ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ: Ο «ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ» ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ

Του ΣΠΥΡΟΥ ΤΖΟΚΑ*

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν»….τον συμπαθητικό αυτό –πλην περιεκτικό - στίχο μου θύμισε ο θίασος ενός έργου που έχουμε ξαναδεί. Εννοώ τους 58 που υπέγραψαν ένα παλαιάς κοπής κείμενο, τους πέντε Δήμαρχους μνημονιακής-καλλικρατικής τοποθέτησης που αναζητούν σωσίβιο και κάποιους άλλους παρατρεχάμενους των εκάστοτε εξουσιών, που μονίμως, αλλά κουραστικά πλέον, αναπαράγουν τα ίδια και τα ίδια… την ανασύσταση ή σύσταση της κεντροαριστεράς. Χρόνια κρατάει αυτή η κολόνια και όποτε ζορίζεται το σύστημα την φοράει για να μην βρωμάει.

Αποτελεί τελικά το μόνιμο και διαρκές εγχείρημα του κεφαλαίου να συγκαλύψει με δόλιους τρόπους την κλασι­κή αντίθεσή του με τις δυνά­μεις της εργασίας…… από την εποχή του πρώιμου καπιταλισμού μέχρι τις μέρες μας, του ύστερου κα­πιταλισμού. Αλλεπάλληλα α­ποπροσανατολιστικά σχήματα δοκιμάστηκαν για να εξωραϊστεί το σύστημα της εκμε­τάλλευσης των εργαζομένων και να δικαιωθούν οι μέθοδοι που υποβάθμιζαν τον άνθρω­πο σε εργαλείο αυτού του συστήματος, όταν δεν τον περι­θωριοποιούσαν.

Η Σοσιαλδη­μοκρατία αποτέλεσε ένα τέ­τοιο εγχείρημα, όταν το καπι­ταλιστικό σύστημα κλυδωνιζό­ταν. Ακόμα και η «ανθρωπο­ποίηση» του φιλελευθερισμού μετά το «κραχ» του 1929 ή­ταν ένα τέτοιο εγχείρημα. Οι μεταμορφώσεις ή τα μασκαρέματα του καπιταλιστικού συστήματος παγίδευαν σημα­ντικό μέρος της κοινωνίας και το σύστημα άντεχε, παρά τις κρίσεις του, οι οποίες κάποιες φορές έφθαναν στα α­κραία τους όρια. Το σύγχρονο - όχι και τόσο βέβαια - εγχεί­ρημα της παραλλαγής του καπιταλιστικού συστήμα­τος δεν είναι άλλο από την προβαλλόμενη Κεντροαρι­στερά. Ήδη, το πείραμα έγινε αρχικά στο γνωστό εργαστήριο της Ιταλίας, ιδιαίτερα στην περίοδο του περιβόητου Ντ’ Αλέμα, που τον κατάπιε η Ιστορία και από τότε προωθείται και σε άλλες χώρες, μεταξύ των ο­ποίων και η Ελλάδα……με κορύφωση την περιβόητη περίοδο Σημίτη.

Και τώρα επανέρχεται, επειδή και πάλι το σύστημα κλυδωνίζεται….επειδή και πάλι αναζητείται ανάχωμα στο λαϊκό κίνημα, ανάχωμα στην Αριστερά. Η αυτοπαγίδευση και η φενάκη είναι να θεωρηθεί ένα τέτοιο σχήμα ως προοδευτικό ή, πολύ χειρότερο, ως αριστερό.  Ούτε το ένα είναι, ούτε το άλλο. Το σχήμα της Κεντροαριστεράς είναι παράγωγο δυνάμεων, που, στην καλύτερη περίπτω­ση, υπόσχονται καλύτερη δια­χείριση της κρίσης του καπι­ταλιστικού συστήματος και, στη χειρότερη, εξαπατούν το λαό και τον αποπροσανατολί­ζουν. Πέρα, όμως, από τους αφορισμούς, ας δούμε ποιες δυνάμεις παράγουν αυτό το σχήμα.

Από τη μια πλευρά, βρί­σκεται το σημερινό θλιβερό, πλέον, παρακμιακό και μνημονιακό ΠΑΣΟΚ που με ταχύ­τατους, ομολογουμένως ρυθμούς προχωρεί στην παγίωση των αντιλαϊκών και α­νάλγητων πολιτικών της κυβέρνησης που μετέχει. Πολιτικές κοινωνικού κανιβαλισμού που έχουν εξαθλιώσει το λαό. Τα λαϊκά στρώματα έχασαν και εξακολουθούν να χάνουν τα εισοδήματά τους, εργατικά δικαιώματα δεκαετιών ακυρώθηκαν και ακυρώνονται, η ανεργία εκτινάσσεται σε πρωτοφανή επίπεδα, η οικονομία ακολουθεί καθοδικό σπιράλ θανάτου, η κοινωνία αποσυντίθεται, οι θεσμοί διαλύονται και η δημοκρατία περιστέλλεται ενώ αγγίζονται τα όρια της αντιδημοκρατικής εκτροπής. Ο τρόπος ζωής όλων μας αποδιαρθρώνεται όλο και περισσότερο.

Αυτό το ίδιο ΠΑΣΟΚ που υπηρέτησε και υπηρετεί το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα. Ένα σύστημα διεφθαρμένο, ανίκανο και πλήρως υποταγμένο στη στρατηγική του κεφαλαίου σε εθνική και διεθνή κλίμακα, ενόσω προωθεί με όλα τα μέσα την καταστροφή, εξαντλεί τα όριά του και αποσταθεροποιείται.

Πρόκειται στην ουσία για μια συνολική στρατηγική, που έχει ως α­φετηρία τις επιλογές των ι­σχυρών, των κεφαλαιούχων, που διευθύνουν την Ευρω­παϊκή Ενωση. Τα μέτρα, ε­ξάλλου, αυτά επιχειρήθηκαν να εφαρμοστούν και εφαρμόστηκαν και σε άλ­λες χώρες της ΕΕ….και κυρίως του Νότου. Σκοπεύ­ουν στη δημιουργία αυταρχι­κών θεσμών, που θα ευνοούν ακόμα περισσότερο την α­πρόσκοπτη συσσώρευση του κεφαλαίου με τη συνεχή επι­δείνωση των συνθηκών εργα­σίας και με την επιβολή μιας ανελέητης λιτότητας.

Το α­ποτέλεσμα είναι ορατό πλέον και στους μη εξασκημένους οφθαλμούς, εξαθλίωση των εργαζομένων, συρρίκνωση των αγροτών, αύξηση του ποσοστού ανεργίας σε τραγι­κά ύψη, περιθωριοποίηση με­γάλων ομάδων της κοινωνίας και ανάλγητη εγκατάλειψη των απόμαχων της ζωής, των συνταξιούχων. Όλα αυτά, τη στιγμή που τα κέρδη των λί­γων και ισχυρών αυξάνονται διαρκώς και η κοινωνική ανι­σότητα διογκώνεται. Η κραυ­γαλέα αυτή ανισότητα στη διανομή του προϊόντος δεν οφείλεται στην έλλειψη ανά­πτυξης, όπως αποπροσανα­τολιστικά διακηρύττουν κά­ποιοι, αλλά στη διαχρονική α­ντίθεση κεφαλαίου - εργα­σίας και στην υπεροπλία του πρώτου. Σύμφωνα με στοι­χεία επίσημα (HMSO, «Households below average income», 2010) το μέσο εισό­δημα αυξήθηκε στη Βρετανία κατά 36% μεταξύ 1989 και 2006. Όμως, για το 70% του πληθυσμού, η αύξηση του εισοδήματός του ήταν κάτω α­πό τη μέση αύξηση, ενώ το 20% υπέστη μείωση του ει­σοδήματός του, που κυμαίνε­ται γύρω από ένα μέσο όρο 17% για τους 10% φτωχότε­ρους. Από την άλλη πλευρά, το 10% στην κορυφή είδε το εισόδημά του να αυξάνεται κατά 62% την ίδια περίοδο. Ανάλογα στοιχεία υπάρχουν και για τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.

Σε γενικές, λοιπόν, γραμμές πρόκειται για μια συνολική πολιτική του κε­φαλαίου που έχει στόχο τον έ­λεγχο της οικονομίας και των πολιτικών εξουσιών, ώστε να διαιωνίζει την ισχύ του. Έτσι, στο πολιτικό επίπεδο, εγκαθι­δρύεται ένα καθεστώς συναί­νεσης (νεοφιλελεύθερης ή ό­πως αλλιώς μπορεί να ονομα­στεί), που υπονομεύει ή καταργεί το κοι­νωνικό κράτος και με δόλιους τρόπους κατεδαφίζει τις κοινωνικές κατακτήσεις. Στον κοινωνικό, επίσης, τομέα, προωθείται έ­να οργανωμένο κύμα αποπρο­σανατολισμού, με κύρια στοι­χεία τη διόγκωση των ατομι­κών αναγκών σε βάρος των κοινωνικών, την αδιαφορία για συμμετοχή στα δρώμενα, την αυξανόμενη υποτίμηση του συλλογικού και το πνεύμα υ­πολογισμού. Το κλίμα αυτό ε­νισχύουν καρεκλοκένταυροι, τρεφόμενοι από το δημόσιο κορβανά, σοσιαλιστές της «σαμπάνιας» και άλλοι, οι ο­ποίοι προωθούν λύσεις, που θίγουν τα καταχτημένα με αι­ματηρούς αγώνες κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα, ό­πως το δικαίωμα της απασχό­λησης, το δικαίωμα στην υ­γεία, στην παιδεία, στην κοι­νωνική πρόνοια κ.ο.κ.

Οι λίγοι αυτοί προνομιούχοι συνωμοτούν, επειδή φοβού­νται. Φοβούνται τη δύναμη του λαού, την παγκόσμια έκρηξη των ανέργων, των πεινασμένων, των προλετάριων, καθώς η κατάστασή τους διαρκώς ε­πιδεινώνεται. Διαβλέπουν ότι η ανοχή των εργαζομένων έφθασε στα όριά της και τρέ­μουν την εξέγερσή τους. Και γι’ αυτό εφευρίσκουν τρόπους αποπροσανατολισμού των λα­ών, γι’ αυτό συκοφαντούν τα λαϊκά κινήματα, γι’ αυτό στέλ­νουν στα δικαστήρια τους α­περγούς, γι’ αυτό απειλούν τους εργαζόμενους.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το άλλο συ­στατικό, το συμπλή­ρωμα. Η «Αριστερά», που πα­ραδέχεται ότι το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο του ύστερου κα­πιταλισμού είναι αμετάβλητο και εγκαταλείπει το στόχο — αν τον είχε — της ανατροπής του συστήματος. Έτσι, αρκείται στο ρόλο του διαχειριστή του παρόντος συστήματος, με την εξαγγελία ότι θα το διαχειρι­στεί αυτή καλύτερα. Οι αντιλή­ψεις αυτές, οι οποίες είναι αυτονομημένες και κατ' εξοχήν απόμακρες από το λαό και τα κοινωνικά κινήματα, βαυκαλίζονται, επικαλούμενες ρεαλι­σμούς ή μονόδρομους. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι βαθύτατα κομφορμιστικές, α­ντιλαϊκές, καθώς επιχειρούν, στο όνομα της Αριστεράς, να παγιδεύσουν στρώματα της κοινωνίας, και αντιδραστικές, καθώς συμβάλλουν στη διαιώ­νιση του σημερινού βάρβαρου συστήματος.

Ο επικαλούμενος ρεαλισμός δεν αποτελεί παρά μια προσπάθεια δικαίωσης στάσεων και συμπεριφορών, που παράγονται από σκοπιμό­τητες και λανθάνουσες προθέ­σεις. Ρεαλιστικό δεν είναι κατ’ ανάγκην αυτό που είναι εφικτό στα δεδομένα πλαίσια. Ρεαλι­στικό είναι αυτό που ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανά­γκες των ανθρώπων και αντι­στοιχεί στα πραγματικά προ­βλήματα, όπως έχουν ιστορικά διαμορφωθεί. Και αυτός ο ο­λοκληρωμένος ύστερος καπι­ταλισμός εμφανίζεται και ανί­κανος και αδιάφορος να αντι­μετωπίσει τις ανάγκες των αν­θρώπων. Οι πολιτικές, συνε­πώς, που εξυπηρετούν αυτό το σύστημα δεν μπορούν να αποκαλούνται αριστερές. Όταν, δε, αποκαλούνται έτσι, τότε εί­ναι διπλά επικίνδυνες, καθώς επιχειρούν να εξαπατήσουν το λαό και να εξωραϊσουν το σύ­στημα.

Τα παράγωγα αυτά συνθέ­τουν τη φενάκη, την Κε­ντροαριστερά. Στην κατεύθυν­ση αυτή, λειτουργεί και στην Ελλάδα η φιλολογία περί Κε­ντροαριστεράς. Στην κατεύ­θυνση, δηλαδή, του αποπρο­σανατολισμού του λαού και της υποταγής των λαϊκών κινημά­των. Αναζητούνται νέοι δρόμοι για να καταλαγιάσουν τη λαϊκή οργή και να αποφύγουν τους α­ναπτυσσόμενους κοινωνικούς αγώνες. Η Κεντροαριστερά α­ποτελεί πραγματικά το «Δούρειο Ιππο» του νεοφιλελευθε­ρισμού, ο οποίος επιχειρεί να αλώσει τις κατακτήσεις των ερ­γαζομένων. Ο αποπροσανατολι­σμός αυτός των κυρίαρχων δυ­νάμεων είναι γνωστός από την Ιστορία και εύκολα αντιληπτός. Επομένως, η έλλειψη καταγγε­λίας του είναι συνενοχή.

Οι πραγματικές αρι­στερές και κομμουνι­στικές δυνάμεις, οι δυνάμεις που συνεχίζουν να μάχονται για τους εργαζόμε­νους και να υπερασπίζουν τα δικαιώματά τους έχουν χρέος και καθήκον να καταγγείλουν αυτά τα σενάρια και να τα ε­πιστρέφουν στους εμπνευστές τους. Και όσοι το κά­νουν ήδη, θα δικαιωθούν από την Ιστορία και, κυρίως, από το λαό μας, που δε θα αι­σθανθεί εγκαταλειμμένος και μόνος απέναντι στα θηρία.

* Ο Σπύρος Τζόκας είναι μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ.

Posted in: πολιτική