Η ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΙΑΠΩΝΙΑ (ή ΠΟΛΙΤΕΙΑ) ΤΩΝ ΗΠΑ

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΟΥΛΗ*

Μέσα στα πολλά φαιδρά και μη φαιδρά που ακούγονται για την ελληνική κρίση, ακούστηκε και αυτό από «επίσημα» χείλη της Ε.Ε., η «Ιαπωνοποίηση» του ελληνικού χρέους. Ως γνωστόν, η Ιαπωνία έχει ένα χρέος της τάξης του 200% του ΑΕΠ, όσο δηλαδή πλησιάζει η Ελλάδα και όμως το διαχειρίζεται, χωρίς κίνδυνο χρεοκοπίας, κλπ. Έτσι λοιπόν, κάποιοι φαντάζονται, ότι η Ελλάδα με επιμήκυνση των λήξεων των ομολόγων και με χαμηλά επιτόκια, μπορεί να Ιαπωνοποιηθεί.

Δεν είναι μόνο οι της Ε.Ε., αλλά και αρκετοί στην κυβέρνηση όπως έχουν δείξει τα πράγματα που ελπίζουν σε κάτι τέτοιο. Είναι αλήθεια, ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους έχει μειωθεί σημαντικά και το μεσοσταθμικό επιτόκιο βρίσκεται κοντά στο 2,5%. Αν το δει κανείς διαφορετικά, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, είναι περίπου το ίδιο με την τελευταία περίοδο, που η χώρα δανειζόταν «ελεύθερα» από τις αγορές. Γιατί ένα χρέος, π.χ. της τάξης του 160% του ΑΕΠ, με μέσο επιτόκιο 2,5%, κοστίζει λιγότερο (ως ποσοστό του ΑΕΠ) ετησίως σε αποπληρωμή τόκων, από ένα χρέος 100%-110% με μέσο επιτόκιο 4%-4,5%.

Η πικρή αλήθεια είναι όμως, ότι η ελληνική οικονομία, όλα τα χρόνια της «χρυσής» εποχής του ευρώ (και λίγο πριν την είσοδο), είχε μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης, που στηρίζονταν ακριβώς στον εξωτερικό δανεισμό. Αυτή την εποχή, της πλαστής ευμάρειας για την μεσαία τάξη, το δημόσιο χρέος άλλαξε σύνθεση, και από εσωτερικό έγινε εξωτερικό. Συγχρόνως, η οικονομία στρεβλώθηκε και σήμερα κυριολεκτικά διαλύθηκε. Η Ελλάδα δανειζόταν από το εξωτερικό (δημόσιος και ιδιωτικός τομέας), πολύ περισσότερα από τους τόκους που πλήρωνε για το δημόσιο χρέος. Λίγο πριν την κατάρρευση, αν πλήρωνε 1 μονάδα τόκους στο εξωτερικό, δανειζόταν περίπου τέσσερις από ξένους, (χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο δανεισμός για λήξεις ομολόγων), όπως φωτογραφίζει το ανάλογο εξωτερικό έλλειμμα της χώρας.

Αντίθετα σήμερα, η Ελλάδα, για να πληρώσει τόκους στο εξωτερικό έστω και με 1,5%-2% επιτόκιο, πρέπει να έχει μεγάλα δίδυμα πλεονάσματα (2,5%-3,5%) τόσο στο προϋπολογισμό, όσο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Μια οικονομία, σε τραγική κατάσταση και σε ύφεση, πρέπει να αιμορραγεί, διαρρέοντας ένα σημαντικό τμήμα της ετήσιας παραγωγής της εκτός χώρας. Πρέπει ξαφνικά από ελλειμματική και μη ανταγωνιστική οικονομία να μεταμορφωθεί σε πλεονασματική, χωρίς καν να διαθέτει μέσα οικονομικής πολιτικής (συναλλαγματική, δημοσιονομική, νομισματική, κλπ). Αυτό με ένα τρόπο μπορεί να γίνει, στο βαθμό που καταστεί εφικτό, με τον ίδιο τρόπο που γίνεται και σήμερα, με τις τεράστιες οδύνες του ελληνικού λαού.

Αν επιχειρήσει να δανειστεί από τις αγορές για να αποπληρώσει τόκους και χρεολύσια, τότε τα επιτόκια θα είναι πολύ μεγάλα (αν βέβαια βρει δάνεια), θα αλλάζει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους και η απόλυτη χρεοκοπία θα καταστεί ζήτημα χρόνου.

Η οικονομία της Ελλάδας μοιάζει στης Ιαπωνίας, όσο μια άσκημη γεροντοκόρη, σε μια πανέμορφη νέα κοπέλα. Η Ιαπωνία, είναι μια χώρα με τεράστια παραγωγική βάση, αλλά και με χρέος που εξυπηρετείται βασικά με εγχώριους πόρους.

Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ότι η Ελλάδα και στο παρελθόν είχε μεγάλο δημόσιο χρέος, από τις αρχές της δεκαετίας του 90, αλλά ήταν εσωτερικό και δραχμοποιημένο, άρα ελέγξιμο από τις ελληνικές οικονομικές αρχές. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι μέχρι το Μάαστριχτ, η χώρα είχε την δυνατότητα να χρηματοδοτήσει το χρέος της, με νομισματική χρηματοδότηση από την Τράπεζα της Ελλάδας, όπως έχει η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και όλες οι χώρες του κόσμου που δεν έχουν βάλει την θηλιά αυτής της συνθήκης.

Συνεπώς συγκρίσεις της Ελλάδας, με χώρες σαν την Ιαπωνία, χώρες με μεγάλη παραγωγική βάση, με εγχώριο χρέος και με δυνατότητα χρηματοδότησής τους, από τις Κεντρικές Τράπεζες, είναι αν μη τι άλλο, α-νόητες.

Πριν από λίγο βέβαια καιρό και στην αρχή της κρίσης, είχαμε ανάλογες φανταστικές συγκρίσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, από αριστερούς (και) ευρωπαϊστές οικονομολόγους, οι οποίοι ήθελαν να δείξουν ότι η Ελλάδα είναι καπιταλιστικά ισχυρή, «ιμπεριαλιστική» χώρα, και το ευρώ δεν την έχει βλάψει. Μας έλεγαν, ότι και οι ΗΠΑ έχουν σημαντικά εξωτερικά ελλείμματα, μεγάλο δημόσιο χρέος, και δανείζονται από το εξωτερικό. Όμως αν και τα εξωτερικά ελλείμματα των ΗΠΑ είναι μεγάλα σε απόλυτους αριθμούς, το καθαρό εξωτερικό χρέος των ΗΠΑ είναι γύρω στο ¼ του ΑΕΠ. Οι ΗΠΑ όμως είναι πέρα από χώρα με τεράστια παραγωγική βάση και ιμπεριαλιστική υπερδύναμη. Έχει το παγκόσμιο προνόμιο να δανείζεται στο νόμισμά της. Κατά κάποιο τρόπο έχει επιβάλλει (και ενόπλως), το εξωτερικό της χρέος να έχει χαρακτηριστικά εσωτερικού.

Η ΟΝΕ, το ευρώ, και η μητέρα τους, η συνθήκη του Μάαστριχτ, είναι ακριβώς η αιτία που οι χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης, διαμόρφωσαν μεγάλα εξωτερικά ελλείμματα που δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν και κατά συνέπεια εξωτερικά χρέη. Η Ελλάδα μετέτρεψε το δημόσιο χρέος της από εσωτερικό σε εξωτερικό, αφού σταδιακά κατέστρεφε την οικονομία της, και συγχρόνως την δυνατότητά της να δανείζεται από εγχώριους πόρους. Σε όλη την διάρκεια της συμμετοχής της χώρας στην ΟΝΕ, η καθαρή αποταμίευσή της ήταν αρνητική, ενώ στο παρελθόν ήταν πάντα θετική.

Η Ελλάδα δεν είναι ούτε ΗΠΑ, ούτε Ιαπωνία, αλλά είναι περισσότερο Αργεντινή ή Ινδονησία και βρίσκεται πλέον στο απόλυτο αδιέξοδο.

Αντίθετα με αυτά που ελπίζουν κυβέρνηση και πολύ περισσότερο η αξιωματική αντιπολίτευση, ένα σημαντικό κούρεμα του χρέους είναι περισσότερο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, παρά πραγματική πιθανότητα. Είναι αδύνατο κάτι τέτοιο να περάσει από τα κοινοβούλια των ισχυρών κρατών, γιατί στη συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του Βορρά, ηγεμονεύει - ότι με ιστορικούς όρους θα χαρακτηρίζαμε ως - η εργατική αριστοκρατία, η οποία «ταυτίζει» τα συμφέροντά της, με τα «γενικά» συμφέροντα του κέντρου. Από την άλλη μια παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας σε συνδυασμό με μια απομείωση των ομολόγων που κατέχει, αντίκειται στους σιδερένιους κανονισμούς και στην δημοσιονομική πειθαρχία που επιβάλλεται πλέον στο σύνολο της Ε.Ε..

Αλλά ακόμη και αν μπορούσε το ζήτημα του χρέους να λυθεί, με τον τρόπο που διεκδικεί η αξιωματική αντιπολίτευση, ακόμη και αν αύριο το πρωί σταματήσει η δημοσιονομική προσαρμογή, η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε κρίση, γιατί η βασική αιτία της βύθισής της είναι η πίεση του ελεύθερου και άνευ-όρων ανταγωνισμού μέσα στην Ε.Ε. και ιδιαίτερα στη ζώνη του ευρώ. Σε αυτόν τον ελεύθερο ανταγωνισμό, χωρίς μέσα προστασίας, με οικονομίες πολύ πιο ισχυρές από αυτήν, η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, όσο και να συμπιεστούν οι μισθοί. Άλλωστε το πρόγραμμα εσωτερικής υποτίμησης οδηγείται σε τραγική αποτυχία. Η βασική αιτία της ελληνικής κατάρρευσης, είναι δηλαδή η συμμετοχή της στην Ε.Ε. και πολύ περισσότερο στην ζώνη του ευρώ και δεν φαίνεται να ανακτάει την ανταγωνιστικότητά της και να σώνεται, ακόμη και αν οι μισθοί «μηδενιστούν».

Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι και στο πρότυπο μιας νομισματικής περιοχής, τις ΗΠΑ, με την σημαντική «λεπτομέρεια» ότι αποτελούν ένα έθνος, πρότυπο νομισματική ζώνης και για την αξιωματική αντιπολίτευση, η μετανάστευση είναι βασικός κανόνας. Άρα και σε αυτήν την φανταστική περίπτωση που η ζώνη του ευρώ θα έμοιαζε στην ζώνη του δολαρίου, η εγκατάλειψη της χώρας, η συντριπτική επιδείνωση των δημογραφικών δεικτών και οι συμφορές του ελληνικού έθνους δεν θα ήταν «ασήμαντες».

Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να φαντάζεται την Ιαπωνοποίηση του χρέους, και η αξιωματική αντιπολίτευση να κυνηγάει φαντάσματα μεγάλων κουρεμάτων, σε συνδυασμό με την χίμαιρα, ότι κάποτε η ζώνη του ευρώ θα γίνει σαν την ζώνη του δολαρίου και η Ε.Ε. ένα έθνος όπως οι ΗΠΑ, καλά θα κάνουν να βάλουν την συζήτηση σε σωστή βάση, πάνω στα ζητήματα της ανεξαρτησίας-λαϊκής κυριαρχίας και μιας εθνικής οικονομικής πολιτικής εξόδου από την κρίση, δηλαδή επί του πραγματικού διλήμματος της χώρας, που είναι η παραμονή ή όχι εντός των ευρωπαϊκών η ακόμη και γενικότερα, εντός των «παραδοσιακών της» ευρωαντλαντικών συντεταγμένων. Αλλιώς, η καλύτερη υπηρεσία που έχουν να προσφέρουν στο ελληνικό έθνος, είναι να του αδειάσουν την γωνιά.

Πηγή: www.sxedio-b.gr

Posted in: πολιτική