Aπό την Μαρία Παρέντη
«Αμαρτωλός είμαι, απατεώνας, όμως, δεν είμαι» Γέροντας Εφραίμ.
Αν ξυπνήσετε μια μέρα και δείτε εντός του σπιτιού σας κάποιο ρασοφόρο να απαιτεί τη βίαιη αποχώρησή σας από το ακίνητό, μην εκπλαγείτε καθόλου. Δικαιολογείται, καθώς έχει κάθε δικαίωμα, κατά τα λεγόμενα, να νομίζει πως το περιουσιακό στοιχείο ανήκει στην Εκκλησία. Ας θυμηθούμε τα λόγια του υπεύθυνου περί των οικονομικών της Εκκλησίας κυρίου Πυλαρινού ο οποίος είχε πολύ χαρακτηριστικά δηλώσει τα εξής: «Ολόκληρη η Βουλιαγμένη ανήκε κάποτε στην Εκκλησία. Ό,τι έχει πολεοδομηθεί έγινε με παραχώρηση δικών μας εκκλησιαστικών περιουσιακών στοιχείων. Δρόμοι, πλατείες, παιδικές χαρές και δεν είναι μόνο αυτά. Το Πανεπιστήμιο, η Ακαδημία, η Βιβλιοθήκη, το Οφθαλμιατρείο, ο Ευαγγελισμός, το Νίμιτς είναι μερικά από τα δημόσια κτίρια που παραχωρήθηκαν από την Εκκλησία. Ολόκληρες περιοχές, όπως το Γουδί, το Πέραμα, η Καισαριανή, ήταν της Εκκλησίας, το μισό Κολωνάκι που καταπατήθηκε, ο Καρέας που είναι δάσος και δεν μπορούμε να βάλουμε ούτε ένα παγκάκι».
Θα έπρεπε λοιπόν ο ελληνικός λαός να είναι ευγνώμων που η καλή και Αγία Εκκλησία τον ευεργέτησε. Από πού προήλθε όμως η εκκλησιαστική περιουσία;
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας καθώς οι Τούρκοι επεδείκνυαν σεβασμό και δεν καταπατούσαν τα εκκλησιαστικά κτήματα, έγιναν πολλές δωρέες από ιδιώτες, με την σκέψη ότι η Εκκλησία θα λειτουργούσε ως νομικός και ηθικός θεματοφύλακας των περιουσιών που της παραχώρησε ο κατατρεγμένος λαός σε περίοδο εκτάκτου ανάγκης.
Τα κτήματα αυτά ανήκουν κατ’ουσίαν στον ίδιο το λαό, στον οποίο και θα έπρεπε να αποδοθούν υπέρ εθνικού συμφέροντος. Ο κρατικός φορέας όφειλε να αξιώσει την απόδοση αυτών των περιουσιακών στοιχείων που τυπικά είναι “γραμμένα” στο όνομα της Εκκλησίας και των άλλων εκκλησιαστικών νομικών προσώπων. Τίποτα από όλα αυτά δε συνέβη. Τα ακίνητα παρέμειναν στη διαχείριση των υψηλών αξιωματούχων εκκλησιών και μονών.
Μία από τις πιο γκρι και παράλληλα κερδοφόρες περιπτώσεις αυτής της ιστορίας είναι η υπόθεση που αφορά τη Λίμνη Βιστωνίδα και τις παρόχθιες περιοχές της (27.000 στρέμματα). Είναι γνωστή ως Σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου, καθώς οι εκτάσεις αυτές είχαν μεταβιβασθεί στη Μονή Βατοπεδίου στις 25 Ιουνίου 2003 με απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Pοδόπης από την Κτηματική Εταιρεία Ξάνθης.
Η εν λόγω περιοχή αποτελεί μέρος του δικτύου Natura 2000, με αποτέλεσμα να απαγορεύεται η όποια οικοδόμηση εντός αυτής , και η εκμετάλλευσή της. Οι εκπρόσωποι της Μονής υποστήριζαν ότι με βάση χρυσόβουλα βυζαντινών αυτοκρατόρων και της κατοχικής κυβέρνησης Τσολάκογλου η έκταση ανήκει στη Μονή και δεν είναι δυνατό να αμφισβητηθεί η κυριότητα από το Ελληνικό Δημόσιο, ούτε να ζητηθεί η απόδοση της στο λαό.
Ο τότε Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Πέτρος Δούκας υπέγραψε το 2003 απόφαση με την οποία ενέκρινε την παραίτηση του Δημοσίου από τη δίκη της Ροδόπης, αποδεχόμενος γνωμοδοτήσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτος και του Συμβουλίου Δημοσίων Κτημάτων.
Δύο χρόνια παρά κάτι αργότερα, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Ευάγγελος Μπασιάκος εξέδωσε την απόφαση 3822, με την οποία η Μονή Βατοπεδίου επέστρεψε τις εκτάσεις αυτές στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ), και σε αντάλλαγμα της αποδόθηκαν δύο κτίρια συνολικού εμβαδού 20.664 τ.μ. του Ολυμπιακού Χωριού στους Θρακομακεδόνες, τα οποία η Μονή φρόντισε να εκποιήσει και 8.600 στρέμματα στην περιοχή της Ουρανούπολης με αντίτιμο €1,1 εκατομμύριο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το προαναφερθέν δε δημοσιεύθηκε ποτέ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όπως συμβαίνει με κάθε υπουργική απόφαση. Απορία λοιπόν ημών, είναι πώς έχει ισχύ ενώ δεν έχει ποτέ δημοσιευθεί; Οι νόμοι, οι κανονισμοί, οι Υπουργικές Αποφάσεις αν δεν δημοσιευθούν σε ΦΕΚ είναι σαν να μην έχουν συμβεί. Απορία νούμερο δύο είναι το γιατί δεν δημοσιεύθηκε.
Τρία χρόνια μετά και κατόπιν πιέσεως από τα ΜΜΕ σχηματίστηκε το Νοέμβριο του 2008, Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής με σκοπό τη διερεύνηση “του συνόλου της υπόθεσης της Μονής Βατοπεδίου” και την αναζήτηση τυχόν πολιτικών ευθυνών. Μετά από συνεδριάσεις δύο μηνών και 13.000 σελίδες Πρακτικών αναγνωρίστηκαν πολιτικές ευθύνες σε υπουργούς, υφυπουργούς, διοικητές και διευθυντές οι οποίες όμως χαρακτηρίστηκαν ως ευθύνες “πλημμελούς εποπτείας.
Δύο χρόνια μετά,το 2010 συνήλθε και Δεύτερη Εξεταστική Επιτροπή, με σκοπό την ολοκλήρωση της έρευνας σχετικά με το σκάνδαλο και την απόδοση ευθυνών. Η Επιτροπή αυτή ήρθε μετά να συμπληρώσει το πόρισμα της Πρώτης Επιτροπής του 2008, της οποίας το φάκελο και τα Πρακτικά έλαβε υπόψη. Στο φως ήρθαν επιπροσθέτως πλήθος άλλων εγγράφων κοινών και απορρήτων, αντίγραφα συμβολαίων, αλληλογραφίας εμπλεκομένων φορέων, γνωμοδοτήσεις.
Η Τρίτη Εξεταστική Επιτροπή συνεστήθη το 2011 τους: Ευάγγελο Μπασιάκο, Αλέξανδρο Κοντό και Πέτρο Δούκα στο Δικαστικό Συμβούλιο με τις κατηγορίες της αυτουργίας και συναυτουργίας σε απιστία σε βάρος του Δημοσίου.
Στην υπόθεση εμπλέκονται ως τελικοί αποδέκτες ή διαχειριστές των ακινήτων μια σειρά από υπεράκτιες (offshore) εταιρίες (συνήθως με έδρα στην Κύπρο) που είτε ανήκουν στη Μονή Βατοπεδίου, είτε συνδέονται έμμεσα με αυτή. Οι μοναχοί Εφραίμ και Αρσένιος, νομικοί σύμβουλοι του κράτους, υπάλληλοι της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου, πρώην γενικοί γραμματείς, συμβολαιογράφοι και δικηγόροι παραπέμφθηκαν σε δίκη με βαριές κατηγορίες.
Το Δεκέμβριο του 2011 μετά από διαφωνία ανάμεσα στην εφέτη-ανακρίτρια Ειρήνη Καλού και τον εισαγγελέα Παναγιώτη Μαντζούνη, κατόπιν απόφάσεως του Συμβουλίου των Εφετών Δεκεμβρίου προφυλακίστηκε στις φυλακές Κορυδαλλού ο Εφραίμ Κουτσού για ηθική αυτουργία στο αδίκημα της παράβασης καθήκοντος. Τρεις μήνες μετά ο Ηγούμενος Εφραίμ θα αποφυλακιστεί , δίχως να παραπεμφθεί στο ακροατήριο. Κερδίζει για πρώτη φορά τις εντυπώσεις του κοινού, καθώς σύμφωνα με τη δικαιοσύνη τα αδικήματα που του καταλογίζονται δεν στοιχειοθετούνται. Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι η καταδικαστική απόφαση για τους Εφραίμ και Αρσένιο δεν είχε την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, περιείχε ασάφειες, στερείτο νόμιμης βάσης και ερμήνευε εσφαλμένα την εφαρμογή του νόμου.
Την αθώωση όλων των κατηγορουμένων στην υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου πρότεινε προς το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Αθήνας η εισαγγελέας Βασιλική Κρίνα. Δεν αναγνώρισε δόλο σκοπού για κανέναν από τους κατηγορούμενους, επισημαίνοντας ότι ουσιαστικά εκτελούσαν κυβερνητικές αποφάσεις και ως εκ τούτου ήταν πεπεισμένοι ότι επρόκειτο περί σύννομων ενεργειών. Τα αδικήματα της απιστίας, απάτης, ψευδορκίας και ξεπλύματος μαύρου χρήματος που αποδόθηκαν στο παρελθόν δε στοιχειοθετούνται σύμφωνα με την απόφαση.
Ο ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου κ. Εφραίμ και ο μοναχός Αρσένιος ως ηθικοί αυτουργοί των πράξεων των κρατικών αξιωματούχων σύμφωνα με την κυρία Κρίνα «Πίστευαν και πιστεύουν ότι οι παραλίμνιες εκτάσεις και η λίμνη Βιστωνίδα ανήκουν στη μονή και δεν αποδείχθηκε πως επηρέασαν τους υπαλλήλους της ΚΕΔ, ούτε ότι είχαν οι μοναχοί τη δυνατότητα επιλογής ακινήτων του Δημοσίου τα οποία τους προσφέρθηκαν για τις ανταλλαγές».
Σε ό,τι αφορά την κυριότητα της λίμνης Βιστωνίδας και των παραλίμνιων εκτάσεων παρέπεμψε την υπόθεση στα πολιτικά δικαστήρια ως τα καθ’ύλην αρμόδια.
Μετά την αθώωση η κατηγορούμενοι έσπευσαν μέσω των συνηγόρων τους να δηλώσουν περίτρανα πως περίμεναν την απόφαση και επρόκειτο για μια σπέκουλα των ΜΜΕ που σκοπό είχε να βλάψει το θεάρεστο έργο της Εκκλησίας.
Αναρωτιόμαστε κατόπιν όλων αυτών σε ποιον ακριβώς τόπο ο νομοθέτης προέβλεψε ώστε οι αποχαρακτηρισμένες εκτάσεις, οι παράνομες αγοραπωλησίες και οι υπεράκτιες εταιρείες να θεωρούνται έργο ευλογημένο και φιλάνθρωπο και ως εκ τούτου νόμιμο!
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, την Παρασκευή 24.3.2017
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου