Τεκμήρια Ελληνισμού - Μεσολόγγι, «Τα Δολλάρια του Αγίου» (Άη Συμιού)

Το ντοκιμαντέρ είναι μια περιπλάνηση στον σημερινό Αη Συμιό, μέσα απ’ τα μάτια των πρωταγωνιστών.

Δεν είναι ένα πανηγύρι όπως όλα τα άλλα. Δεν υπάρχει συμμετοχή ή αρωγή της Πολιτείας ή κάποιου φορέα της. Οι μουσικοί είναι πάντοτε Ρομά. Και η «χαρτούρα» (τα λεφτά για τις μουσικές παραγγελιές) είναι δολάρια!

Το πανηγύρι του Αϊ-Συμιού στο Μεσολόγγι είναι ένα κορυφαίο δρώμενο που απλώνεται από το ιστορικό μοναστήρι ώς την πόλη της Αιτωλοακαρνανίας και για τέσσερις ημέρες ο κόσμος γλεντάει κάτω από τα πανύψηλα πλατάνια του περιβόλου του μοναστηριού.

Μόνο που το 2002 μια νεαρή σκηνοθέτις (με σπουδές σε Ανθρωπολογία και Τέχνες στη Σορβόννη και στο Αμστερνταμ) βρέθηκε στο Μεσολόγγι ύστερα από παρότρυνση μιας φίλης της. «Εμεινα γοητευμένη, μένοντας εκεί τέσσερις ημέρες. Μου μπήκε αμέσως η ιδέα να το κινηματογραφήσω» δηλώνει στα «ΝΕΑ» η σκηνοθέτις Αύρα Γεωργίου που από τότε και για δέκα χρόνια μάζευε υλικό για το πανηγύρι του Αϊ-Συμιού, ώσπου το υλικό γιγαντώθηκε και έπρεπε να ολοκληρωθεί.

«Το πρότεινα στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και στην τότε ΕΡΤ αλλά το είδαν φολκλορικό. Δεν έβρισκα τα λεφτά μέχρι που πήγα σε ένα φεστιβάλ στην Ελβετία και γνώρισα την Ανι Μπαταγιάρ που έκανε ακριβώς αυτήν τη δουλειά: Διάλεγε πρότζεκτ. Ενθουσιάστηκε. Και αυτό μου επέτρεψε να ολοκληρώσω την ταινία. Γι' αυτό ακριβώς το ντοκιμαντέρ μου έχει τον χαρακτήρα ματιάς που όμως απευθύνεται σε ένα πιο ευρύ και διεθνές κοινό. Αυτό φάνηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τον Νοέμβριο, όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά και είχε πολλούς ξένους θεατές» συμπληρώνει η Αύρα Γεωργίου.

Αν αναρωτιέστε για τον τίτλο, η σκηνοθέτις μάς λύνει τις απορίες: «Εχουν ένα έθιμο: πετάνε τα χρήματα ή δημιουργούν ανεμούρια (βροχή) με αυτά. Από το 2002 που ήλθε το ευρώ διαπίστωσαν ότι αυτό δεν γίνεται με τα μικρά καινούργια χαρτονομίσματα και αποφάσισαν να τα αλλάζουν σε δολάρια και να κινούνται με αυτά τις τέσσερις ημέρες του πανηγυριού. Βεβαίως από το 2012, με την κρίση, τα λεφτά μειώθηκαν, όπως και το κέφι». Δεν ήταν όμως μόνο τα δολάρια που... πετάνε στον αέρα αυτό που ιντρίγκαρε την Αύρα Γεωργίου.

Είναι πάνω από όλα το πάθος των ντόπιων που κρατάει το πανηγύρι ζωντανό: «Που δεν το κάνει μια φολκλόρ πεταλούδα καρφιτσωμένη στο πλαίσιο μιας κοινωνίας» μας λέει η ίδια. Σημειώστε ότι για τη μουσική είναι επιφορτισμένοι μόνο οι ντόπιοι Ρομά - έρχονται βέβαια και αρκετοί Μοραΐτες. Γεγονός που επιβεβαιώνει τη συνύπαρξη των κοινοτήτων στο Μεσολόγγι και τον σεβασμό της ετερότητας όχι μόνο στο πλαίσιο της γιορτής αλλά και ευρύτερα. Ας μην ξεχνάμε πως οι Ρομά ζουν μέσα στην πόλη, όχι γκετοποιημενοι αλλά σε σύμμεικτο συνοικισμό.

Το ντοκιμαντέρ της Αύρας Γεωργίου «πιάνει» αυτήν την κοινωνική πλευρά πλάι σε εικόνες μέθεξης του πανηγυριού που έχει τη δική του φήμη αλλά και κώδικες: «Κάθονται σε τραπέζι συγκεκριμένες παρέες. Οι άλλοι, οικογένειες και άλλοι, γύρω γύρω από τα τραπέζια. Και εδώ κάθεται η ζυγιά (δύο ζουρνάδες και ένα ξεροντάουλο). Δεν υπάρχει ηλεκτρικό όργανο ή μικρόφωνο» αφηγείται η σκηνοθέτις.

ΠΑΘΟΣ

Από παιδιά στο κόλπο
«Ολη η πόλη και το Μοναστήρι του Αϊ-Συμιού μοιάζουν εκείνες τις ημέρες να έχουν μπει σε έναν άλλο χωρόχρονο και μια ιδιαίτερη αγρυπνία που την επιτείνει ο ήχος του διονυσιακού ζουρνά» σημειώνει η Αύρα Γεωργίου. Και συμπληρώνει: «Το πανηγύρι δεν είναι φολκλόρ γιατί οι ντόπιοι έχουν πάθος, τα παιδιά μυούνται από πολύ νωρίς στα έθιμα και στην ατμόσφαιρά του και μαζεύουν χρήματα σε κουμπαρά όλο τον χρόνο γι’ αυτό. Βλέπεις στις πέντε το πρωί πανηγυριστές να χορεύουν και δίπλα μωρό
σε καρότσι».

Posted in: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ