάσεις της δημόσιας τάξης, είτε ως “οικογενειακά σκάνδαλα” στα οποία η παρέμβαση των δυνάμεων της τάξης οφείλει κατά κύριο λόγο να αποσκοπεί στην συμφιλίωση³. Κυρίως όταν υπάρχουν παιδιά.

Στα ζητήματα ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, η Σοβιετική Ένωση ήταν πολύ εξελιγμένη: συγκριτικά, θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι, στη Γαλλία, μονάχα μετά το 1965 μια γυναίκα μπορούσε να ασκήσει επαγγελματική δραστηριότητα ή να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό χωρίς της άδεια του συζύγου της. Όσον αφορά δε την ποινική νομοθεσία της ΕΣΣΔ, οι άντρες και οι γυναίκες αντιμετωπίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Δεν λαμβάνεται υπόψη, ούτε το φύλο του θύματος, ούτε η φύση της σχέσης που υπάρχει (ή υπήρξε) με τον επιτιθέμενο.

Στη δεκαετία του 1990, οι φεμινιστικές οργανώσεις που πολλαπλασιάζονται στη χώρα αγωνίζονται για την υιοθέτηση του δυτικού νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη της συζυγικής βίας. Κάτω από τις πιέσεις διεθνών οργανισμών, η Ρωσία εξετάζει πολλές φορές το ενδεχόμενο της υιοθέτησης ενός ειδικού νόμου: την δεκαετία του 1990, ύστερα το 2012 και ξανά το 2014. Τον Ιούλιο του 2016, η κυβερνητική πλειοψηφία κάνει ένα δειλό βήμα. Ο ξυλοδαρμός ενός «οικείου προσώπου» (συζύγου, παιδιού, αδελφού ή αδελφής) αποτελεί επιβαρυντική περίσταση (άρθρο 116 του Ποινικού Κώδικα). Η έννοια του «οικείου προσώπου» είναι αποκαλυπτική του τι ακριβώς επιδιώκει να προστατεύσει ο νομοθέτης: η οικογένεια είναι εκείνη που πρέπει να προστατευθεί απέναντι στην βία και όχι οι γυναίκες. Ταυτόχρονα, ο νόμος ελαφρύνει τις ποινές που επισύρουν οι επιθέσεις που διαπράττονται σε δημόσιο χώρο από έναν άγνωστο (εκτός από την περίπτωση υπότροπου): πρόκειται για μια σωτήρια εξέλιξη σε μια χώρα που φημίζεται για την αυστηρότητα του ποινικού της κώδικα και για τον υπερπληθυσμό των φυλακών της.

«Να μην μιμηθούμε τις υπερβολές της Δυτικής Ευρώπης»

Το κείμενο προκαλεί την οργή της Ορθόδοξης Εκκλησίας και των λοιπών υπερασπιστών της παραδοσιακής οικογένειας που θεωρούν ότι τέτοιες οι νομικές διατάξεις εισάγουν διακρίσεις. Πράγματι, όπως εξηγούν, ενώ ένας άγνωστος που επιτίθεται σε έναν περαστικό μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα αποφύγει την ποινή φυλάκισης, ο πατέρας που επιβάλλει σωματική τιμωρία στο παιδί του μπορεί να βρεθεί στη φυλακή. Η ιστοσελίδα της επιτροπής οικογενειακών υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας εκφράζει την αγανάκτησή της για το ενδεχόμενο βρεθούν «οι ευσυνείδητοι γονείς αντιμέτωποι με δικαστικές διώξεις και έως και διετή ποινή φυλάκισης (σε περίπτωση υποτροπής) σε περίπτωση που προσφύγουν σε οποιασδήποτε μορφής σωματική βία κατά την εκπαίδευση των παιδιών τους, ακόμα κι αν αυτή είναι ήπια και δικαιολογημένη».

Αυτήν ακριβώς την επιχειρηματολογία χρησιμοποιεί η γερουσιαστής Έλενα Μιζουλίνα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την κατάργηση της έννοιας του «οικείου προσώπου» και καταγγέλλει τον νόμο, τον οποίο αποκαλεί «νόμο του χαστουκιού». Είχαν προηγηθεί οι επανειλημμένες προτάσεις της για περιορισμό της πρόσβασης στις αμβλώσεις ή για φορολόγηση των διαζυγίων. Σήμερα, δηλώνει ότι η ενδοοικογενειακή βία «δεν αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα των οικογενειών. Αντιθέτως, το κυριότερο είναι η αγένεια, η έλλειψη τρυφερότητας και σεβασμού, κυρίως εκ μέρους των γυναικών. Εμείς οι γυναίκες, καθώς είμαστε αδύναμα όντα, δεν θιγόμαστε όταν μας δέρνουν. Όταν ένας άντρας δέρνει την γυναίκα του, δεν υπάρχει η ίδια προσβολή με εκείνη που υφίσταται ένας άντρας όταν ταπεινώνεται»⁴.

Η μαζική κατακραυγή πέτυχε τον στόχο της: ήδη από το 2017, εξαφανίζεται από τον Ποινικό Κώδικα η παραμικρή αναφορά στα «οικεία πρόσωπα». Το Κρεμλίνο ανακοινώνει μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι «το να χαρακτηρίζονται ορισμένες χειρονομίες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της οικογενειακής ζωής ως “ενδοοικογενειακή βία” [οδηγεί τελικά] στη δραματοποίηση της κατάστασης από νομική άποψη». Όσο για τις φεμινιστικές οργανώσεις, εκφράζουν την ανησυχία τους για την κατάσταση, η οποία έχει επιδεινωθεί συγκριτικά με το 2016. Βέβαια, θεωρητικά, ο δράστης βιαιοπραγιών μπορεί να τιμωρηθεί με ποινή φυλάκισης από 10 ημέρες ως 3 μήνες σε περίπτωση υποτροπής. Ωστόσο, αυτές οι ποινές επιβάλλονται σπανιότατα. Δεδομένου ότι ο οικογενειακός δεσμός μεταξύ του δράστη και του θύματός του δεν αποτελεί πλέον επιβαρυντικό στοιχείο, εάν ο ξυλοδαρμός δεν προκάλεσε εισαγωγή σε νοσοκομείο, ο δικαστής μπορεί πλέον να επιβάλλει στον βίαιο σύζυγο την ελάχιστη ποινή, δηλαδή ένα απλό πρόστιμο 5.000 ρουβλίων (70 ευρώ). «Το ίδιο ακριβώς πρόστιμο που ισχύει για την παράνομη στάθμευση που παρεμποδίζει την κυκλοφορία ή για το κάπνισμα σε χώρο μη καπνιστών», αγανακτεί η Γιούλια Γκορμπούνοβα, η οποία στα τέλη του 2018 συνέταξε για λογαριασμό της Human Rights Watch την έκθεση με τίτλο «“Θα μπορούσα να σε σκοτώσω, κανένας δεν θα με σταματούσε”». Σε περίπτωση υποτροπής, το πρόστιμο μπορεί να φτάσει στα 40.000 ρούβλια (περίπου 560 ευρώ), τα οποία συνήθως παρακρατούνται αυτόματα από τον κοινό τραπεζικό λογαριασμό του ζευγαριού…

Με λίγα λόγια, στην Ρωσία δεν προβλέπεται πραγματικά τίποτα για την προστασία των γυναικών από έναν βίαιο σύζυγο. Σε απόσταση δύο περίπου ωρών από τη Μόσχα, το καταφύγιο Kitej, του οποίου η διεύθυνση είναι απόρρητη για να εξασφαλίζεται η ασφάλειά του, φιλοξενεί θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Από την έναρξη της λειτουργίας του το 2013, αυτό το ιδιωτικό καταφύγιο φιλοξενεί δωρεάν κάθε χρόνο 30-40 γυναίκες και τα παιδιά τους. Μια σταγόνα στον ωκεανό, δεδομένου ότι είναι κραυγαλέα η έλλειψη θέσεων επείγουσας φιλοξενίας. Σύμφωνα με τους επίσημους αριθμούς, το 2010 η Ρωσία διέθετε μονάχα 22 κοινωνικούς ξενώνες⁵. Και οι γυναίκες οφείλουν υποχρεωτικά να είναι κάτοικοι της πόλης στην οποία βρίσκεται το καταφύγιο, πράγμα που είναι αδύνατον για την πλειονότητά τους. Η Αλιόνα Σαντίκοβα, διευθύντρια του Kitej, εκφράζει τη λύπη της γι’ αυτήν την κατάσταση: «Είμαι διαρκώς υποχρεωμένη να αρνούμαι αιτήσεις. Αποφεύγω να κατευθύνω τα θύματα προς τα καταφύγια που διαχειρίζονται οι θρησκευτικοί κύκλοι, ή ακόμα και στα κρατικά καταφύγια, γιατί εκεί επικρατεί μια ρητορική συμφιλίωσης, συγγνώμης και κατανόησης μεταξύ των συζύγων η οποία είναι εντελώς λανθασμένη».

Τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας εξακολουθούν να θεωρούνται ως διαφορές μεταξύ του ζευγαριού και οι αστυνομικοί ταλαντεύονται μεταξύ άρνησης και ειρωνείας, κοροϊδίας και αδράνειας. Στην Βολόντινα, την πρώτη γυναίκα που δικαιώθηκε από το ΕΔΔΑ, όταν κατήγγελλε επανειλημμένα στην αστυνομία τις βιαιοπραγίες που υφίστατο, οι αστυνομικοί απάντησαν πλήθος φορών ότι πρόκειται για «ερωτικά καβγαδάκια».

Εκτός από τον βουλευτή του Κομουνιστικού Κόμματος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Γιούρι Σινέλτσικοφ -ο οποίος στις συζητήσεις που προηγήθηκαν της ψήφισης του νόμου από την Δούμα υπενθύμισε ότι «οι ρωσικές παραδόσεις δεν στηρίζονται στην εκπαίδευση των γυναικών με το μαστίγιο, όπως ορισμένοι προσπαθούν να μας πείσουν»- ελάχιστοι ήταν οι βουλευτές που εξέφρασαν την αγανάκτησή τους. Αντίθετα, ο Αντρέι Ισαΐεφ, βουλευτής του κόμματος Ενωμένη Ρωσία, διαβεβαίωνε ότι αυτός και οι συνάδελφοί του δεν επρόκειτο «να μιμηθούν τις υπερβολές της Δυτικής Ευρώπης». Αυτό το ρεφρέν που είναι της μόδας τα τελευταία χρόνια αντιπαραθέτει τις παραδοσιακές ρωσικές αξίες απέναντι σε μια παρακμιακή Δύση η οποία υποτίθεται ότι επιδιώκει να επιβάλλει τις δικές της αξίες χρησιμοποιώντας ξένους πράκτορες. Είναι η άποψη που υποστηρίζει επίσης η Βέρα Νικολάγεβνα⁶, η γραμματέας της Ρωσικής Οργάνωσης για την Υποστήριξη των Γονέων. Μας διαβεβαιώνει ότι, εάν δεν είχε καταργηθεί από το άρθρο 116 η έννοια του «οικείου προσώπου», «θα είχαν σταλεί στη φυλακή οι γονείς, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη, επειδή έδωσαν μερικές ξυλιές στον πισινό του παιδιού τους. Κι ύστερα, τα παιδιά μας θα τα είχαν υιοθετήσει γκέι ζευγάρια από την Ευρώπη». Τόσο το χειρότερο εάν αυτή η εξέλιξη στερεί την ελάχιστη προστασία που διέθεταν οι γυναίκες θύματα της συζυγικής βίας. Ούτε και τους ενδιαφέρει άλλωστε το γεγονός ότι, ήδη από το 2017, ο yπουργός Εσωτερικών Βλαντίμιρ Κολοκόλτσεφ αναγνώριζε ότι το πρόστιμο δεν επέτρεπε την αποτελεσματική πρόληψη.

---

1. «H αναπαραγωγική υγεία ση Ρωσία» (στην ρωσική γλώσσα), Rosstat, (έρευνα που συγχρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο του ΟΗΕ για τον πληθυσμό), Σεπτέμβριος 2012, www.gks.ru
2. Mona Claro, «Interpréter et transformer? La “question des femmes” et la “question sexuelle” dans les sciences sociales soviétiques», Clio. «Femmes, genre, histoire», τ. 41, Παρίσι, 2015.
3. Françoise Daucé και Amandine Regamey, «Les violences contre les femmes en Russie: des difficultés du chiffrage à la singularité de la prise en charge», «Cultures & Conflits», τ. 85-86, Παρίσι, 2012.
4. Στο ιδιωτικό κανάλι Dojd, 28 Σεπτεμβρίου 2016.
5. Françoise Daucé και Amandine Regamey, «Les violences contre les femmes en Russie», ό.π.
6. Προτίμησε να μας δώσει το πατρώνυμό της και όχι το επώνυμο.

• Audrey Lebel
  Δημοσιογράφος.
• Βασίλης Παπακριβόπουλος (μετάφραση)

Διαβάστε περισσότερα

Ο ιός πάντα αναζητά την επόμενη κίνησή του: γιατί η επιστήμη είναι σε εγρήγορση για νέες παραλλαγές

 ….ένα δημοσίευμα που αποκαλύπτει τις πραγματικές διαστάσεις της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως και τις ανησυχίες κάποιων σοβαρών επιστημόνων, οι οποίοι εξακολουθούν ακόμη να σκέπτονται.

Επειδή το μιντιακό σύστημα στη χώρα και η πλειοψηφία των επαγγελματιών εκπροσώπων του, των δημοσιογράφων, δεν σταματούν – επί δυο σχεδόν χρόνια – να αναμασούν τα κείμενα, που τους στέλνονται μαζί με τις σχετικές οδηγίες, σαν μασημένη τροφή, από τα ντόπια και ξένα πρες ρουμς.

Επειδή τα «στημένα και κατασκευασμένα» κοινωνικά δίκτυα δεν υστερούν καθόλου, σε αυτή την εκστρατεία.

Επειδή από την άλλη, όσα δεν ανήκουν στην προηγούμενη κατηγορία, αναπαράγουν μια άχρηστη έως επικίνδυνη φλυαρία, υποδυόμενα ότι συμβάλλουν δήθεν σε έναν ελεύθερο δημόσιο διάλογο – ωστόσο χωρίς αρχή και τέλος, χωρίς περιεχόμενο και χωρίς στόχο – και στην «αντικειμενική ενημέρωση των πολιτών.

Εμείς επιμένουμε να κρατάμε μια ξεχωριστή, ανεξάρτητη και διαφοροποιημένη από όλα αυτά, πορεία.

Δύσκολο εγχείρημα, που δεν βρίσκει εύκολα και συχνά ευήκοα ώτα και προπάντων συνεπείς και καθαρούς συνομιλητές.

Κι αυτό γιατί δεν χαϊδεύει αυτιά για να τα κάνει πιο ευήκοα και δεν ικανοποιεί ούτε τις κυρίαρχες, ούτε τις επικρατούσες απόψεις, ώστε να μπορεί να αποκτά συνομιλητές.

Μέσα σε αυτή τη δίνη της «εμβολιομαχίας», που η κυβέρνηση έσυρε το σύνολο σχεδόν της ελληνικής κοινωνίας, οι επιστήμονες σιωπούν.

Άλλοι από άγνοια, άλλοι από αδιαφορία, άλλοι από φόβο, άλλοι από σκοπιμότητες και προσωπικές φιλοδοξίες, άλλοι από ….

Όλοι όμως ή σχεδόν όλοι ΣΙΩΠΟΥΝ !!!

Έτσι, δυο χρόνια μετά από μια ασταμάτητη, χωρίς προηγούμενο πανδημία και σε αντίθεση με άλλα κοινωνικά αντανακλαστικά, που αναπτύσσονταν σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους και έδιναν στην κοινωνία ανάσες και διέξοδο, χωρίς να διαθέτει τη σημερινή τεχνογνωσία και τη συσσωρευμένη συλλογική εμπειρία, βρισκόμαστε σήμερα άοπλοι και ανυπεράσπιστοι μπροστά σε αυτή την βιολογική απειλή, που η κυβέρνηση κατάφερε να την μετατρέψει σε υγειονομική κρίση.

Κυβέρνηση λοιπόν και επιστήμονες, είναι υπεύθυνοι για το ότι ο μέσος πολίτης έφθασε να κυκλοφορεί, σαν ζόμπι, χαμένος στη παραζάλη και τη σύγχυση που προκαλούν τα πολλαπλά, πολυσήμαντα, αντιφατικά και κυρίως «διπλά μηνύματα» που εκπέμπονται από κάθε κατεύθυνση και που του έχουν κάνει το μυαλό «κουρκούτι».

Σήμερα λοιπόν εμφανίζονται οι μπαχαλάκηδες της υγειονομικής κρίσης και δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε από τους γνωστούς μπαχαλάκηδες.

Σήμερα μεταφράσαμε και σας παρουσιάζουμε το κείμενο που ακολουθεί και που διαβάσαμε δημοσιευμένο στους Financial Times και όχι σε blog αντιεμβολιαστών.

Προφανώς η συγκεκριμένη εφημερίδα, είναι από τους βασικούς πυλώνες του Συστήματος και μαζί με τη Wall Street Journal, βρίσκονται επικεφαλής των κυριότερων εκπροσώπων των ΜΜΕ.

Δεν περιμένει λοιπόν κανείς να μάθει κάτι που δεν εξυπηρετεί το παγκόσμιο σύστημα συμφερόντων και διακυβέρνησης.

Αυτό όμως που περιμένει είναι να δει, πως ακριβώς και με ποιο κωδικοποιημένο τρόπο και ποια ιδιαίτερη χρήση γραφής ενημερώνει και προειδοποιεί την παγκόσμια ελίτ.

Σε αυτό το επίπεδο δεν έχουν θέση τα ψέμματα και οι ανακρίβειες.

Πρόκειται λοιπόν για ένα δημοσίευμα που αποκαλύπτει τις πραγματικές διαστάσεις της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως και τις ανησυχίες κάποιων σοβαρών επιστημόνων, οι οποίοι εξακολουθούν ακόμη να σκέπτονται.

Δυστυχώς για μας, σήμερα λείπουν και τα δυο από την Ελλάδα. Τόσο η πραγματική αντικειμενική ενημέρωση, όσο και οι σκεπτόμενοι επιστήμονες με ευαισθησίες. Το πρώτο – η ενημέρωση – αποκρύπτεται επιμελώς, το δεύτερο, όσο γι αυτό κυκλοφορεί αφειδώς !!!!

Καλή ανάγνωση, τόσο στούς συνδρομητές που το διάβασαν, αλλά δεν το κατάλαβαν,όσο και στούς υπόλοιπους που θα το διαβάσουν :

The virus is always searching for its next move’: why science is alert to new variant

Οι ερευνητές που παρακολουθούν τις μεταλλάξεις του κορονοϊού, αφιέρωσαν όλη αυτή την εβδομάδα στη μελέτη των λεπτομερειών μιας νέας παραλλαγής που εντοπίστηκε αυτό το μήνα στη Μποτσουάνα. Έχοντας πάρει την Παρασκευή, την ονομασία Omicron από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κυκλοφορεί αυτή τη περίοδο, ως η τελευταία μετάλλαξη σε μια συνεχώς αυξανόμενη σειρά περισσότερων από 1.500 αναγνωρισμένων γενεαλογικών σειρών του ιού Sars-Cov-2, που έχουν ήδη εμφανιστεί από την έναρξη της πανδημίας.

Σε ένδειξη της ανησυχίας για την απειλή από τις νέες παραλλαγές, η Ε.Ε. , το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες, προχώρησαν στην επιβολή ταξιδιωτικών περιορισμών, σε μια ομάδα χωρών της νότιας Αφρικής ως απάντηση στον ασυνήθιστα υψηλό αριθμό μεταλλάξεων που αφορούν την περιοχή της ακίδας, στο νέο στέλεχος B.1.1.529.

Αυτό που κρατά τους επιστήμονες και τους υπεύθυνους για τη Δημόσια Υγεία σε εγρήγορση, είναι το ερώτημα, εάν ένα πιο μεταδοτικό, πιο θανατηφόρο ή ακόμη και ανθεκτικό στα εμβόλια στέλεχος, θα μπορούσε να υπερκεράσει την επικρατούσα μετάλλαξη Delta, η οποία εμφανίστηκε στην Ινδία στα τέλη του περασμένου έτους.

«Τελικά έχει δοκιμάσει όλα τα κόλπα του ο Sars-Cov-2; Θα πρέπει να είναι κανείς πολύ αφελής για να πιστέψει κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Gavin Screaton, ανοσολόγος και επικεφαλής του Τμήματος Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Ο ιός αλλάζει συνεχώς: κάθε αντιγραφή επιφέρει νέα σφάλματα στην αλυσίδα των 30.000 νουκλεοτιδίων που συνθέτουν το γονιδίωμά του.

Συνήθως, οι μεταλλάξεις αυτές εξασθενούν, αλλά κάθε μία από αυτές συνοδεύεται από την ελάχιστη πιθανότητα ο ιός να γίνει πιο ανθεκτικός, επιτρέποντάς του ενδεχομένως να παράγει υψηλότερο ιικό φορτίο, να συνδέεται ευκολότερα με τα κύτταρα των αεροφόρων οδών ή να διαφεύγει από την ανοσολογική άμυνα του οργανισμού.

Πριν από την εμφάνιση της Delta, η μεγαλύτερη απειλή προερχόταν από την ταχέως εξαπλούμενη παραλλαγή Alpha, που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δώδεκα στελέχη έχουν ταξινομηθεί ως μεταλλάξεις «ανησυχίας» ή «ενδιαφέροντος» από τον ΠΟΥ και στις οποίες έχουν δοθεί επίσημα ονόματα με το ελληνικό αλφάβητο.

Τον περασμένο μήνα, οι βρετανικές αρχές άρχισαν να παρακολουθούν μια υποπαραλλαγή της Δέλτα που θα μπορούσε να είναι περίπου 10 τοις εκατό πιο μεταδοτική. Δύο ακόμη παραλλαγές της Delta, που βρέθηκαν πρόσφατα στον Καναδά και την Ινδονησία, παρουσιάζουν ομοιότητες με το προαναφερθέν στέλεχος.

«Το προηγούμενο χρονικό διάστημα από τότε που εμφανίστηκαν οι Alpha και Delta στο τέλος του περασμένου έτους, πέρασε χωρίς απρόοπτα», δήλωσε η Emma Hodcroft, που εξειδικεύεται στον τομέα της εξελικτικής γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και η οποία ήταν μία από τις πρώτες που παρακολούθησαν τις μεταλλάξεις. «Παρά ταύτα ο ιός αναζητά πάντα την επόμενη κίνησή του». Δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος για τον οποίο δεν έχει μέχρι στιγμής εμφανιστεί μια ακόμη πιο επικίνδυνη παραλλαγή, αν και οι ειδικοί συμφωνούν ότι η παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμού έχει συμβάλει στην επιβράδυνση των μεταλλάξεων.

Πριν κυκλοφορήσει το εμβόλιο, ο ιός είχε να αντιμετωπίσει ένα «απλούστερο ανοσολογικό τοπίο» στο οποίο σχεδόν όλοι ήταν ευάλωτοι και «η μεταδοτικότητα ήταν η πιο εύκολη νίκη», εξήγησε η Hodcroft. Σήμερα όμως, με την κάλυψη της πρώτης δόσης σε παγκόσμιο επίπεδο να ξεπερνά το 53% και με περίπου 30 εκατομμύρια εμβόλια να χορηγούνται παγκοσμίως κάθε μέρα, η επόμενη κίνηση του ιού ήταν «λιγότερο ξεκάθαρη». «Θα μπορούσε να γίνει ακόμη πιο μεταδοτικός ή να βρει τρόπους να αποφύγει την ανοσολογική μας αντίδραση – ή ακόμη να κάνει και τα δύο», τόνισε.

Ένας ψηφιακός πίνακας προειδοποιεί σχετικά με μια ανησυχητική μετάλλαξη, που εμφανίστηκε στο Μπόλτον, στη βορειοδυτική Αγγλία, τον Μάιο του 2021. Ορισμένοι λένε ότι η μεταδοτικότητα του ιού έχει ήδη φτάσει στο αποκορύφωμά της. Ο Francois Balloux, διευθυντής του Ινστιτούτου Γενετικής του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου, δήλωσε ότι ο R₀ – ο αριθμός αναπαραγωγής σε έναν πλήρως εκτεθειμένο πληθυσμό – των ενδημικών κορονοϊών που κυκλοφορούσαν πριν από το Sars-Cov-2 έφτασε στο 7, μετά από δεκαετίες φυσικής επιλογής.

Δεδομένου ότι η Delta έχει R₀ μεταξύ 6 και 7 – που είναι υπερδιπλάσιο του αρχικού στελέχους που εμφανίστηκε στο Wuhan της Κίνας – η επικρατούσα μετάλλαξη μπορεί να μην έχει «πολλά περιθώρια να γίνει πιο μεταδοτική βραχυπρόθεσμα», πρόσθεσε.

Ο Balloux προέβλεψε ότι ο Sars-Cov-2 θα ακολουθήσει ένα μοτίβο στο οποίο «θα εξελίσσεται αργά και θα παρακάμπτει το ανοσοποιητικό σύστημα» κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας, αντί να κάνει «συνεχή άλματα όσον αφορά τη μεταδοτικότητα». Η ίδια, παρατεταμένη εξέλιξη μπορεί να παρατηρηθεί στη γρίπη και στους εποχικούς κορονοϊούς.

Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες εξακολουθούν να ανησυχούν για μια ξαφνική μετάλλαξη του ιού, που θα μπορούσε να βγάλει εκτός πορείας την παγκόσμια αντιμετώπιση της πανδημίας και την προσπάθεια εμβολιασμού.

Το στέλεχος Omicron, το οποίο εξαπλώνεται στη Νότια Αφρική καθώς και στη Μποτσουάνα, έχει προκαλέσει ανησυχίες για το λόγο αυτό, δεδομένου ότι πολλές από τις 50 μεταλλάξεις του – 32 από τις οποίες βρίσκονται στην εκτεθειμένη ακίδα – συνδέονται με την ικανότητά του να ξεφεύγει από το ανοσοποιητικό σύστημα και να εξαπλώνεται ταχύτερα.

Ο Tulio de Oliveira, διευθυντής του Κέντρου Αντιμετώπισης Επιδημιών και Καινοτομίας στη Νότια Αφρική, δήλωσε ότι «ανησυχεί» για τη συγκεκριμένη παραλλαγή και ότι αυτή είναι η αιτία για το 90% των περίπου 1.100 κρουσμάτων του ιού που καταγράφηκαν την Τετάρτη στην επαρχία Gauteng της χώρας.

Όπως είπε, είναι ασυνήθιστο ότι το στέλεχος μπορεί να ανιχνευθεί με την ανάλυση των αποτελεσμάτων των συνηθισμένων δοκιμών PCR χωρίς τη χρήση γονιδιωματικής αλληλουχίας. «Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι ποια ακριβώς είναι η επίδραση της μετάλλαξης στα εμβόλια», πρόσθεσε.

Ο Slawomir Kubik, ειδικός σε θέματα γονιδιωματικής έρευνας στη εταιρεία βιοτεχνολογίας Sophia Genetics με έδρα τη Γενεύη, τόνισε ότι η «ισχύς» μιας μετάλλαξης μπορεί να κριθεί μόνο από τον τρόπο με τον οποίο αυτή «εξαπλώνεται στον πραγματικό κόσμο». «Αυτό έχει σχέση με τα γονίδια, το περιβάλλον και σε κάποιο βαθμό με την τύχη . . . Εάν έχετε μια «πλεονεκτική» μετάλλαξη αλλά δεν τη μεταδώσετε ποτέ, δεν θα εξαπλωθεί ποτέ», δήλωσε. Ακόμη και αν η Omicron εξαφανιστεί, θα εμφανιστούν άλλες μεταλλάξεις.

Ο Venky Soundararajan, επικεφαλής επιστήμονας της Nference, μιας εταιρείας ανάλυσης δεδομένων, εξέφρασε την ανησυχία ότι ένα από τα αποτελέσματα του εμβολιασμού, είναι ότι θα μπορούσε να οδηγήσει τον ιό σε «γενετικά αδιέξοδα», δημιουργώντας μια «μετάλλαξη διαφυγής» ικανή να διαφεύγει από το ανοσοποιητικό σύστημα.

«Τα εμβόλια είναι θεόσταλτο δώρο ως προς την ικανότητά τους να σταματούν τις λοιμώξεις και τις σοβαρές ασθένειες, αλλά παραδόξως αυξάνουν ταυτόχρονα την ανάγκη να παρακολουθούμε αυτές τις πολύ συγκεκριμένες, στοχευμένες μεταλλάξεις», ανέφερε. Ο Soundararajan προειδοποίησε ότι η άνιση κατανομή της τεχνολογίας αλληλούχισης δημιούργησε «κενά» στη γονιδιωματική επιτήρηση.

Περισσότερο από το 80% των 5,4 εκατομμυρίων γονιδιωμάτων Sars-Cov-2 που έχουν μεταφορτωθεί και βρίσκονται στη διεθνή βάση δεδομένων γονιδιακής επιτήρησης Gisaid προέρχονται από δύο μόνο ηπείρους: από τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.

Διαβάστε περισσότερα

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Το γυφτάκι»

Κατιούσα

Όταν σε κάποια συνέντευξη* ρωτήθηκε γιατί ασχολήθηκε µε το κοινωνικό τραγούδι, ο Κώστας Χατζής έδωσε την απάντηση: «Γιατί γεννήθηκα περιθωριακός. Και εγώ μπορεί να είμαι περιθωριακός γιατί είμαι γύφτος, υπάρχουν όμως και Έλληνες που αν και δεν είναι γύφτοι είναι περιθωριακοί. Είτε γιατί είναι φτωχοί είτε γιατί δεν είχαν να σπουδάσουν».

Έχοντας βιώσει ο ίδιος με σκληρό τρόπο τον κοινωνικό αποκλεισμό λόγω της καταγωγής του, τον στενοχωρεί μέχρι σήμερα που το ελληνικό κράτος δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά με τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρομά στην Ελλάδα. Στην ίδια συνέντευξη είχε τονίσει: «Τα τραγούδια µου όμως δεν ήταν επαναστατικά αλλά ρεαλιστικά. Αναφερόμουν στην καταδυνάστευση της φυλής. ∆εν µε ενδιέφερε να λέω για το τσιγγάνικο αίμα ή ερωτικά τραγούδια»…

Στο διπλό άλμπουμ με τίτλο «Το ταμ ταμ» που κυκλοφόρησε το 1980 (Κώστας Χατζής – Μαρινέλλα), εμπεριέχεται ένα τραγούδι που μέχρι τις μέρες μας συνεχίζει να προκαλεί αίσθηση στο άκουσμά του. «Τους στίχους έχει γράψει ο ποιητής Φώντας Φιλέρης και αναφέρεται στα ανθρώπινα καθήκοντα. Ποιο είναι το ανθρώπινο καθήκον στη συγκεκριμένη περίπτωση; Να διασκεδάζεις µε το γυφτάκι ή να το βοηθήσεις να πάει στο σχολείο; Μέσα από τα τραγούδια αυτά προσπάθησα να καταγγείλω όλα αυτά τα πράγματα µε έμμεσο τρόπο, χωρίς να προσβάλω την πολιτεία» λέει για «Το γυφτάκι» ο Κώστας Χατζής.

Το γυφτάκι

Νεογέννητο βλαστάρι λερωμένο
στ’ απόνερα του κόσμου ξεπλυμένο,
δεν έμαθε βιβλίο να διαβάζει
γυφτάκι, ο λαός μας το φωνάζει
δεν έμαθε βιβλίο να διαβάζει…

Γυφτάκι, χόρεψέ μας τσιφτετέλι
να φας ένα κομμάτι απ’ το καρβέλι,
κι αυτό, σαν πιθηκάκι μαθημένο
δαγκώνει το χαλκά που είναι δεμένο,
γυφτάκι, χόρεψέ μας τσιφτετέλι…

Το βράδυ, στη μεγάλη την πλατεία
το πιάσανε να κάνει επαιτεία,
σε κάτι λεπτεπίλεπτους τουρίστες
που ‘μοιαζαν περισσότερο μ’ αρτίστες,
σε κάτι λεπτεπίλεπτους τουρίστες…

Γυφτάκι, σε κοιτάζουν οι ανθρώποι,
ρεζίλι θα γενούμε στην Ευρώπη,
γυφτάκι, δύο πήχες όλο κι όλο
ποιος σου ’μαθε της ζητιανιάς το ρόλο,
γυφτάκι, σε κοιτάζουν οι ανθρώποι…

Αφέντη, αν μου δώσεις δυο δραχμούλες
θα κάνω δεκαπέντε κωλοτούμπες,
αφέντη, αν μου δώσεις και τσιγάρο
θα κάτσω σαν μαϊμού να το φουμάρω
αφέντη, δώσε δύο δραχμούλες…

Αφέντη που με βάζεις και χορεύω,
εσύ με έμαθες να ζητιανεύω…

Ο σπουδαίος συνθέτης και ερμηνευτής που κοσμεί με την πολύχρονη διαδρομή του το καλό τραγούδι, μακριά από ρεύματα και μόδες, δεν έπαψε ν’ αγωνίζεται με αξιοπρέπεια, από το μετερίζι της τέχνης του, ενάντια στις φυλετικές και κοινωνικές ανισότητες, και να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα με επιμονή και χωρίς να χάνει την πίστη του. Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας ενός δίσκου του, πριν πολλά χρόνια είχε πει: «Παρόλο που μας έχουν διαρρήξει τα πάντα, δεν μπόρεσαν να μας διαλύσουν το όνειρο και την ελπίδα».

***

Η συνεργασία των Σταμάτη Κραουνάκη – Λίνας Νικολακοπούλου με την Τάνια Τσανακλίδου στο δίσκο «Μαμά γερνάω» (1988), «γέννησε» θαυμάσια και διαχρονικά τραγούδια («Μοίρες», «Πάμε κάπου», «Η Σουλτάνα η Φωφώ» κ.ά) με πιο γνωστό ίσως το ομότιτλο, «Μαμά γερνάω». Ανάμεσά τους στέκεται ισάξια το «Γυφτάκι»:

Γυφτάκι

Μ’ ένα σπασμένο καθρεφτάκι
στον κόσμο βγαίνει το γυφτάκι
και χάνεται
Σάββατο στην Αγιά Βαρβάρα
και εσύ θεέ και ήλιε βάρα
δεν πιάνεται

Μαύρα τα μάτια κι οι βλεφαρίδες
και μονοπάτια με νυχτερίδες
καρφί δεν καίγεται
Κι εσύ μια μέρα που δε με είδες
και τι θα γίνει και που με είδες
ζωή δε λέγεται

Τα μεσημέρια μεσ’ την νταλίκα
που πάει δεν ξέρει κι έχει μια γλύκα
κι αισθάνεται
πως πάνε κι έρχονται τα χρόνια
σαν της νταλίκας τα πεπόνια
και χάνεται

άσε με, άσε με, άσε με…
και σαν ντέφι πιάσε με…

Οι στίχοι της Λίνας Νικολακοπούλου χωρίς να είναι καταγγελτικοί «ζωγραφίζουν» εικόνες βγαλμένες από τη ζωή των Ρομά, που βρίσκεται εγκλωβισμένη ανάμεσα στη φαινομενική  ελευθερία και τα αδιέξοδα που γεννά ο κοινωνικός αποκλεισμός που βιώνουν από τη στιγμή που βλέπουν το φως της ζωής…

Συγκλονιστική η ερμηνεία της Τάνιας Τσανακλίδου στη ζωντανή ηχογράφηση στο «Μετρό» (2003-2005) με τη συνοδεία σπουδαίων μουσικών: Μανώλης Καραντίνης (μπουζούκι), Γιάννης Παπαζαχαριάκης (κιθάρα),  Παναγιώτης Τσεβάς (ακορντεόν):

(*Συνέντευξη στην Έμυ Ντούρου που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Documento)

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Το γυφτάκι» – Κώστας Χατζής, Τάνια Τσανακλίδου

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… και από 26/10/2020 νέα ονομασία: Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Τι κι αν γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, κάποια τραγούδια συνεχίζουν να  συγκινούν, να συντροφεύουν τις μικρές και μεγάλες στιγμές των ανθρώπων, να εκφράζουν τις αγωνίες, τον πόνο και τα όνειρά τους, να εμπνέουν τους αγώνες τους.

Η στήλη, χωρίς να διεκδικεί το αλάθητο ή τον τίτλο του «ειδικού», «παίζει» τραγούδια που γράφτηκαν για τον έρωτα, την αγάπη, το μεροκάματο, τη μετανάστευση, τον αγώνα για λευτεριά και για καλύτερη ζωή. Τραγούδια γραμμένα από ποιητές, αλλά κι από δημιουργούς που δεν διάβασαν ποτέ στη ζωή τους ποίηση… Ανασκαλεύοντας το παρελθόν και ψηλαφώντας την ιστορία τους, πότε γράφτηκαν, σε ποιες συνθήκες, από ποιους πρωτοτραγουδήθηκαν, ποιοι τα τραγουδούν στις μέρες μας.

Χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς αποκλεισμούς, τραγούδια ελληνικά και «ξένα», με γνώμονα ότι, εκτός από το να θυμίζουν εικόνες από το παρελθόν, συναρπάζουν τις αισθήσεις, γεννούν συναισθήματα, εμπνέουν και συγκινούν σήμερα.

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Ακούστε τα όλα εδώ.

Διαβάστε περισσότερα

«Πελόμα Μποκιού»: Η μπάντα - θρύλος της ελληνικής ροκ ψυχεδέλειας

 

Μπορεί ο Βλάσσης Μπονάτσος (30 Νοεμβρίου 1949 – 14 Οκτωβρίου 2004) να έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό μέσα από την τηλεοπτική πορεία του και τις μεγάλες θεατρικές παραγωγές, ωστόσο, βαθύ είναι το αποτύπωμά του στην ελληνική ροκ σκηνή και, μάλιστα, στην εγχώρια ψυχεδελική εκδοχή της, η οποία όμως δεν πέρασε απαρατήρητη ακόμη και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Πολύπλευρο ταλέντο που «οσμιζόταν» εγκαίρως το νέο - από την μουσική, μέχρι τις περισσότερο εμπορικές επιλογές του με την έκρηξη της ιδιωτικής τηλεόρασης την δεκαετία του '90 - ο Μπονάτσος δεν είχε καλλιτεχνικά στεγανά και τόλμησε να δοκιμαστεί σε μία ευρύτατη γκάμα ειδών στον τομέα της ψυχαγωγίας και της διασκέδασης, με την ίδια μεγάλη επιτυχία, την οποία «σφράγιζε» η εκρηκτική προσωπικότητά του και η φυσική αίσθηση μιας διαχρονικής «εφηβείας» που απέπνεε.

Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από την γνώμη που μπορεί να έχει κάποιος/α για την καλλιτεχνική προσφορά του, μία βασική, αντικειμενική σταθερά της καριέρας του Μπονάτσου, είναι η ιδρυτική συμμετοχή του στη ρηξικέλευθη, όσο και σύντομη, ύπαρξη και πορεία του συγκροτήματος των «Πελόμα Μποκιού».

Οι «Πελόμα Μποκιού» είναι μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή περίπτωση στο ελληνικό ροκ - ένα κεφάλαιο μόνοι τους ουσιαστικά - αλλά, βλέποντας πλέον τα πράγματα από μια χρονική απόσταση μισού αιώνα από την μουσική δράση τους, ίσως ακόμη και του ευρωπαϊκού.

Τρία είναι τα βασικά στοιχεία που τους ξεχωρίζουν:

• Ο ελληνικός στίχος, σε μια εποχή - μέσα στη χούντα, αλλά και πριν - που η αγγλική γλώσσα κυριαρχούσε στα ελληνικά συγκροτήματα
• Η δημιουργική αφομοίωση των ξένων επιρροών και η απόρριψη του στείρου μιμητισμού
• Η τόλμη να προχωρήσουν σε μουσικά μονοπάτια ανεξερεύνητα μέχρι τότε από τα ελληνικά συγκροτήματα, αλλά και από το νεανικό κοινό τους.

Ο επίμονος Μπονάτσος

Είναι γεγονός πως δεν υπάρχουν αποδείξεις που να τεκμηριώνουν ότι όλα τα παραπάνω έγιναν συνειδητά. Αυτό όμως δεν έχει την παραμικρή σημασία. Άλλωστε, ακόμη και η δημιουργία, ακόμη και το όνομα των «Πελόμα Μποκιού» θα μπορούσαν να είναι και μικρές ιστορίες ντανταϊστικής «τυχαιότητας».

Η ιστορία λέει, ότι μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι της χούντας, την Άνοιξη του 1970, πέντε νέοι, ο Νίκος Δαπέρης, ο Νίκος Λογοθέτης, ο Τάκης Μαρινάκης, ο Βλάσης Μπονάτσος και ο Γιάννης Κιουρκτσόγλου, αρχίζουν να ροκάρουν αγρίως και μανιωδώς. Από όλους τους, εκείνοι που ήδη έχουν μια μικρή, μαθητική, «εισαγωγή» στο ροκ είναι ο  Κιουρκτσόγλου και ο Δαπέρης.

Ωστόσο, η συγκρότηση των «Πελόμα Μποκιού» δεν ήταν μια συνειδητή διαδικασία. Όπως είπε ο Κιουρκτσόγλου στο rocking.gr, το 2011 «οι Πελόμα Μποκιού φτιάχτηκαν με πολύ περίεργο τρόπο. Καταρχήν, δεν φτιάχτηκαν συγκροτημένα. Δε μαζευτήκαμε πέντε άνθρωποι να πούμε φτιάχνουμε ένα γκρουπ και από αύριο αρχίζουμε και παίζουμε».

Ο Κιουρκτσόγλου είχε «τζαμάρει» ήδη με γνωστά ονόματα της εγχώριας σκηνής της ροκ και είχε κάνει ένα μικρό όνομα με το πρώτο του αγγλόφωνο συγκρότημα, τους «Loubogg». Τον Οκτώβριο του 1969 ένας παραγωγός τον πάει στην Lyra, με τον Κιουρκτσόγλου, μπροστά στην μεγάλη ευκαιρία, να ξεφορνίζει δύο ψέματα: Ότι έχει έτοιμα τραγούδια και ότι αυτά τα τραγούδια είναι και στα ελληνικά.

Ζητώντας του ένα demo μόλις για το επόμενο πρωί, ο Κιουρκτσόγλου πάει σπίτι, παίρνει την κιθάρα και γράφει δυο στίχους, πάνω στο τετρασύλλαβο όνομα ενός ηλικιωμένου γείτονά του στο Κολωνάκι. Ο «Γαρύφαλλος» είχε γεννηθεί. Ωστόσο στην Lyra δεν εκτιμήθηκε.

Συνεχίζει ο Κιουρκτσόγλου: «Μετά από τρεις μήνες, γύρω στο τέλος του '69, εγώ την είχα "ψωνίσει" με τον Santana, με την ιδέα του latin rock, με τα conga κλπ. Είχε γυρίσει και ο ξάδερφός μου, ο Νίκος ο Δαπέρης, από τον Καναδά, και συζητάγαμε να κάνουμε ένα γκρουπ. Εκείνη την εποχή είχα γνωρίσει και τον Βλάσση τον Μπονάτσο, που μου έλεγε: "Άμα κάνεις γκρουπ, να με πάρεις μαζί σου". "-Τι να σε κάνω εσένα;", του έλεγα, "αφού δεν κάνεις τίποτα εσύ". Με πήρε τηλέφωνο, παραμονές Χριστουγέννων του '69, και μου είπε: "Έχω μια αρπακόλλα δουλειά, να βγάλεις κανένα φράγκο, θέλεις; Να παίξεις με ένα συγκρότημα τις τέσσερις-πέντε μέρες των γιορτών στο ABC στην Πατησίων." (...) Είπε, λοιπόν, ότι είχε κάποιους φίλους του και θα βρίσκαμε μερικούς ακόμα μουσικούς, για να παίξουμε δεύτερη ορχήστρα στους Playboys, που ήταν το "πρώτο" συγκρότημα του μαγαζιού. Έγινε αυτό, για να βγάλουμε και λίγα λεφτά, και εκεί γνώρισα τον Τάκη τον Μαρινάκη, τον μετέπειτα ντραμίστα των Πελόμα Μποκιού (...)  Ήδη είχα αρχίσει, εν τω μεταξύ, και έπαιζα ορισμένα πράγματα με τον Νίκο τον Δαπέρη. Η εμμονή του Βλάσση συνεχιζόταν όμως, "-Πάρτε με και εμένα μαζί" και "πάρτε με και εμένα μαζί". Εγώ ήμουν κατηγορηματικός και του έλεγα: "Τι να σε κάνουμε, βρε Βλάσση; Δε μας είσαι χρήσιμος.". Είχε, όμως, καταλάβει ότι είχα εγώ το ψώνιο με τον Santana και τα conga. Με πιάνει, "-Δεν μου λες, αν αγοράσω conga και κάτσω και μάθω, θα με πάρεις στο συγκρότημα;". Του είπα: "-Ναι, άμα αγοράσεις conga και άμα μάθεις, θα σε πάρω". (...)  Ήρθε, λοιπόν, και έδεσε το πράγμα, προς τον Μάρτιο του '70, χάρη στον Βλάσση, ο οποίος συνέχιζε να είναι πιεστικός. Έλεγε, άμα θέλετε όργανα θα σας τα αγοράσω εγώ - ήταν ο πλούσιος της παρέας, ας το πούμε. Είχε και ένα σπίτι εγκαταλελειμμένο μιας θείας του στο Καλαμάκι. Μας είπε: "Έχω και σπίτι να πάμε για πρόβες"».

 

«Ποιοι είναι αυτοί οι Πελόμα Μποκιού;»

Εμμονή ή διορατικότητα, σημασία έχει ότι ο Μπονάτσος λειτούργησε ως η «κόλλα» που συνέδεσε το «παζλ» του συγκροτήματος.

Ήταν επόμενο να βαφτιστεί και με τον ίδιο σουρεαλισιτκό τρόπο, από συρτραφή συλλαβών των ονομάτων των μελών του: ΔαΠΕρης, ΛΟγοθέτης, ΜΑρινάκης, ΜΠΟνάτσος, ΚΙΟΥρκτσόγλου.

Ξεκινούν να εμφανίζονται σε κλαμπ της Αθήνας παίζοντας Santana, Rolling Stones κλπ. Πρώτη φορά θα παίξουν τον «Γαρύφαλλο» τον Νοέμβριο του 1970 στο κλαμπ Hobby, στην οδό Κύπρου (Πλατεία Αμερικής). το τραγούδι θα κυκλοφορήσει τελικά σε μικρό δίσκο στην Lyra.

Παρόλ' αυτά, η δημοφιλία τους δεν είναι ιδιαίτερη. Ακόμη και όταν τον Νοέμβριο του 1970 το περιοδικό «ΦΑΝΤΑΖΙΟ» τους κάνει ένα μικρό αφιέρωμα, εξακολουθούν να είναι γνωστοί σε μικρό κύκλο, βασικά λόγω του πρωτοποριακού ήχου τους.

Τα πράγματα όμως θα αλλάξουν άρδην και  περίεργο τρόπο, όπως άλλωστε έγιναν όλα με αυρτό το συγκρότημα. Στις 22 Ιανουαρίου 1971, το περιοδικό «ΕΠΙΚΑΙΡΑ», δημοσιεύει την παρακάτω επιστολή αναγνώστη:

«Τυχαία έπεσε στα χέρια μου ένα τεύχος του περιοδικού Rolling Stone και διάβασα ένα άρθρο του για την ελληνική ποπ, και τον Σαββόπουλο και τους ΠΕΛΟΜΑ ΜΠΟΚΙΟΥ....Ποιοι είναι αυτοί; ...αν όντως υπάρχει αυτό το γκρουπ και δεν το ξέρουμε εμείς και το ξέρουν οι ξένοι καλύτερα από εμάς, είμαστε άξιοι συλλυπητηρίων...».

Και άντε ο Σαββόπουλος ήταν ήδη όνομα. Αλλά πώς το θρυλικό «Rolling Stone» έμαθε γι' αυτό το ελληνικό συγκρότημα; Αυτό το ευχάριστο μυστήριο παραμένει μέχρι σήμερα. Αλλά ευτυχώς τα «ΕΠΙΚΑΙΡΑ» έψαξαν και βρήκαν αυτούς τους «περίεργους» μουσικούς στο κλαμπ Hobby της οδού Κύπρου και δημοσίευσε συνέντευξή τους, στις 5 Φεβρουαρίου του 1971. Μετά από αυτό γίνονται διάσημοι και στο μικρό κλαμπ σχηματίζεται το αδιαχώρητο.

Μαζί τους γίνεται διάσημο και το «Γαρύφαλλε - Γαρύφαλλε», το οποίο ουσιαστικά συνιστά τον «ύμνο» της εγχώριας εκδοχής της ψυχεδελικής ροκ και μάλιστα με ελληνικό στίχο.Το τέλος

Οι «Πελόμα Μποκιού» ξεκινούν να γράφουν και άλλα τραγούδια με ελληνικό στίχο, θέλοντας να κυκλοφορήσουν μεγάλο δίσκο. Όμως, την Άνοιξη του 1971, ο Γιάννης Κιουρκτσόγλου, ο συνθέτης των δύο πρώτων τους τραγουδιών, αποχωρεί από το συγκρότημα που συνεχίζει χωρίς αυτόν, ενώ σύντομα αποχωρεί και ο Λογοθέτης. Με νέα σύνθεση, εμφανίζονται στο κλαμπ Cin Cin (στην οδό Ζωοδόχου Πηγής).

Το 1972 κυκλοφορεί ο πρώτος και μοναδικός μεγάλος τους δίσκος. Τα περισσότερα από τα τραγούδια αυτού του εμβληματικού δίσκου για το ελληνικό ροκ, είναι γραμμένα από τον Νίκο Δαπέρη και τον Βλάση Μπονάτσο.

Το 1973, οι «Πελόμα Μποκιού» εμφανίζονται στην ταινία «Ένα Ελεύθερο Κορίτσι». Από τους παλιούς υπάρχει μόνο ο Δαπέρης, ο Μπονάτσος κι ο Μαρινάκης. Δύο άγγλοι έχουν προστεθεί, οι Βικ Μάρτιν και Κρις Τσέγκινς. Αυτή θα είναι και η τελευταία τους σύνθεση. Με αυτή την σύνθεση, βγάζουν ένα ακόμη 45αρι (Οι Μάγοι/ Προγραμματισμός) κι ύστερα διαλύονται. Αφήνοντας όμως πίσω τους μια σημαντική μουσική κληρονομιά.

Πηγή: Το blog του Μανώλη Νταλούκα, rocking.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία της Ιταλικής ακροδεξιάς

 

• Λευτέρης Στουκογιώργος

Οι ιταλικές δικαστικές αρχές προχώρησαν στην κατάσχεση του ιστότοπου του νεοφασιστικού κόμματος Forza Nuova μετά την εισβολή μελών και ιθυνόντων του κόμματος στα γραφεία του συνδικάτου CGIL, το Σάββατο 9 Οκτωβρίου. Μεγάλο μέρος της κοινωνίας ζητά την απαγόρευση του κόμματος. Ποια είναι η Forza Nuova, ποιες οι σχέσεις της με τα άλλα ακροδεξιά και νεοφασιστικά μορφώματα της Ιταλίας και της «Μαύρης Διεθνούς»; Τα όσα συμβαίνουν στην γειτονική Ιταλία, ο πολυκερματισμός της ακροδεξιάς αλλά και η σύναψη συμμαχιών μεταξύ των συνιστωσών της, δεν είναι ασύνδετα με όσα συμβαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη.

H Ιταλική Δημοκρατία περνάει τη μεγαλύτερη κρίση από την ίδρυση της. Πρόκειται για μια κρίση οργανική και ολική. Οι νεοφιλελεύθερες συνταγές των Βρυξελλών, οι οποίες εφαρμόστηκαν, ειδικά μετά την έναρξη της παγκόσμιας κρίσης (2008), είναι στη ρίζα του κακού, αλλά οι κυβερνήσεις Μόντι, Μπερλουσκόνι με Lega και Ρέντσι φέρουν τη πολιτική ευθύνη. Η κρίση της πολιτικής και των πολιτικών κομμάτων αποτελεί συνέπεια του συνολικού αδιεξόδου. Το «πραξικόπημα» Σαλβίνι (8 Αυγούστου 2019), που έριξε την πρώτη κυβέρνηση Κόντε, απέτυχε λόγω της αποφασιστικότητας του Προέδρου Ματαρέλα, ήταν όμως ένα σήμα ότι η ακροδεξιά βρίσκεται προ των πυλών της κυβερνητικής εξουσίας.

Η Lega του Ματέο Σαλβίνι, με χαρακτηριστικά alt.right, και το ακροδεξιό κόμμα Fratelli d’Italia της Τζιόρτζια Μελόνι δημοσκοπικά αθροίζουν πλέον ένα ποσοστό (40%), με το οποίο οριακά σχηματίζεται ακροδεξιά κυβέρνηση. Με την προσθήκη της κεντροδεξιάς Forza Italia του Μπερλουσκόνι, το σχήμα θα διέθετε απόλυτη πλειοψηφία. Αρχές Ιουλίου, Σαλβίνι και Μελόνι συνυπέγραψαν με ακροδεξιά κόμματα (συνολικά δεκαπέντε κόμματα, ανάμεσά τους το Fidesz του Όρμπαν, το πολωνικό PiS, το ισπανικό Vox, τo Rassemblement Νational της Λεπέν) ένα κείμενο για το μέλλον της Ευρώπης. Ένα προπαγανδιστικό κείμενο ιστορικού αναθεωρητισμού, με χαρακτηριστική την αποφυγή αναφοράς σε ναζισμό, φασισμό και τους συμμάχους τους. Όσο για την Μελόνι, δηλώνει ότι απορρίπτει τους νοσταλγούς του φασισμού, αλλά το κόμμα της δεν καταδικάζει τη φασιστική περίοδο Μουσολίνι (ventennio).

Με το αντιφασιστικό μέτωπο που κτίστηκε το 1948, στην Α’ Ιταλική Δημοκρατία, ο φασισμός περιθωριοποιήθηκε πολιτικά (η Democrazia Cristiana, που κυβέρνησε για μια τεσσαρακονταετία, ήταν δεξιά, αλλά αντιφασιστική). Όμως, ο φασισμός, ως πολιτικό ρεύμα παρέμεινε πολύ κοντά στην επιφάνεια, για δύο κυρίως λόγους. Κατ’ αρχάς γιατί η εμπειρία του φασισμού ήταν ακόμη νωπή και κάποιες πλευρές του είχαν υπάρξει μαζικές. Κυρίως όμως γιατί η πολιτική και εκλογική δύναμη του ΙΚΚ, αλλά και ο ριζοσπαστισμός των κινημάτων (όπως το φθινόπωρο του 1969) δημιουργούσε την ανάγκη μόνιμης επιφυλακής στο «βαθύ ιταλικό κράτος» και παρακράτος, καθώς και στα ευρύτερα ψυχροπολεμικά δίκτυα με τα οποία ήταν συνδεδεμένο.

Ο μπερλουσκονισμός και οι ακροδεξιοί σύμμαχοι του κατάφεραν να απαξιώσουν σταδιακά το αντιφασιστικό μέτωπο της μεταπολεμικής περιόδου. Είναι γνωστό ότι στελέχη των νεοφασιστικών οργανώσεων «ξεπλύθηκαν» ως υποψήφιοι (ειδικά σε Ρώμη και Μιλάνο) της Lega και των Fratelli d’Italia.

Σήμερα, ο Μάριο Ντράγκι κυβερνά με μια αναγκαστική πλειοψηφία όλων των κοινοβουλευτικών δυνάμεων, εκτός της Μελόνι και της αριστερής Sinistra Italiana. Αυτή είναι η κυβέρνηση που θα διεξαγάγει τις Προεδρικές εκλογές τον ερχόμενο Φεβρουάριο και βάσει νόμου θα παραμείνει για τουλάχιστον ένα ακόμα εξάμηνο. Ουσιαστική αντιπολίτευση γίνεται μόνο από συνδικάτα και κινήματα.

Η επίθεση στα κεντρικά γραφεία της Cgil (Ιταλική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών), στη Ρώμη, από μια ομάδα νεοφασιστών της Forza Nuova με επικεφαλής τον Ρομπέρτο Φιόρε, κατά τη διάρκεια της πορείας «No Green Pass» (9/10), απαντήθηκε από μια μεγάλη αντιφασιστική διαδήλωση μια εβδομάδα αργότερα. Η επίθεση, όμως, ήταν πολιτικά στοχευμένη στους κεντρικούς δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας, πάγια φασιστική θέση και πρακτική.

Oι τρεις ηγέτες της Forza Nuova, Τζιουλιάνο Καστελίνο, Ρομπέρτο Φιόρε και Λουίτζι Αρονίκα (πρώην Ένοπλοι Επαναστατικοί Πυρήνες), είναι υπό έρευνα για κατηγορίες υποκίνησης εγκλήματος, καταστροφές και λεηλασίες, με στόχο το Κοινοβούλιο και το Παλάτσο Κίτζι (κατοικία πρωθυπουργού).

Η προέλευση του νεοφασισμού

Η μήτρα του ιταλικού νεοφασισμού είναι το κόμμα του Τζιόρτζιο Αλμιράντε, το Movimento Sociale Italiano-MSI (1946-1995), που εμπεριείχε όλο το φάσμα του φασισμού. To MSI είχε ως καλύτερη στιγμή του τις εκλογές του 1972 (8,7%), δημιουργώντας με μοναρχικούς και νεοφασίστες (Ordine Nuovo, Avanguardia Nazionale) τον συνασπισμό Destra Nazionale. Στη συνέχεια το 1994, υπό την καθοδήγηση του Τζιανφράνκο Φίνι, ονομάστηκε Alleanza Nazionale, συμμετέχοντας ενεργά στους κυβερνητικούς συνασπισμούς του Μπερλουσκόνι (1994-1995, 2001-2005, 2008-2011). Όμως, μετά την αποτυχημένη προσπάθεια σύνθεσης νέου σχηματισμού με τον Καβαλιέρε, το κόμμα διαλύθηκε και τα μέλη του διασκορπίστηκαν σε διάφορους σχηματισμούς (Lega, FdI, Casa Ρound, Forza Nuova).

Την τελευταία εικοσαετία, ο νεοφασισμός είχε δύο φάσεις αναδιοργάνωσης: την περίοδο 1998-1999 (γέννηση και ανάπτυξη της Forza Nuova) και την περίοδο 2005-2008 με την εξάπλωση, σε εθνικό επίπεδο , της CasaΡound d’Italia.

Oι δύο αυτές νεοφασιστικές ομάδες, διαφορετικές μεταξύ τους, γεννήθηκαν από δύο πρώην στελέχη της Τρίτης Θέσης (Terza Posizione): τον Ρομπέρτο Φιόρε και τον Γκαμπριέλε Αντινόλφι, οι οποίοι αρχικά διέφυγαν στο εξωτερικό (Αγγλία και Γαλλία αντίστοιχα) για να αποφύγουν τη φυλάκιση (1980), και κατόπιν επέστρεψαν στην Ιταλία την περίοδο 1999 – 2002.

Η Τρίτη Θέση ήταν μια νεοφασιστική εξωκοινοβουλευτική ομάδα που, ειδικά στη Ρώμη στα μέσα της δεκαετίας του ‘70, αντιπροσώπευε τη σκληρή γραμμή, σε συνεργασία με τη φασιστική ομάδα «Ένοπλοι Επαναστατικοί Πυρήνες» (Nuclei Armati Revoluzionari, NAR, 1977-81, υπεύθυνοι για 33 δολοφονίες). Το 1980, ο Εισαγγελέας της Μπολόνια συμπεριέλαβε τους Φιόρε και Αντινόλφι στους καταζητούμενους για τη σφαγή στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, ενώ, ταυτόχρονα, η Εισαγγελία της Ρώμης, διέλυσε ουσιαστικά την οργάνωση, κατηγορώντας την για μια σειρά ληστειών, τραυματισμών, επιθέσεων και δολοφονιών. Όπως προέκυψε από τις μετέπειτα έρευνες, ο αρχηγός της παράνομης μασονικής στοάς Propaganda Due (P2), Λίτσιο Γκέλι (γνωστός από το σκάνδαλο της κατάρρευσης της Τράπεζας Bancο Ambrosiano), είχε πληρώσει στους νεοφασίστες 5 εκ. δολάρια, μέσω Ελβετίας, ως αμοιβή για τη βόμβα με τους 85 νεκρούς της Μπολόνια.

Ο Φιόρε στο Λονδίνο απέκτησε οικονομική δύναμη και οργάνωσε, με Βρετανούς νεοναζί, τη «Διεθνή Τρίτη Θέση». Το 1985 καταδικάστηκε ερήμην στην Ιταλία, αλλά η βρετανική κυβέρνηση απαγόρευσε την έκδοσή του. Mία «προστασία» που, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η εφημερίδα «The Guardian» και το αγγλικό αντιφασιστικό περιοδικό «Searchlight», οφείλεται στη σχέση του με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες (MI6). Οι έρευνες επιβεβαιώθηκαν, λίγα χρόνια αργότερα, από επιτροπή που ερευνούσε τον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Ο Φιόρε δημιούργησε την εταιρεία Easy London, όπως και εστιατόρια, δισκογραφική εταιρεία, σχολές ξένων γλωσσών και αλυσίδα καταστημάτων (Charity Shop). Η Meeting Point, πρόγονος της Easy London ήταν μια χρηματοοικονομική εταιρεία που υποτίθεται ότι βοηθούσε φοιτητές να ζήσουν και να βρουν δουλειά στο Λονδίνο, προσφέροντας στέγη και εργασία όμως από πίσω εργάζονταν για την ενίσχυση της μαύρης διεθνούς και του ηγετικού ρόλου του ίδιου του Φιόρε.

Ο Αντινόλφι, από την πλευρά του, ήρθε σε επαφή με ομάδες Γάλλων φασιστών διανοουμένων και άσκησε εκδοτική δραστηριότητα.

Μετά το πέρας της 20ετίας και την παραγραφή των πιθανών εγκλημάτων τους και οι δύο επέστρεψαν στην Ιταλία  και δημιούργησαν τη Forza Nuova και την CasaPound, αντίστοιχα.

Ο ρόλος της Forza Nuova

Η Forza Nuova (FN) ιδρύθηκε στα τέλη του 1997 από τους Μάσιμο Μορσέλο (πρώην NAR) και Ρομπέρτο Φιόρε (γραμματέας και ηγέτης της). Το πολιτικό-οργανωτικό μοντέλο είναι πυραμιδικό, παρόμοιο με του γερμανικού NPD, του αγγλικού BNP και της Χρυσής Αυγής. Ιδεολογικά είναι ξενοφοβική, ρατσιστική, εθνικιστική και υπερσυντηρητικά καθολική. Εμπνέεται από το φασιστικό ρουμάνικο κόμμα του Κορνέλιου Κοντρεάνου «Σιδερένια Φρουρά» της δεκαετίας του ‘30.

Η Forza Nuova είναι πεδίο νεοφασιστικής εκπαίδευσης της νεολαίας με κύρια δράση στη ΒΑ Ιταλία, τη Ρώμη και τη Ν. Ιταλία. Το κεντρικά σημεία του προγράμματός της είναι: όχι στις αμβλώσεις, απαγόρευση της μασονίας, μπλοκάρισμα των μεταναστών/προσφύγων και επαναπατρισμός τους, υπεράσπιση των παραδόσεων. Βασικό αίτημα, η κατάργηση των νόμων περί εγκλημάτων υποκίνησης φυλετικού μίσους και εγκλημάτων απολογίας και ανασύστασης του φασισμού. Δραστηριοποιείτε κατά του GayPride και των Ρομά, κατά των μουσουλμάνων μεταναστών και της κατασκευής τζαμιών. Παίρνει πρωτοβουλίες εναντίον της Ε.Ε. και του «οικονομικού συστήματος», είναι υπέρ της εθνικοποίησης τραπεζών και στρατηγικών εταιρειών και δεν θέλει την Τουρκία στην ΕΕ.

Πολλά μέλη της Forza Nuova έχουν εμπλακεί σε συγκρούσεις, επιθέσεις και βίαια επεισόδια στον δρόμο (ειδικά εναντίον πολιτικών αντιπάλων), με πιο σημαντικό την τοποθέτηση βόμβας στα γραφεία της εφημερίδας «Il Manifesto», τον Δεκέμβριο του 2000.

Στο εσωτερικό μέτωπο, η Forza Nuova διατήρησε επαφές με τη Lega, αργότερα και με τη Μελόνι, ενώ έχει στενές σχέσεις με τους αντιδραστικούς κύκλους του καθολικισμού και καθολικού κινήματος Comunione e Liberazione. Την πρόσφατη διαδήλωση στη Ρώμη -με τη φασιστική επίθεση- χαιρέτησε ο Monsignor Viganò , πρώην Nuncio του Βατικανού στην Ουάσιγκτον και σφοδρός αντίπαλος του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος μάλιστα ευλόγησε την επίθεση στο Καπιτώλιο.

Η Forza Nuova ήταν πάντα πολύ ενεργή σε διεθνές επίπεδο, διοργανώνοντας δεκάδες συνέδρια (συχνά στο Μιλάνο) με τα κύρια ευρωπαϊκά νεοφασιστικά και νεοναζιστικά κόμματα (από το NPD και το FPO έως τη Χρυσή Αυγή). Το 2014 δημιούργησαν το νεοφασιστικό και εθνικιστικό ευρωπαϊκό μπλόκ «Alliance for Peace and Fredom», στο οποίο ο Φιόρε Προεδρεύει. Έχει επίσης προνομιακές σχέσεις με την Λεπέν, ενώ ο Φιόρε έχει δηλώσει την υποστήριξή του στον Πούτιν.

O σημερινός νεοφασισμός, μέσω του Φιόρε, απέκτησε σοβαρή στρατηγική, όπως απέδειξε πρόσφατα η έρευνα του «Lobby Nera», η οποία αποκάλυψε τις σχέσεις του νεοφασισμού με το ξέπλυμα «μαύρου χρήματος». Ο Φιόρε αναπτύσσει έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα εντός Ιταλίας, όπως εξαγωγές ιταλικών προϊόντων στο Ηνωμένο Βασίλειο και καταστήματα ενδυμάτων για skinheads. Έτσι μέσα σε τρία χρόνια, η Forza Nuova άνοιξε γραφεία σε τουλάχιστον 30 πόλεις και επίσης μπορεί να προσελκύσει ομάδες skinheads. Οι θύρες των γηπέδων είναι ένα από τα προνομιακά της πεδία. Όσο για τις σχέσεις της με τα ΜΜΕ χαρακτηρίζονται από αμοιβαία εχθρότητα, σε αντίθεση με την CasaPound.

Φιόρε και Μορσέλο αγόρασαν, επίσης, ένα παλιό χωριό στο Los Pedriches, κοντά στη Βαλένθια, για να το μετατρέψουν σε σταθερό σημείο αναφοράς για τη Μαύρη Διεθνή. Αντίστοιχα σχέδια υπάρχουν για το Χαμσάιρ, τη Νορμανδία και την Ιρλανδία.

Καθώς από μέρα σε μέρα ελοχεύει ο κίνδυνος, το κοινοβούλιο να ζητήσει τη διάλυση της οργάνωσης υπάρχουν ήδη σκέψεις μετασχηματισμού της. Το στρατηγικό σχέδιο του Φιόρε είναι να ηγεμονεύσει ο νεοφασισμός στο ακέφαλο κίνημα Νo-Vax (αντιεμβολιαστών). Ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο με αμερικάνικη και ευρωπαϊκή διάσταση.

Δεν είδαν όλοι όμως με το ίδιο μάτι την «μονοκρατορία» του Φιόρε. Τον Οκτώβριο του 2020 μια ομάδα διασπάστηκε και ίδρυσε το Movimento Nazionale-Rete dei Patrioti.

Ο ρόλος της CasaPound d‘Italia

Η CasaPound d’Italia (CPI) ιδρύθηκε από τους Αντινόλφι και Ιανόνε (επικεφαλής), ως δεξιό Κοινωνικό Κέντρο, στη Ρώμη, στα τέλη του 2003, και απέκτησε εθνική δομή πέντε χρόνια αργότερα. Είναι η νεοφασιστική οργάνωση που ηγεμόνευσε στον χώρο της ακροδεξιάς/φασιστικής νεολαίας και που μιμήθηκαν πολλά αντίστοιχα ευρωπαϊκά μορφώματα. Τα μέλη της αυτοπροσδιορίζονται ως «οι φασίστες της τρίτης χιλιετίας», απορρίπτοντας το μοντέλο της παραδοσιακής κομματικής ζωής. Εμπνέονται από την ιστορία των πρώτων φασιστικών ομάδων και το κίνημα του φουτουρισμού, ενώ δραστηριοποιούνται και στα σχολεία (Blocco studentesco). Η CPI είναι γνωστή για τις συγκρούσεις στους δρόμους και τις επιθέσεις σε αντιφασίστες και πρόσφυγες, ενώ μέλη της εμπλέκονται σε διάφορες δολοφονίες. Στόχος της η ευημερία, αλλά μόνο για τους «αυθεντικούς» Ιταλούς. Η δράση της είναι ξενοφοβική και ισλαμοφοβική.

Το θεωρητικό και πρακτικό μοντέλο της ανάγεται στο αρχικό φασιστικό κίνημα του Μουσολίνι του 1919. Οι αναφορές σε Έζρα Πάουντ, Νίτσε, Κέρουακ, Φάντε, Πεσόα, Πιραντέλο Ezra Pound, Friedrich Nietzsche , Kerouac, Fante, Pessoa, Pirandello είναι χαρακτηριστικές τη διαφοροποίησής της από άλλα φασιστικά δίκτυα. Οι δράσεις των «ομάδων ΜΜΕ» , η προσεκτική χρήση του διαδικτύου, οι καταλήψεις σπιτιών (μόνο για Ιταλούς) και, κυρίως, η επίσημη σύνδεση της Casapound με τη Lega, της έδωσε μεγάλη δημοσιότητα και σημαντική υποστήριξη στο θεσμικό επίπεδο. Έχει στενές επαφές με φασιστικά κόμματα και ομάδες διεθνώς και ειδικά σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Στην κατοχή της βρίσκονται η εφημερίδα «Il Primato Nazionale», ο εκδοτικός οίκος Altaforte, το ράδιο Bandiera Nera, η αλυσίδα εστιατορίων (Osteria Angelino) και καταστήματα ενδυμάτων και παπουτσιών (Pivert, Stolen). O Ιανόνε έχει και δικό του μουσικό συγκρότημα (ZetaZeroAlfa).

Η βασική διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες είναι ότι η Forza Nuova ανήκει στο σκοταδιστικό Καθολικό κίνημα, σε αντίθεση με την CasaPound που είναι επίσημα κοσμική οργάνωση. Όμως σιγά σιγά η δύναμή της υποχωρεί και στο νεοφασιστικό μέτωπο, πλέον κυριαρχεί η Forza Nuova.

H Lealtà Azione γεννήθηκε στη ζώνη του Μιλάνο (Brianza) ως ιταλική έδρα των Hammerskin (ομάδα υπέρ της Λευκής Ανωτερότητας, που δημιουργήθηκε στο Ντάλας του Τέξας το 1988). Λειτουργεί ομοσπονδιακά με άλλες φασιστικές ομάδες και έχει καλές σχέσεις με Σαλβίνι και Μελόνι.Έντονη δραστηριότητα παρουσιάζουν επίσης το ακροδεξιό Κοινωνικό Κέντρο Casaggì της Φλωρεντίας, το Fronte Skinheads στο Βένετο και ειδικά στην κερκίδα της Βερόνα, το Manipolo d’Avanguardia στο Μπέργκαμο και το νεοναζιστικό Comunità Militante dei 12Raggi στο Βαρέζε.Περαιτέρω φασιστικές ομάδες λειτουργούν στις κερκίδες αρκετών ομάδων (κυρίως Τσεζένα, Ίντερ, Λάτσιο και Ρόμα). Κατέβηκαν μάλιστα σε κοινή διαδήλωση στη Ρώμη (6 Ιουνίου 2020) με το όνομα «Παιδιά της Ιταλίας», υπό την καθοδήγηση του επικεφαλής της Forza Nuova, Τζιουλιάνο Καστελίνο.

Η «Μαύρη Διεθνής»

Τον Μάρτιο του 2015, δέκα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα (συμπεριλαμβανομένης και της Χρυσής Αυγής) κλήθηκαν στην Αγία Πετρούπολη στο «Ρωσικό Συντηρητικό Διεθνές Φόρουμ», με πρωτοβουλία του ακροδεξιού κόμματος Rodina, φιλικά προσκείμενου στον Πούτιν. Παρόντες 150 εκπρόσωποι ευρωπαϊκών ακροδεξιών και νεοναζιστικών οργανώσεων. Από την Ιταλία συμμετείχαν ο Ρομπέρτο Φιόρε, ο έμπιστος του Σαλβίνι Λούκα Μπερτόνι και η Ιρίνα Οσίποβα, αυτοδιοικητικό στέλεχος της Μελόνι .

Στις 26 του περασμένου Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι μια ακόμα συνάντηση ευρωπαϊκών ακροδεξιών κομμάτων, με το όνομα «Συμμαχία για την Ειρήνη και την Ελευθερία» υπό την προεδρία του Φιόρε . Μεταξύ άλλων, παρευρέθηκαν ο πρώην πρόεδρος του Βρετανικού Εθνικού Κόμματος Νικ Γκρίφιν (στενός φίλιος και πρώην συγκάτοικος του Φιόρε), το Γαλλικό Εθνικιστικό Κόμμα (πρώην L’Œuvre Francaise), το Γερμανικό Εθνικοδημοκρατικό Κόμμα (NPD), το Falange Spagnola, το Ελασυν του χρυσαυγίτη Λαγού, το ρουμανικό Noua Dreapta, Ρώσοι ακροδεξιοί και ο αρχηγός της σέρβικης ακροδεξιάς Μίσα Βάτσικ. Συμφώνησαν στη δημιουργία πλατφόρμας ευρωπαϊκού κινήματος «ενάντια στις υγειονομικές δικτατορίες που επιδιώκουν να καταστρέψουν την αξιοπρέπεια και την υγεία των λαών» καθώς και στο ότι.. το Κόσοβο είναι σερβικό.

Ο ιταλικός νεοφασισμός εμπλέκεται διαχρονικά στο διεθνές εμπόριο όπλων, όπως έχει αποδειχθεί από πολλαπλές έρευνες. Το 2019 κατασχέθηκε ολόκληρο οπλοστάσιο (έως και πύραυλος), ενώ είναι πολλές οι αστυνομικές έρευνες που έχουν αποδείξει την παραπάνω συσχέτιση, από την Οrdine Νuovo του Πίνο Ράουτι (1969) και τις σχέσεις με τις μαφίες, έως τη Forza Nuova σήμερα.

Μια «λεπτή μαύρη γραμμή» σύνδεσε το νεοφασισμό με τις μυστικές υπηρεσίες στην περίοδο της «στρατηγικής της έντασης». Οι τραγωδίες με φασιστικές βόμβες στην Piazza Fontana (Μιλάνο , Δεκέμβρης του ‘69) με 17 νεκρούς και στην Piazza della Loggia, στην Μπρέσια τον Μάη του ’74 είχαν πολιτικό στόχο, καθότι οι δύο πόλεις, μαζί με το Τορίνο, ήταν το κέντρο της συνδικαλιστικής και κινηματικής δράσης. Η σφαγή της Μπολόνια ήταν το τελευταίο μεγάλο αιματηρό επεισόδιο της πρώτης φάσης του νεοφασισμού που κράτησε πάνω από μια δεκαετία. Οι νεοφασιστικές ομάδες Ordine Νuovo και Avanguardia Νazionale είχαν δεσμούς με κρατικούς και παρακρατικούς θεσμούς, όπως «όριζε» το ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής. Σήμερα, όμως, η έκθεση των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών περιγράφει το νεοφασισμό ως κίνδυνο για την ασφάλεια όλων (1). H εμφάνιση και η ίδρυση νεοναζιστικών και νεοφασιστικών δικτύων και κινημάτων στην Ιταλία μοιάζει πολύ με τα φαινόμενα της τζιχαντιστικής ριζοσπαστικοποίησης. Ένα φαινόμενο επομένως πολύ διαφορετικό απ’ ό,τι απεικονίζεται: όχι μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά ένας κατακερματισμένος μαχητικός γαλαξίας κοινής οπτικής που πλαισιώνεται από πολύ πιο δομημένους σχηματισμούς.

Οι στενές σχέσεις του Στιβ Μπάνον με ολόκληρο τον γαλαξία της ιταλικής ακροδεξιάς έχουν στόχο τη δημιουργία αξιόπιστης διεθνούς του φασισμού. Οι θεωρίες συνωμοσίας του QAnon βρήκαν πρόσφορο έδαφος στην Ευρώπη, κυρίως σε Ιταλία, (τρίτη παγκόσμια) Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Γερμανία, έχοντας ήδη διαχυθεί σε 85 χώρες. Οι Ιταλοί QAnon χρησιμοποιούν την πλατφόρμα επικοινωνίας Telegram, με ρατσιστικές, ομοφοβικές και αντισημιτικές αφηγήσεις, εμπνευσμένες από την υπεροχή των λευκών, τον ναζισμό και διάφορες θεωρίες συνωμοσίας.

Εδώ και χρόνια στην Ιταλία διεξάγεται μια άγρια ακροδεξιά πολιτισμική επίθεση, στην οποία η Δεξιά κλείνει τα μάτια -όταν δεν κλείνει το μάτι- με στόχο την επίσημη αναθεώρηση της Ιστορίας για το τι ήταν πραγματικά ο φασισμός και ο εγκληματικός νεοφασισμός του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα. Όπως έγραψε πρόσφατα, η μεγαλύτερη εν ζωή αριστερή διανοούμενη της Ιταλίας, η Λουτσιάνα Καστελίνα: «Αν πάμε στην ουσία του φασισμού, σίγουρα βρίσκουμε την ίδια ουσία με το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο: αδιαφορία για την ανθρωπότητα και, συνεπώς, αδιαφορία για τις ανισότητες και για την ελευθερία. Εξάλλου, η στενή σχέση μεταξύ οικονομικής εξουσίας και φασισμού δεν είναι μια νέα ανακάλυψη. Σήμερα, μαζί με το αίτημα να καταστούν παράνομοι οι νεοφασιστικοί σχηματισμοί, θα πρέπει να αναζωπυρώσουμε την επιθυμία για μια εναλλακτική λύση. Το να είμαστε επαναστάτες και όχι ρεφορμιστές σήμερα έχει να κάνει με την ποιότητα της προτεινόμενης εναλλακτικής λύσης» (2).

---

1. Βλ. «Servizi segreti, la relazione: “Rigurgiti neonazisti favoriti da strisciante propaganda virtuale. Jihadisti non arrivano coi migranti», «Il Fatto Quotidiano», 2 Μαρτίου 2020, https://www.ilfattoquotidiano.it/2020/03/02/servizi-segreti-la-relazione-rigurgiti-neonazisti-favoriti-da-strisciante-propaganda-virtuale-jihadisti-non-arrivano-coi-migranti/5722665/ Επίσης «L’allarme dei Servizi segreti: “Il rischio dei neonazi e la tenuta democratica minacciata dalla propaganda istigatoria”», «La Repubblica»,  2 Μαρτίου 2020, https://www.repubblica.it/cronaca/2020/03/02/news/l_allarme_dei_servizi_segreti_la_tenuta_democratica_minacciata_da_estremismi_e_propaganda_istigatoria_-250020718/ και τέλος Mimmo Franzinelli, «La sottile linea nera. Neofascismo e servizi segreti da Piazza Fontana a Piazza della Loggia» di, εκδόσεις Rizzoli, 2008.
2. Βλ. Luciana Castellina, «Dall’antifascismo all’alternativa il passo non è breve», «Il Manifesto », 16 Οκτωβρίου 2021, https://ilmanifesto.it/dallantifascismo-allalternativa-il-passo-non-e-breve/

Λευτέρης Στουκογιώργος

Διαβάστε περισσότερα