Πρόσφατες μελέτες σχετικά με την επιστήμη των διαγενεακών
τραυμάτων – για παράδειγμα μεταξύ επιζώντων του Ολοκαυτώματος και των
παιδιών τους – έχουν ως εύρημα ότι το τραύμα μπορεί να μεταβιβαστεί
μεταξύ των γενεών. Η θεωρία της επιγενετικής κληρονομικότητας
υποστηρίζει ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τα
γονίδια των μελλοντικών γενεών. Χημικά στοιχεία προσκολλώνται στο DNA
μας, ενεργοποιώντας και απενεργοποιώντας τα γονίδιά μας. Μια ερευνητική
ομάδα του νοσοκομείου Mount Sinai της Νέας Υόρκης με επικεφαλής την
Rachel Yehuda, κορυφαίας ειδικού στο πεδίο του μετα-τραυματικού στρες
και της επιγενετικής, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ορισμένα από αυτά τα
χημικά στοιχεία θα μπορούσαν να μεταβιβαστούν από γενιά σε γενιά. Όταν η
Yehuda μελέτησε μητέρες που ήταν έγκυες και παρούσες στο Παγκόσμιο
Κέντρο Εμπορίου κατά τη διάρκεια της 11ης Σεμπτεμβρίου, ανακάλυψε ότι οι
περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα μπορούσαν να αφήσουν ακόμη και
«αποτύπωμα» στη μήτρα.
Ωστόσο υπάρχει ένα πλεονέκτημα. «Η ιδέα ότι μπορούμε να μεταμορφωθούμε από το περιβάλλον, μας δίνει ισχυρά εργαλεία για την ανάπτυξη ανθεκτικότητας», σημειώνει η Yehuda. Η πλαστικότητα των γονιδίων στρέφεται προς τη δυνατότητα μελλοντικού μετασχηματισμού – αν και πώς γίνεται αυτό ακριβώς, δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί. Εν τω μεταξύ, η ΜΚΟ Canadian Roots Exchange, προωθεί τις πολιτιστικές ανταλλαγές και τον διάλογο μεταξύ των αυτοχθόνων νέων και μαθητών του γυμνασίου για την προώθηση της κατανόησης και της συμφιλίωσης. Η Khmer Girls in Action, μια γυναικεία ομάδα στο Long Beach της Καλιφόρνια, καταπολεμά την «ιστορική λήθη» της γενοκτονίας της Καμπότζης τη δεκαετία του 1980. Με τη δημιουργία ασφαλών χώρων για τις γυναίκες να θρηνούν και να παρηγορούνται μεταξύ τους, οργανώνοντας δημόσιες ομιλίες για την αντιμετώπιση της τραγωδίας, η συλλογική θεραπεία τίθεται σε ισχύ.
Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι οι επιζώντες των οικιστικών σχολείων του Καναδά (στρατόπεδα συγκέντρωσης των αυτόχθονων του Καναδά) δεν μπορούν απλά να «ξεπεράσουν» την εμπειρία – επειδή είναι στα γονίδιά τους. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 έως και το 1970, περίπου το ένα τρίτο όλων των αυτοχθόνων παιδιών (πάνω από 150.000 παιδιά) απομακρύνθηκαν από τις οικογένειές τους και υποβλήθηκαν σε συνθήκες καταπίεσης, καταναγκαστικής εργασίας και απομόνωσης. Πολλοί επιζώντες ανέφεραν σεξουαλική και σωματική κακοποίηση. Τουλάχιστον 4.000 παιδιά έχασαν τη ζωή τους. Το πρόγραμμα, που υπολόγιζε να εξοντώσει την ταυτότητα του γηγενούς πληθυσμού, θεωρείται πλέον ευρέως ως πολιτιστική γενοκτονία. Οι επιζώντες από τα σχολεία φέρουν τραύματα που μπορεί να χρειαστούν ακόμη και ολόκληρες γενεές για να θεραπευτούν, έχοντας την τάση να εκδηλώνουν μετα-τραυματικό στρες, κατάχρηση ουσιών και βία. «Δεν είμαστε στατικοί, είμαστε δυναμικοί», αναφέρει η Yehuda. «Αντιδρούμε με τρόπους που δημιουργούν κληροδοτήματα που ζουν πέρα από τη δική μας ζωή.»
Η Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης του Καναδά τεκμηριώνει την εμπειρία των οικιστικών σχολείων για πάνω από 6.000 αυτόχθονες γυναίκες και άνδρες. Για τον Ry Moran, διευθυντή του Εθνικού Κέντρου για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση, η έκθεση της TRC (The Truth and Reconciliation Commission) επαναπροσδιορίζει τη διαδρομή για βήματα μπροστά, αρχίζοντας με την εκ νέου ιθαγενοποίηση των προγραμμάτων σπουδών. Το Πανεπιστήμιο του Winnipeg έχει καταστήσει υποχρεωτική για τους μαθητές την παρακολούθηση τριών ωρών σχετικά με τον αυτόχθονα πολιτισμό, ενώ το Lakehead University, στο Θάντερ Μπέι του Οντάριο, απαιτεί από τους μαθητές να εγγραφούν σε τουλάχιστον ένα μάθημα με 50% περιεχόμενο σχετικό με τους αυτόχθονες. Το Brock University, στο St. Catharines του Οντάριο, έχει διορίσει έναν αυτόχθονα ως καγκελάριο, και το Πανεπιστήμιο της Regina τροποποίησε το στρατηγικό του σχέδιο ώστε να ενσωματώσει την ιθαγενοποίηση και να καθιερώσει ένα γνωμοδοτικό συμβούλιο αυτοχθόνων.
Επηρεασμένη από την απόφαση της μεταπολεμικής Γερμανίας να μην ισοπεδώσει τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η έκθεση TRC συνιστά τη διατήρηση των οικιστικών σχολείων, προκειμένου να διατηρήσει τη γενοκτονία στη μνήμη. Η χρηματοδότηση για προγράμματα συλλογικής θεραπείας, κέντρα νεότητας της κοινότητας και παροχές για την ψυχική υγεία των αυτοχθόνων σφράγισαν τα επίσημα αιτήματα.
Άλλες χώρες με ιστορικό καταπίεσης μπορούν να μάθουν από τις προσπάθειες του Καναδά για την ανοικοδόμηση στον απόηχο των τραυματικών γεγονότων, λένε οι ειδικοί. «Έχουμε δει διάφορες ομάδες σε διαφορετικές συνθήκες να δουλεύουν καλά. Μπρορούν να γίνουν πράγματα για να επέλθει αλλαγή», δήλωσε ο Hymie Anisman, Καναδός πρόεδρος της έρευνας της συμπεριφοράς των νευροεπιστημών. Στην Καμπότζη, υπάρχουν μνημεία, κέντρα τεκμηρίωσης και δικαστήρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά μια επιτροπή αλήθειας και ένας διεθνής εορτασμός μπορεί να είναι αναγκαία ως επόμενα βήματα για τη συμφιλίωση.
Οι Αφρο-Αμερικανοί συνεχίζουν να υποφέρουν από υπολειμματικό τραύμα από την τρομακτική κληρονομιά της δουλείας, τις πληγές από την εποχή των νόμων του Jim Crow (πολιτειακοί και τοπικοί νόμοι επιβολής του φυλετικού διαχωρισμού στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες), τα λιντσαρίσματα και τις μαζικές φυλακίσεις, που επηρεάζουν βιολογικά την ψυχική και συναισθηματική τους ευημερία. Για να σπάσει ο κύκλος, ορισμένοι υποστηρίζουν, ότι αυτό θα πρέπει να αναγνωριστεί και να υπάρξει πλήρης συμφιλίωση – ίσως μέσω αποζημιώσεων στους Μαύρους Αμερικανούς – για να αρχίσει η διαδικασία επούλωσης.
Ανθεκτικές, χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές είναι ζωτικής σημασίας για αυτή την τεράστια και πολύπλοκη πρόκληση – μόνο καλές προθέσεις υπάρχουν μέχρι τώρα. Ένας εκπρόσωπος του Indigenous and Northern Affairs του Καναδά δήλωσε ότι «εργάζονται, σε συνεργασία με τις αυτόχθονες κοινότητες, για την πλήρη εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης». Αλλά αν η ιστορία αποτελεί ένδειξη, οι αυτόχθονες λαοί δικαιούνται να είναι επιφυλακτικοί. Η προσέγγιση της Αυστραλίας για τη συμφιλίωση με τις «Κλεμμένες Γενιές» των αυτόχθονων είναι ένα σαφές παράδειγμα αποτυχίας, που χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι οι πολιτικές υποσχέσεις συχνά δεν κρατιούνται. Και, τον Απρίλιο, κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η απομακρυσμένη βόρεια περιοχή του Οντάριο, Attawapiskat. Έντεκα άνθρωποι είχαν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν μέσα σε μια νύχτα, μετά από περισσότερες από 100 απόπειρες αυτοκτονίας κατά τη διάρκεια των προηγούμενων οκτώ μηνών.
Μέσα στο σκοτάδι, η ακτιβίστρια του Attawapiskat, Jackie Hookimaw «διαβλέπει» ανθεκτικότητα και αντοχή: «Βλέπω την ελπίδα. Η νεολαία μας είπε «ως εδώ!!, δεν θέλουμε να πεθαίνουμε πια.» Σε δύο ημέρες και 31 μίλια, η νεολαία της περιοχής πραγματοποίησε μία θεραπευτική βόλτα κατά μήκος του ποταμού, όπου οι πρόγονοί τους κάποτε κατέβαιναν με κανό. Μετασχηματίζονταν εγκαινιάζοντας μια εποχή μετα-τραυματικής ανάπτυξης.
Πηγή: ozy.com
Απόδοση στα ελληνικά: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
Ωστόσο υπάρχει ένα πλεονέκτημα. «Η ιδέα ότι μπορούμε να μεταμορφωθούμε από το περιβάλλον, μας δίνει ισχυρά εργαλεία για την ανάπτυξη ανθεκτικότητας», σημειώνει η Yehuda. Η πλαστικότητα των γονιδίων στρέφεται προς τη δυνατότητα μελλοντικού μετασχηματισμού – αν και πώς γίνεται αυτό ακριβώς, δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί. Εν τω μεταξύ, η ΜΚΟ Canadian Roots Exchange, προωθεί τις πολιτιστικές ανταλλαγές και τον διάλογο μεταξύ των αυτοχθόνων νέων και μαθητών του γυμνασίου για την προώθηση της κατανόησης και της συμφιλίωσης. Η Khmer Girls in Action, μια γυναικεία ομάδα στο Long Beach της Καλιφόρνια, καταπολεμά την «ιστορική λήθη» της γενοκτονίας της Καμπότζης τη δεκαετία του 1980. Με τη δημιουργία ασφαλών χώρων για τις γυναίκες να θρηνούν και να παρηγορούνται μεταξύ τους, οργανώνοντας δημόσιες ομιλίες για την αντιμετώπιση της τραγωδίας, η συλλογική θεραπεία τίθεται σε ισχύ.
Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι οι επιζώντες των οικιστικών σχολείων του Καναδά (στρατόπεδα συγκέντρωσης των αυτόχθονων του Καναδά) δεν μπορούν απλά να «ξεπεράσουν» την εμπειρία – επειδή είναι στα γονίδιά τους. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 έως και το 1970, περίπου το ένα τρίτο όλων των αυτοχθόνων παιδιών (πάνω από 150.000 παιδιά) απομακρύνθηκαν από τις οικογένειές τους και υποβλήθηκαν σε συνθήκες καταπίεσης, καταναγκαστικής εργασίας και απομόνωσης. Πολλοί επιζώντες ανέφεραν σεξουαλική και σωματική κακοποίηση. Τουλάχιστον 4.000 παιδιά έχασαν τη ζωή τους. Το πρόγραμμα, που υπολόγιζε να εξοντώσει την ταυτότητα του γηγενούς πληθυσμού, θεωρείται πλέον ευρέως ως πολιτιστική γενοκτονία. Οι επιζώντες από τα σχολεία φέρουν τραύματα που μπορεί να χρειαστούν ακόμη και ολόκληρες γενεές για να θεραπευτούν, έχοντας την τάση να εκδηλώνουν μετα-τραυματικό στρες, κατάχρηση ουσιών και βία. «Δεν είμαστε στατικοί, είμαστε δυναμικοί», αναφέρει η Yehuda. «Αντιδρούμε με τρόπους που δημιουργούν κληροδοτήματα που ζουν πέρα από τη δική μας ζωή.»
Η Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης του Καναδά τεκμηριώνει την εμπειρία των οικιστικών σχολείων για πάνω από 6.000 αυτόχθονες γυναίκες και άνδρες. Για τον Ry Moran, διευθυντή του Εθνικού Κέντρου για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση, η έκθεση της TRC (The Truth and Reconciliation Commission) επαναπροσδιορίζει τη διαδρομή για βήματα μπροστά, αρχίζοντας με την εκ νέου ιθαγενοποίηση των προγραμμάτων σπουδών. Το Πανεπιστήμιο του Winnipeg έχει καταστήσει υποχρεωτική για τους μαθητές την παρακολούθηση τριών ωρών σχετικά με τον αυτόχθονα πολιτισμό, ενώ το Lakehead University, στο Θάντερ Μπέι του Οντάριο, απαιτεί από τους μαθητές να εγγραφούν σε τουλάχιστον ένα μάθημα με 50% περιεχόμενο σχετικό με τους αυτόχθονες. Το Brock University, στο St. Catharines του Οντάριο, έχει διορίσει έναν αυτόχθονα ως καγκελάριο, και το Πανεπιστήμιο της Regina τροποποίησε το στρατηγικό του σχέδιο ώστε να ενσωματώσει την ιθαγενοποίηση και να καθιερώσει ένα γνωμοδοτικό συμβούλιο αυτοχθόνων.
Επηρεασμένη από την απόφαση της μεταπολεμικής Γερμανίας να μην ισοπεδώσει τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η έκθεση TRC συνιστά τη διατήρηση των οικιστικών σχολείων, προκειμένου να διατηρήσει τη γενοκτονία στη μνήμη. Η χρηματοδότηση για προγράμματα συλλογικής θεραπείας, κέντρα νεότητας της κοινότητας και παροχές για την ψυχική υγεία των αυτοχθόνων σφράγισαν τα επίσημα αιτήματα.
«Μια
συγγνώμη για το τραύμα»: Ο πρώην πρωθυπουργός του Καναδά Stephen Harper
παρουσιάζει μια Δήλωση Συγγνώμης προς την Crystal Merasty, μια
επιζούσα οικιστικού σχολείου. Πηγή φωτογραφίας: Mike Carroccetto / Getty
Images
Άλλες χώρες με ιστορικό καταπίεσης μπορούν να μάθουν από τις προσπάθειες του Καναδά για την ανοικοδόμηση στον απόηχο των τραυματικών γεγονότων, λένε οι ειδικοί. «Έχουμε δει διάφορες ομάδες σε διαφορετικές συνθήκες να δουλεύουν καλά. Μπρορούν να γίνουν πράγματα για να επέλθει αλλαγή», δήλωσε ο Hymie Anisman, Καναδός πρόεδρος της έρευνας της συμπεριφοράς των νευροεπιστημών. Στην Καμπότζη, υπάρχουν μνημεία, κέντρα τεκμηρίωσης και δικαστήρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά μια επιτροπή αλήθειας και ένας διεθνής εορτασμός μπορεί να είναι αναγκαία ως επόμενα βήματα για τη συμφιλίωση.
Οι Αφρο-Αμερικανοί συνεχίζουν να υποφέρουν από υπολειμματικό τραύμα από την τρομακτική κληρονομιά της δουλείας, τις πληγές από την εποχή των νόμων του Jim Crow (πολιτειακοί και τοπικοί νόμοι επιβολής του φυλετικού διαχωρισμού στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες), τα λιντσαρίσματα και τις μαζικές φυλακίσεις, που επηρεάζουν βιολογικά την ψυχική και συναισθηματική τους ευημερία. Για να σπάσει ο κύκλος, ορισμένοι υποστηρίζουν, ότι αυτό θα πρέπει να αναγνωριστεί και να υπάρξει πλήρης συμφιλίωση – ίσως μέσω αποζημιώσεων στους Μαύρους Αμερικανούς – για να αρχίσει η διαδικασία επούλωσης.
Ανθεκτικές, χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές είναι ζωτικής σημασίας για αυτή την τεράστια και πολύπλοκη πρόκληση – μόνο καλές προθέσεις υπάρχουν μέχρι τώρα. Ένας εκπρόσωπος του Indigenous and Northern Affairs του Καναδά δήλωσε ότι «εργάζονται, σε συνεργασία με τις αυτόχθονες κοινότητες, για την πλήρη εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης». Αλλά αν η ιστορία αποτελεί ένδειξη, οι αυτόχθονες λαοί δικαιούνται να είναι επιφυλακτικοί. Η προσέγγιση της Αυστραλίας για τη συμφιλίωση με τις «Κλεμμένες Γενιές» των αυτόχθονων είναι ένα σαφές παράδειγμα αποτυχίας, που χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι οι πολιτικές υποσχέσεις συχνά δεν κρατιούνται. Και, τον Απρίλιο, κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η απομακρυσμένη βόρεια περιοχή του Οντάριο, Attawapiskat. Έντεκα άνθρωποι είχαν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν μέσα σε μια νύχτα, μετά από περισσότερες από 100 απόπειρες αυτοκτονίας κατά τη διάρκεια των προηγούμενων οκτώ μηνών.
Μέσα στο σκοτάδι, η ακτιβίστρια του Attawapiskat, Jackie Hookimaw «διαβλέπει» ανθεκτικότητα και αντοχή: «Βλέπω την ελπίδα. Η νεολαία μας είπε «ως εδώ!!, δεν θέλουμε να πεθαίνουμε πια.» Σε δύο ημέρες και 31 μίλια, η νεολαία της περιοχής πραγματοποίησε μία θεραπευτική βόλτα κατά μήκος του ποταμού, όπου οι πρόγονοί τους κάποτε κατέβαιναν με κανό. Μετασχηματίζονταν εγκαινιάζοντας μια εποχή μετα-τραυματικής ανάπτυξης.
Πηγή: ozy.com
Απόδοση στα ελληνικά: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου