Πάολες και παλικάρια γινήκαμε μαλλιά κουβάρια…

 ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ 

mpog@imerodromos.gr

facebook.com/mpogiopoulos

   H Ελλάδα θα υποκλίνεται αιώνια στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι. Η οικουμένη επίσης. Ο ελληνικός λαός έχει το προνόμιο αυτό το έργο να ανήκει στα δικά του τιμαλφή. Και την ακόμα μεγαλύτερη τιμή να το μοιράζεται με όλον τον κόσμο.
    Ο Χατζιδάκις είναι αιώνιος και αθάνατος. Θα παραμείνει στις καρδιές των ανθρώπων όσο υπάρχουν άνθρωποι. Θα παραμείνει στην καρδιά και στο μυαλό του ελληνικού λαού για όσο θα υπάρχει ελληνικός λαός.
    Αυτονόητες διαπιστώσεις. Τόσο αυτονόητες όσο η διαπίστωση ότι ο Χατζιδάκις δεν έχει την ανάγκη «προστασίας» από κανέναν. Άλλοι έχουν ανάγκη να υποδύονται ότι τον «θυμούνται» και ότι «σέβονται» το έργο του την ώρα που φροντίζουν – λυσωδώς – να ρίχνουν στη λήθη το περιεχόμενό του.
   Αυτό που ζούμε τις τελευταίες μέρες είναι ένας πληθωρισμός αναφορών στον συνθέτη και τούτο όχι με αφορμή το αειθαλές έργο του – που θα έπρεπε να αποτελεί καθημερινά αφορμή και έναυσμα για μια προσπάθεια πολιτιστικής ανάτασης – αλλά με αφορμή την ερμηνεία ενός τραγουδιού του από την τραγουδίστρια κυρία Πάολα στην τηλεοπτική εκπομπή του κ.Σπύρου Παπαδόπουλου.
    Μεγάλη η ταραχή, λοιπόν. Μέγας και ο κοπετός. Αντιστοίχως με τα προπέρσινα όταν ο κ.Ρουβάς τραγούδησε το «Αξιον Εστί» του Μίκη: «Και είχε δικαίωμα να τραγουδήσει η Πάολα το τραγούδι»; «Και συνάδουν ο Χατζιδάκις και ο Γκάτσος με το είδος τραγουδιού στο οποίο αρέσκεται η κυρία Πάολα»; «Και πως το είπε η Πάολα, το είπε καλά ή το σκότωσε»;
    Παρεμπιπτόντως, ανατρέχοντας στα βίντεο σύμφωνα με το δικό μας αυτί, μια χαρά το είπε η κυρία Πάολα το τραγούδι. Αλλά περί ορέξεως κολοκυθόπιτα… Όσον αφορά το θέμα τώρα ποιος έχει δικαίωμα να τραγουδάει το οτιδήποτε, αυτό κρίνεται πολλαπλώς. Ένα κριτήριο είναι, ας πούμε, αν έχει συναίσθηση τι τραγουδάει κι αυτός που τραγουδάει κι αυτοί που τον ακούνε.
    Αλλά αυτό δεν λύνεται με «αστυνομικούς όρους». Διότι αν λυνόταν έτσι, τότε δεν θα ευδοκιμούσε – επί παντός του επιστητού – το φαινόμενο «Πάολες και παλικάρια γινήκαμε μαλλιά κουβάρια». Κατά τα λοιπά, προσωπικώς, θεωρούμε ως ασφαλή βάση για το δικαίωμα του καθενός να εκφράζεται με όρους καλλιτεχνικής δημιουργίας τη σκέψη του Νερούντα: Η ποίηση, έλεγε, δεν ανήκει σε αυτούς που τη γράφουν, ανήκει σε αυτούς που τη χρειάζονται.      
    Το ερώτημα, επομένως είναι άλλο: Το σύστημα που πουλάει, που προωθεί, που αποθεώνει το «προϊόν Πάολα» – και όχι την τραγουδίστρια ή την κοπέλα Πάολα – ποια ποίηση διδάσκει, τι καλλιεργεί, ποια εκπαιδευτική, εκπολιτιστική, ψυχαγωγική πυξίδα έχει; Τι θέλει; Ενα λαό εξοπλισμένο με τα εργαλεία που του επιτρέπουν να αναγνωρίζει τον ποιητή ή θέλει ένα λαό που θα αντιλαμβάνεται σαν «ποίηση» ό,τι μαλακία κατεβάζει ο «ποιητής εκ του προχείρου έχων τη μορφή του χοίρου»;    
    Τουτέστιν και επί της (κατά τη γνώμη μας) ουσίας, χωρίς πολλές κουβέντες και χωρίς φιοριτούρες: Το απίθανο, αλλά και συνάμα το αποκαλυπτικό για το που έχουν οδηγήσει τα πράγματα οι ιθύνοντες της τάξης των «εκπολιτιστών» μας που τυγχάνουν και κλειδοκράτορες της βιομηχανίας του θεάματος είναι ότι:
    Το κράτος μας

• επί δεκαετίες – και πολύ καιρό προ κρίσης – διαθέτει λιγότερο από το 0,50% των εσόδων του προϋπολογισμού για τον Πολιτισμό,
• χρόνια τώρα έχει προχωρήσει στη διά νόμου ιδιωτικοποίηση της Τέχνης ξεπουλώντας την πολιτιστική κληρονομιά στους κάθε λογής «χορηγούς» της αρπαχτής,
• οι «σωτήρες» του διέπρεψαν στο να εξοστρακίζουν κάθε τι το λαϊκό σαν παρωχημένο και ταυτόχρονα να ανοίγουν τα ταμεία στους φορείς της υποκουλτούρας και της αισθητικής κατάπτωσης,
• η σχέση τους με τον πολιτισμό ήταν όπου βρίσκονταν και στέκονταν να «ξεσκονίζουν» τους κοσμικούς κυρίους που το παίζουν και ολίγον «ευεργέτες» της Τέχνης,
• λειτούργησαν ως ενορχηστρωτές της αποβλάκωσης μέσω του σερβιρίσματος της καθημερινής ιλουστρασιόν απολίτιστης βαρβαρότητας στο «πόπολο»,
• έφτασαν να μαγαρίζουν τους στίχους του Ρίτσου για να διαφημίζουν τα «Fame story» τους,
• αξιοποίησαν τους τηλεβόες των δημόσιων συχνοτήτων σαν σούπερ μάρκετ διακίνησης και επιβολής του πολιτικού, πολιτιστικού και αισθητικού κατιμά.

   Ε, λοιπόν, σε αυτό το κράτος με αυτό το μιντιακό ρουλεμάν είναι που ο Χατζιδάκις ακούγεται… από σπόντα. Ετσι τα κατάφεραν ώστε το θέμα να μην είναι ο Χατζιδάκις (αυτός καθ’ αυτός), το θέμα να μην είναι το έργο του (αυτό καθ’ αυτό), αλλά αν η κυρία Πάολα  είχε ή δεν είχε «δικαίωμα» να τραγουδήσει Χατζιδάκι.
    Έχουν φέρει, δηλαδή, τα πράγματα στο σημείο (και εδώ το μικρότερο μέρος ευθύνης προφανώς το έχει η κυρία Πάολα) που αντί να μιλάμε για τον Χατζιδάκι με αφορμή τον ίδιο τον Χατζιδάκι, να ακούγεται επι ματαίω το όνομα του Χατζιδάκι με αφορμή την Πάολα.
    Ως εκ τούτου – και χωρίς καμία διάθεση υπεροψίας – δεν νιώθουμε καμία έκπληξη για όλο αυτό το κατιναριό στο οποίο επιδόθηκαν και οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος: Από τη μια οι δυσκοίλιοι της «αριστοκρατικής» διανόησης –  χίλιες φορές καλύτερη η αυθεντικότητα της Πάολας από τον φραγκολεβαντισνισμό τους – που ό,τι πιο λαικό και να τους δείξεις αυτοί «σκυλάδικο» και «παρακμή» θα το βαφτίσουν. Κι από την άλλη τα εξίσου σαλονάτα πεκινουά του δημόσιου λόγου που το παίζουν «αιρετικοί», «απελευθερωμένοι» και του «λιμανιού» παριστάνοντας τους πολύ «προχώ» κάθε φορά που βαφτίζουν «λαϊκότητα» το λουμπεναριό.
    Έτσι κι αλλιώς, και οι προστάτες της Πάολας και οι προστάτες του Χατζιδάκι, ευκαιρία βρήκαν για να πουλήσουν μούρη στα φέισμπουκ, τη δική τους μόστρα θέλησαν να κάνουν με την ευκολία που προσφέρει στην αναξιότητά τους το «πιπεράτο» – νομίζουν – του θέματος.
    Αλλά, μην τρελαθούμε κιόλας: Σιγά μην απειλείται ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης, ο Ελύτης, ο Λειβαδίτης, ο Ρίτσος από την Πάολα, ή σιγά μην έχουν ανάγκη όλοι αυτοί της  συνηγορίας των αυτόκλητων «προστατών» τους.
    Αντιθέτως ανάγκη προστασίας έχουμε όλοι οι υπόλοιποι. Καθότι στο ερώτημα «Πότε θ’ ανθίσουνε τούτοι οι τόποι;/ Πότε θα `ρθούνε κανούργιοι ανθρώποι/ να συνοδεύσουνε την βλακεία/ στην τελευταία της κατοικία;» (Νίκος Γκάτσος «Ελλαδογραφία»), η απάντηση παραμένει ίδια: «’Αργειε νάλθει εκείνη η μέρα»…

Διαβάστε περισσότερα

Ουγγαρία: Ακροδεξιά και ντεσιμπέλ

By Evelyne Pieiller and Κατερίνα Γούλα (μετάφραση)

Τι είναι η ουγγρική εθνική ταυτότητα; Ορμώμενα από τον τρόπο με τον οποίο αναγιγνώσκουν την Ιστορία, τα δύο μεγάλα κόμματα, που ανήκουν στη Δεξιά, την ορίζουν το καθένα με τον δικό του τρόπο. Τα πολιτικά και κοινωνικά προγράμματά τους αντλούν έμπνευση από την ταυτότητα αυτή προκειμένου να προτείνουν ένα σύνολο αξιών, που βρίσκουν την έκφρασή τους σε μια «αντικουλτούρα» –από ροκ συναυλίες μέχρι ιππικές επιδείξεις.
Ξυρισμένο κεφάλι ή μακριά μαλλιά σε στιλ Κόναν ο Βάρβαρος, μπλουζάκια με γοτθικά μοτίβα, ζώνες φυσιγγίων και τεράστια δαχτυλίδια με νεκροκεφαλές, τατουάζ χτυπημένα πάνω σε γυμνασμένους δικέφαλους, ένα κουτάκι μπύρας στο χέρι: οι «μεταλλάδες» δεν γνωρίζουν σύνορα. Έδωσαν μαζικά το παρών, ετούτη τη βραδιά στα μέσα του Αυγούστου του 2016, σε μια μικρή πόλη κοντά στη λίμνη Μπάλατον της Ουγγαρίας, για μια συναυλία που δόθηκε σε εξωτερικό χώρο, σε ένα τεράστιο αμφιθέατρο χτισμένο δίπλα σε μια μεγάλη αίθουσα με τζαμαρίες, όπου κάποιος μπορεί να αγοράσει σουβενίρ του συγκροτήματος και βεβαίως… μπύρες. Όπως παντού. Μόνο που στην συγκεκριμένη συναυλία υπήρχαν περισσότερες οικογένειες απ’ ό,τι συνήθως και πάνω στα μπλουζάκια συχνά ήταν τυπωμένοι χάρτες, που με την πρώτη ματιά δεν φαίνονταν καθόλου γνώριμοι, και κάτι μυστήρια γράμματα, τα οποία στη συνέχεια μάθαμε ότι είναι ρουνικά σύμβολα. Περίπου οκτακόσια άτομα βρέθηκαν εκεί για να παρακολουθήσουν τη συναυλία ενός συγκροτήματος «πατριωτικού ροκ», με την ουγγρική ονομασία Kárpátia. Στο βάθος της σκηνής βρίσκεται η εικόνα του σκελετού ενός πουλιού, το οποίο παραπέμπει σε εραλδικό αετό, στην πραγματικότητα όμως αναπαριστά το «τουρούλ», το μυθολογικό πουλί που σύμφωνα με τον θρύλο ακολουθούσε τους Μαγυάρους όταν εκείνοι κατακτούσαν τις κοιλάδες του Δούναβη.
Το συγκρότημα καταφθάνει. Κιθάρες, μπάσο, τύμπανα: κλασική σύνθεση. Τα τραγούδια είναι σύντομα, ιδανικά για να ξεσηκώνουν το πλήθος. Ο Γιάνους Πέτρας, τραγουδιστής και μπασίστας, με ξυρισμένο κεφάλι και περήφανο μουστάκι, γεμίζει τη σκηνή με την αυτοπεποίθηση ενός σταρ. Ο κιθαρίστας ανεμίζει τη μακριά χαίτη του. Το κοινό κάνει μέσα σε παροξυσμό το σήμα του διαβόλου, υψώνοντας τον δείκτη και το μικρό δάχτυλο, κλασικό σημάδι επιδοκιμασίας του κοινού στις μέταλ συναυλίες. Τίποτε το παράδοξο δεν θα υπήρχε, αν ξαφνικά δεν άρχιζαν να ξεδιπλώνονται σημαίες, θέαμα το οποίο έχουμε συνηθίσει στους ποδοσφαιρικούς αγώνες. Μικρές, που μερικές φορές τις κρατούν παιδιά, και τεράστιες, που κυματίζουν με μεγαλοπρέπεια. Οι περισσότερες είναι μάλλον αινιγματικές, δεδομένου ότι δεν θυμίζουν την εθνική σημαία. Άλλες πάλι της μοιάζουν αλλά, εκτός από τις οριζόντιες ρίγες κόκκινου, λευκού και πράσινου χρώματος, το κέντρο τους στολίζουν δύο άγγελοι που φέρουν ένα οικόσημο. Πρόκειται για τη σημαία του Βασιλείου της Ουγγαρίας (βλ. χάρτες).

Κινητά σύνορα: 1640. Μετά την ήττα της από τους Τούρκους στο Μόχατς (1526), η Ουγγαρία χωρίστηκε σε τρία τμήματα: τη «βασιλική» Ουγγαρία, υπό τη διακυβέρνηση των Αψβούργων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, την κεντρική Ουγγαρία, υπό την κατοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και την Τρανσυλβανία, ανεξάρτητη, αλλά υποτελή στους Οθωμανούς). Πηγή: André & Jean Sellier, Atlas des peuples d’Europe centrale, La Découverte, 2014.

Άλλες σημαίες παρουσιάζουν διάφορες παραλλαγές κόκκινων και λευκών οριζόντιων ριγών, ένα θέαμα το οποίο συνήθως είναι αρκετό για να βγάλει από τα ρούχα του όποιον πολίτη δεν τρέφει και μεγάλη συμπάθεια για την πιο έξαλλη ακροδεξιά. Διότι τα χρώματα αυτά, τα οποία παραπέμπουν στη δυναστεία των Αρπάντ, ιδρυτών του Βασιλείου, χρησιμοποιούνται από εκείνους που διατείνονται ότι είναι οι μόνοι «αληθινοί Ούγγροι» –και φυσικά ήταν τα χρώματα των Σταυρωτών Βελών, ενός κινήματος που ιδρύθηκε το 1939, ουγγρική ενσάρκωση του ναζισμού, το οποίο, όντας στην εξουσία από τον Οκτώβριο του 1944 έως τον Μάρτιο του 1945, συνεργάστηκε με πάθος για την εξολόθρευση πληθυσμών, ιδιαίτερα των Εβραίων: μισό εκατομμύριο Εβραίοι εκτελέστηκαν ή μεταφέρθηκαν στο Άουσβιτς. Όμως, τα πιο μυστηριώδη λάβαρα είναι τα γαλάζια με τις κίτρινες ρίγες, κομψότατα, τα οποία φέρουν έναν ήλιο και μια ημισέληνο. Το μυστήριο θα παραμείνει άλυτο μέχρι λίγο πριν από το τέλος της συναυλίας.
Η ατμόσφαιρα είναι ταυτόχρονα φιλική και εξημμένη. Έχουμε την ξεκάθαρη αίσθηση ότι ακούμε διαρκώς το ίδιο τραγούδι, πολεμοχαρές αλλά χορευτικό, αν και η κιθάρα επιδίδεται τακτικά σε λυρικά σόλο. Το πραγματικό σόου δίνεται από το κοινό, το οποίο ξελαρυγγιάζεται επαναλαμβάνοντας ρυθμικά τα ρεφρέν. Οι Kárpátia είναι φαινόμενο. Εξαιρετικά δημοφιλές (δίνει μια εκατοστή συναυλίες τον χρόνο), το συγκρότημα, που δημιουργήθηκε το 2003, απαιτεί «δικαιοσύνη για την Ουγγαρία» –ο τίτλος ενός από τα άλμπουμ του. Καταγγέλλει με τον τρόπο αυτό τη Συνθήκη του Τριανόν, η οποία, στις 4 Ιουνίου του 1920, επισφράγισε τον διαμελισμό του βασιλείου: η Ουγγαρία έχασε τότε τα δύο τρίτα της επικράτειάς της και τα τρία πέμπτα του πληθυσμού της.

Οι Kárpátia υμνούν τη φαντασίωση μιας «καθαρής» χώρας
Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, θα περίμενε κανείς το σοκ –αναμφίβολα ισχυρό– να έχει ξεπεραστεί: κι όμως, όχι. Ο Γιάνους Πέτρας ανακαλεί επί σκηνής ένα τραγούδι που του τραγουδούσε η μητέρα του, Η Μεγάλη Ουγγαρία ήταν ο παράδεισος, και τότε το όνομα της μπάντας μάς θυμίζει ξαφνικά ότι τα Καρπάθια ήταν κάποτε ουγγρικά. Ξαφνικά καταλαβαίνουμε καλύτερα μερικά από τα σχέδια πάνω στα μπλουζάκια των ακροατών: αναπαριστούν εκείνη την αλλοτινή Ουγγαρία. Και όταν όλη η αίθουσα, στο άκουσμα των δύο πρώτων συγχορδιών, πετάγεται πάνω σαν ένας άνθρωπος, έξαφνα ακινητοποιημένη με μια εντυπωσιακή επισημότητα, νομίζουμε για μια στιγμή ότι η μπάντα παίζει τον εθνικό ύμνο. Λάθος. Παίζει τον ύμνο της Τρανσυλβανίας, μιας περιοχής στην καρδιά των Καρπαθίων η οποία σήμερα ανήκει στη Ρουμανία. Έναν πλασματικό ύμνο, βγαλμένο από μια λαϊκή οπερέτα, που όλοι ωστόσο γνωρίζουν, ακόμα και χωρίς να είναι φαν των Kárpátia. Η περίφημη γαλάζια και κίτρινη σημαία είναι λοιπόν η σημαία της χαμένης Τρανσυλβανίας… Ο Γιάνους Πέτρας υπενθυμίζει, καμαρώνοντας σχεδόν, ότι στους Kárpátia απαγορεύεται να δίνουν συναυλίες στις περισσότερες χώρες της πρώην «ιστορικής Ουγγαρίας». Είναι εντυπωσιακό πώς μια ροκ συναυλία μετατρέπεται σε πολιτική συγκέντρωση. Το γεγονός ότι ένας ένθερμος πατριωτισμός αυτού του είδους συγκεντρώνει ένα κοινό τριαντάρηδων που έχουν όλα τα μοντέρνα χαρακτηριστικά της άνεσης και της χαλαρότητας προκαλεί μια έκπληξη της ίδιας τάξης με εκείνη που προξενεί η επιλογή της Φριζίντ Μπαρζό (1) ως εκπροσώπου του «Manif pour tous» (Διαδήλωση για όλους) στη Γαλλία.

Κινητά σύνορα: 1867. Οι συρράξεις που σχετίζονταν με τα εθνικά-αυτονομιστικά κινήματα του 1848 κατέληξαν στον λεγόμενο «αυστροουγγρικό συμβιβασμό», ο οποίος γέννησε την Αυστροουγγαρία. Η αυτοκρατορία χωρίζεται στα δύο και το βασίλειο της Ουγγαρίας χειραφετείται από την κηδεμονία της Βιέννης. Αποκαθίστανται τα σύνορα της «ιστορικής» Ουγγαρίας του έτους 1000. Πηγή: André & Jean Sellier, Atlas des peuples d’Europe centrale, La Découverte, 2014.

Ο Γιάνους Πέτρας τραγουδά επίσης, με τον ίδιο δυναμισμό, την εξέγερση του 1956, για να εξυμνήσει το θάρρος εκείνων που αντιτάχθηκαν στην «κομμουνιστική δικτατορία» και τιμά τη μνήμη των ηγετών των Σταυρωτών Βελών, οι περισσότεροι εκ των οποίων εκτελέστηκαν για προδοσία μετά τη νίκη του Κόκκινου Στρατού. Το κοινό πάλλεται σαν ένα σώμα. Προφανώς κανείς δεν ενοχλείται με εκείνους που επέτρεψαν ένας στους τρεις Εβραίους που στάλθηκαν στο Άουσβιτς να είναι Ούγγρος. Δεν ακούγεται ούτε μία αντίρρηση στην αίθουσα, μολονότι οι Kárpátia ούτε μιλούν με υπαινιγμούς ούτε κρατούν μυστικές τις πεποιθήσεις τους. Η αγάπη της πατρίδας βασίζεται εδώ στην «ουγγριστική» αντίληψη του έθνους που υποστήριζαν τα Σταυρωτά Βέλη –μια μέρα Ούγγρος, για πάντα Ούγγρος– και συνοδεύεται από βαθύ μίσος κατά των «μη Ούγγρων»: του διεθνιστή κομμουνιστή, πιο έμμεσα του Εβραίου και γενικότερα του ξένου, συμπεριλαμβανομένου του εκπροσώπου του φιλελευθερισμού που εισάγει ξένα προϊόντα και αξίες στην «ουγγρικότητα».
Διότι ο Γιάνους Πέτρας αποτίνει φόρο τιμής στην αρχαϊκή Ουγγαρία, μια χώρα φαντασιακά «αγνή», κατοικημένη από απόγονους πολεμιστών βαθιά δεμένων με μια γη που κέρδισαν με τη δύναμη των όπλων. Στη Βουδαπέστη λέγεται περήφανα ότι κανένα κτίριο δεν υπερβαίνει τα 96 μέτρα, σαν φόρος τιμής στο έτος 896, όταν η συνομοσπονδία των μαγυάρικων φυλών νίκησε τους προκατόχους της και εγκαταστάθηκε στην κοιλάδα του Δούναβη, στην Παννονία, υπογράφοντας έτσι την κατάκτηση –η οποία στα ουγγρικά ονομάζεται «κατάληψη της πατρίδας»… Είναι σημαντικό να διατηρηθούν οι προγονικές αξίες αυτού του «εκλεκτού» λαού και τα σύμβολά του: το «τουρούλ», προς τιμήν του οποίου έχουν ανεγερθεί αγάλματα παντού όπου υπάρχουν ουγγρικές μειονότητες, από τη Ρουμανία ώς την Αυστρία, περνώντας από την Ουκρανία· το ρουνικό αλφάβητο, που χρησιμοποιούνταν μέχρι το 1850 σε ορισμένες περιοχές και το οποίο συναντάμε σήμερα στις πινακίδες οδικής σήμανσης ακροδεξιών δήμων· αλλά και η χριστιανική θρησκεία, που σχετίζεται με τον Στέφανο Α’, ιδρυτή το έτος 1000 του βασιλείου του οποίου έμελλε να γίνει ο πολιούχος μετά την αγιοποίησή του.

Κινητά σύνορα: 1920. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Συνθήκη του Τριανόν, η Ουγγαρία περνά από τα προπολεμικά 325.000 τ. χλμ. έκτασης στα 93.000 τ. χλμ. Η Κροατία, η Σλοβακία, η Τρανσυλβανία και τα άλλα εδάφη όπου οι Ούγγροι αποτελούν μειονότητες εκχωρούνται στην Τσεχοσλοβακία, στη Ρουμανία, στη Γιουγκοσλαβία και στην Αυστρία. Η χώρα χάνει την πρόσβασή της στη θάλασσα, το σύνολο των ορυχείων της κ.λπ. Πηγή: André & Jean Sellier, Atlas des peuples d’Europe centrale, La Découverte, 2014.

Πρόκειται για ένα ιερό μείγμα για αυτό το ροκ εθνικής ταυτότητας, που προωθήθηκε από το βραχύβιο, αλλά με ισχυρή επιρροή Radio Pannon (έτος δημιουργίας: 2000), του οποίου οι Kárpátia δεν είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος. Οι Romantikus Eröszak, για παράδειγμα, ανήκουν στον ίδιο αστερισμό. Μέσα από τη μουσική τους διηγούνται και αυτοί μια συγκεκριμένη εκδοχή της Ιστορίας: «Το όνειρό μου είναι η Ουγγαρία, έτσι όπως υπάρχει εδώ και αιώνες, ανεξάρτητη, ισχυρή, να την διοικούν Ούγγροι και να λειτουργεί σε καθεστώς αυτοδιαχείρισης (2)», λέει ο τραγουδιστής, τον λαιμό του οποίου κοσμεί ένα τατουάζ «Ζήτω η πατρίδα». Το όνομα της μπάντας, «Ρομαντική βία», είναι αρκετά αντιπροσωπευτικό μιας ευαισθησίας κοινής σε αυτό το κίνημα. Και αν η βία εμφανίζεται ξεκάθαρα ως μέσο διεκδίκησης για τη ρήξη με την ισχύουσα τάξη πραγμάτων, είναι ίσως λίγο πιο δύσκολο να της αποδώσουμε αυθόρμητα οποιονδήποτε ρομαντισμό. Ωστόσο, φαίνεται ότι αυτός ο φρενήρης και χορευτικός εθνικισμός εκφράζει ένα ιδανικό. Πάνω σε ένα φόντο νοσταλγίας, χρησιμοποιώντας όμως μοντέρνα γλώσσα, εκφράζεται ένας πόθος για ηρωισμό, για επιστροφή στις ανδροπρεπείς αξίες, οι οποίες ενώνουν μια κοινότητα αδελφών έτοιμων, προκειμένου να τις υποστηρίξουν, να ριχτούν στη μάχη, ιδεολογική ή όποια άλλη.
Σε όλα αυτά διαφαίνεται μια τρανταχτή απουσία: το κοινωνικό ζήτημα. Διαφαίνεται και μια σχέση με την Ιστορία που έχει την τάση να θεωρεί «Κατοχή» μόνο την περίοδο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ουγγαρίας και όχι εκείνη των στρατιών του Ράιχ, από το 1944, λησμονώντας παράλληλα τις δύο μεγάλες περιόδους κατά τη διάρκεια των οποίων η χώρα διετέλεσε υπό την κυριαρχία αρχικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έπειτα της Βιέννης.
Η εμμονή με το «Τριανόν» μοιάζει να κερδίζει τόσο μεγαλύτερη υποστήριξη όσο περισσότερο αμφιλεγόμενη είναι. Διότι ο στρατηγός Μίκλος Χόρτυ, αντιβασιλέας από το 1920 έως το 1944, σύμμαχος του Άξονα, ήταν εκείνος που επαναδιαπραγματεύθηκε τη συνθήκη με τον Αδόλφο Χίτλερ και τον Μπενίτο Μουσολίνι, προκειμένου να «επανεντάξει» το 1940 ένα τμήμα των εδαφών που το 1918 έγιναν ρουμανικά. Οι επικράτειες αναδιανεμήθηκαν μετά τον πόλεμο και, επί κομμουνισμού, δεν ξανατέθηκε το θέμα της Συνθήκης του Τριανόν. Τα αυτοκόλλητα όμως που αναπαριστούν τη Μεγάλη Ουγγαρία (1867-1918) αφθονούν στα πίσω τζάμια των αυτοκινήτων, οι ιδιοκτήτες των οποίων δεν ανήκουν απαραίτητα στον χώρο της Ακροδεξιάς.
Εκείνο που επίσης εκφράζεται στις συγκεκριμένες εκδηλώσεις είναι η απόρριψη μιας άλλης κατοχής, πολύ πιο πρόσφατης: της καπιταλιστικής. Η Μεγάλη Ουγγαρία υπενθυμίζει μια εποχή, βεβαίως φαντασιακή αλλά με μεγάλη δύναμη υποβολής, εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η χώρα έχει υποστεί βαριά πλήγματα από το «άνοιγμά» της στη Δύση. Η σοσιαλιστική-φιλελεύθερη συμμαχία που ανέλαβε την εξουσία τη δεκαετία του 1990 υπάκουσε δίχως τον παραμικρό ενδοιασμό στις απαιτήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και εδραίωσε μια άτεγκτη δημοσιονομική αυστηρότητα. Η ανεργία αυξήθηκε καλπάζοντας και το 2004, έτος προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 80% των μεγάλων επιχειρήσεων ήταν υπό ξένη ιδιοκτησία, όπως ακριβώς και το 80% των τραπεζών. Αν σε τούτο το ξεπούλημα της χώρας προσθέσουμε τις σκανδαλώδεις ιστορίες διαφθοράς, φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι αριστερές ελίτ δεν καταφέρνουν κάτι παραπάνω από το να υποκινούν σε μεγάλο βαθμό την περιφρόνηση και τη δυσπιστία, όπως ακριβώς και οι υποσχέσεις ευτυχίας που συνδέονταν με τη φιλελευθεροποίηση των αγορών.

«Αγαπητοί απόγονοι του Αττίλα»
Όταν το Fidesz –Ουγγρική Ένωση Πολιτών, το κόμμα του αρχηγού της κυβέρνησης Βίκτορ Όρμπαν– συντάσσεται με την εικονοποιία των Kárpátia (3), υιοθετεί φυσικά και αυτές τις απορρίψεις. Το 2010, καταλαμβάνοντας ξανά την εξουσία μετά από οκτώ χρόνια απουσίας, δεν αρκέστηκε απλά στη θέσπιση της 4ης Ιουνίου, επετείου της υπογραφής της Συνθήκης, ως «ημέρας εθνικής συνοχής»: διευκρίνισε ότι ο εορτασμός αυτός αποσκοπούσε στην ενδυνάμωση της «εθνικής ταυτότητας». Έχει και καλύτερο: αποφάσισε να εκχωρήσει την ουγγρική υπηκοότητα στις μειονότητες ουγγρικής καταγωγής που ζουν σε περιοχές οι οποίες άλλοτε ανήκαν στη Μεγάλη Ουγγαρία, δηλαδή σε περίπου δύο με τρία εκατομμύρια ανθρώπους. Δεν αρκείται μόνο να φλερτάρει με τον αλυτρωτισμό: προωθεί την απονομή της υπηκοότητας με βάση την εθνοτική καταγωγή και επικαλείται τη δημιουργία μιας «ουγγρικής Ευρωπεριοχής», ανασταίνοντας το όνειρο των «ενωμένων χωμάτων της Ουγγαρίας» που διακήρυσσαν με πάθος τα Σταυρωτά Βέλη. Σε αυτό το πάθος με την «ουγγρικότητα» προσθέτει την άρνηση των ξένων (δηλαδή ευρωπαϊκών) νόμων, εκθειάζει τον «οικονομικό πατριωτισμό» και τον «αφιλελευθερισμό» (4). Πρεσβεύει τέλος έναν σθεναρό αντικομμουνισμό, που τον ωθεί να δοξάζει τους «μάρτυρες» της εξέγερσης του 1956 στη Βουδαπέστη…

Κινητά σύνορα: 1940-1944. Μετά από μια πρώτη επέκταση προς τον Βορρά σε βάρος της

 Σλοβακίας το 1939, 

ο στρατηγός Χόρτυ το 1940 εξασφαλίζει από τους Γερμανούς και Ιταλούς συμμάχους

 του την προσάρτηση 

της Βόρειας Τρανσυλβανίας. 

Πηγή: André & Jean Sellier, Atlas des peuples d’Europe centrale, La Découverte, 2014.

Φαντάζει επομένως απολύτως φυσιολογικό ότι ο Γιάνους Πέτρας παρασημοφορήθηκε από την κυβέρνηση του Όρμπαν. Άλλο βέβαια ότι συνέθεσε τον ύμνο μιας παραστρατιωτικής πολιτοφυλακής που ιδρύθηκε το 2007 και διαλύθηκε το 2009, μετά από τη δέουσα απαγόρευση –αλλά και με απόλυτη ανοχή στη δράση της. Αυτή η Magyar Gárda (Μαγυάρικη Φρουρά), υπό την προεδρία του Γκάμπορ Βόνα, του ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος Jobbik, ήταν αφιερωμένη στην προστασία των παραδόσεων, του εθνικού πολιτισμού… και του πληθυσμού. Στόχο είχε, σύμφωνα με το καταστατικό της, να «υπερασπιστεί σωματικά, πνευματικά και διανοητικά την ανυπεράσπιστη Ουγγαρία».
Η τιμητική διάκριση που δόθηκε στον Γιάνους Πέτρας απεικονίζει στην εντέλεια την εγγύτητα των ευαισθησιών μεταξύ Jobbik και Fidesz. Τα σημεία όμως που τονίζουν κατά τον ορισμό της ουγγρικής ταυτότητας είναι κάπως διαφορετικά για το καθένα. «Αγαπητοί απόγονοι του Αττίλα»: έτσι προτιμά να απευθύνεται ο Βόνα στους ψηφοφόρους του, οι οποίοι του χάρισαν το 20,5% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές του 2014. Το φεστιβάλ Kurultáj, η πρώτη διοργάνωση του οποίου, το 2010, έλαβε χώρα στο Καζακστάν, έχει ως αντικείμενο τη συνένωση των υποτιθέμενων απογόνων του βασιλιά των Ούννων (5). Το Kurultáj, «συνάντηση των φυλών» (μετάφραση του τουρκικής προέλευσης όρου), λαμβάνει πλέον χώρα κάθε χρόνο τον Αύγουστο, σε απόσταση 120 χιλιομέτρων από τη Βουδαπέστη, κοντά στο Μπουγκάτς, στη μεγάλη πεδιάδα –την puszta– και φιλοξενεί για τρεις ημέρες δώδεκα έθνη, είκοσι επτά εθνοτικές ομάδες και 250.000 θεατές «στη μεγαλύτερη παραδοσιακή εκδήλωση της Ευρώπης» (6). Ο αντιπρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης στηρίζει την εκδήλωση, η οποία, κατά τα λεγόμενά του, αποσκοπεί στην ανάπτυξη μιας αίσθησης αδελφοσύνης ανάμεσα στους λαούς τουρκομογγολικής καταγωγής, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν και οι Ούννοι.
Για να φτάσεις στο φεστιβάλ, πρέπει να διανύσεις με τα πόδια ένα μακρύ μονοπάτι που διασχίζει ένα δάσος. Κοντά στην είσοδο, παρκαρισμένες Harley-Davidson. Είναι πιθανόν τα μέλη του συλλόγου Goj Motorosok, ή αλλιώς οι «μηχανόβιοι γκογίμ» (7), να συμμετέχουν κι αυτοί στη γιορτή. Γιατί «γκογίμ»; Έτσι, για πλάκα, απάντησε ο ιδρυτής τους, που φοράει ένα κρεμαστό κόσμημα με την αναπαράσταση της Μεγάλης Ουγγαρία και συνήθως κυκλοφορεί με ένα μπουφάν διακοσμημένο με το «άγιο στέμμα» του Στέφανου Α’. Ο σύλλογος προτείνει εκδρομές με μοτοσικλέτες και προβλέπει μάλιστα και μια περιοδεία στη μνήμη της Συνθήκης του Τριανόν… Οι Goj Motorosok είναι διάσημοι και συχνά επιστρατεύονται για τη φύλαξη των πολιτικών ανδρών.
Μπαίνουμε, δωρεάν, στον χώρο του φεστιβάλ υπό το αυστηρό βλέμμα ενός τεράστιου Αττίλα, το βλοσυρό πορτρέτο του οποίου δεσπόζει σε ένα ευρύχωρο πλάτωμα. Σκόνη και ζέστη –το καλοκαίρι η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τους 40 βαθμούς. Και μας κυριεύει κάτι σαν ίλιγγος. Διότι λίγο-πολύ παντού, ανάμεσα στα μισάνοιχτα γιουρτ (8) με τα χρωματιστά χαλιά και στα περίπτερα όπου μπορείς να αγοράσεις μογγολικά σουβενίρ και τόξα παραδοσιακού τύπου, κυκλοφορούν άνδρες καλυμμένοι με περιδέραια, με βραχιόλια, με φυλαχτά, επιδεικνύοντας κεντητά γιλέκα, τουνίκ με ρωσικό γιακά, φαρδιά λευκά παντελόνια, μακριά δερμάτινα παλτά, σκούφους στολισμένους με πετράδια, γούνες, ακόμη και μεταλλικούς θώρακες ή δέρματα ζώων πάνω στον γυμνό κορμό τους. Μαλλιά συχνά μακριά, σκουλαρίκια, τατουάζ και αγέρωχα μουστάκια. Λίγοι είναι ντυμένοι «με πολιτικά»: βαδίζουμε ανάμεσα σε αναβιώσεις των νομάδων κατακτητών. Οι γυναίκες φορούν παραδοσιακές φούστες ή ακολουθούν τη μόδα «Bocskai», από το όνομα του πρίγκιπα της Τρανσυλβανίας που ηγήθηκε της εξέγερσης εναντίον των Αψβούργων στις αρχές του 17^ου αιώνα.
Ένας επαναλαμβανόμενος θόρυβος μας κάνει κάθε τόσο να αναπηδούμε. Μοιάζει με πυροβολισμούς –κι όμως, είναι απλώς χτυπήματα με μαστίγιο. Ένα πολύ μακρύ μαστίγιο, προφανώς δύσκολο στον χειρισμό, περισσότερο όπλο παρά εργαλείο, και το οποίο κραδαίνουν ρυθμικά πολλά άτομα μαζί. Κρουστά παντού, κυρίως τύμπανα: η ατμόσφαιρα είναι εκστατική.
Το γιουρτ πάνω στο οποίο δεσπόζει μια μεγάλη φωτογραφία του Ατατούρκ φαίνεται κλειστό. Σε ένα άλλο εκτίθενται τα μεγαλύτερα σκυλιά του κόσμου (ιρλανδικά). Σε ορισμένα άλλα όμως δεν μπαίνει οποιοσδήποτε. Όταν παίρνουμε θέση μπροστά σε ένα από εκείνα που υποτίθεται ότι δέχονται θεατές, το παραπέτασμα κατεβαίνει και ο υπεύθυνος για την υποδοχή μάς ρωτάει τι ακριβώς θέλουμε να δούμε. Εμείς απαντάμε με κέφι ότι θέλουμε να μπούμε ακριβώς επειδή δεν ξέρουμε τι θα δούμε. Η απάντηση που παίρνουμε είναι ότι για τον ίδιο αυτό λόγο δεν πρόκειται να μας επιτραπεί η είσοδος. Καλώς…
Βλέπουμε παντού να κυκλοφορούν πολλοί αστυνομικοί και άνδρες στα μαύρα, τα μοναδικά χρώματα των οποίων είναι η κόκκινη-λευκή-πράσινη ταινία πάνω στο σακάκι τους: θυμίζουν σκανδαλωδώς τη Magyar Gárda. Σχεδόν παντού κυματίζουν σημαίες. Εδώ, συναντάς αναμεμειγμένους Ουιγούρους, Τουρκμένιους, Τσουβάς, Τούρκους, Κιργίζιους, Γιακούτ… Το πλήθος αποτελεί από μόνο του θέαμα, αλλά το πλήθος αυτό έχει συρρεύσει και για το πρόγραμμα του φεστιβάλ, που εκτείνεται από την κεντρική σκηνή ώς το «πεδίο της μάχης»: για τον κύκλο των σαμάνων υπό τον ήχο των τυμπάνων, για τις γκάιντες της παραδοσιακής ουγγρικής μουσικής, για τις μονομαχίες με σπάθες, για τις ιππικές επιδείξεις κ.λπ. Και φυσικά για τις διεθνείς διαλέξεις πάνω στο θέμα των ευρασιατικών νομαδικών πολιτισμών.

Κινητά σύνορα: 2016.

 Στο τέλος του πολέμου, τα σύνορα που ίσχυαν πριν από το 1938 αποκαθίστανται από τα σοβιετικά,

ρουμανικά και γιουγκοσλαβικά στρατεύματα, και στη συνέχεια κατοχυρώνονται από τη 

Συνθήκη των Παρισίων (1947).
Πηγή: André & Jean Sellier, Atlas des peuples d’Europe centrale, La Découverte, 2014.

Όλα αυτά διότι το Kurultáj είναι μια συμπύκνωση «τουρανισμού»: ο όρος αναφέρεται αρχικά στην ουραλοαλταϊκή γλωσσική οικογένεια (τουρκικές, ουγγρικές, φινλανδικές γλώσσες) και στη συνέχεια σε μια πολιτική ιδεολογία η οποία προτάσσει την πρωτοκαθεδρία των δεσμών μεταξύ των λαών που κατάγονται από την Κεντρική Ασία. Το ρεύμα αυτό αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο παγκόσμιων πολέμων και τροφοδοτούσε τον ουγγρισμό των Σταυρωτών Βελών (9). Σήμερα, το Jobbik είναι ο κύριος εκπρόσωπός του. Δύο από τους ηγέτες του διαθέτουν εταιρεία ρούχων και αξεσουάρ με αρχαϊστικά μοτίβα. Οι οπαδοί του άλλωστε διατηρούν ένα κιόσκι στο φεστιβάλ.
Το να αυτοπροσδιορίζεσαι ως εγγονός του Αττίλα, ο οποίος εγκαθίδρυσε μια αυτοκρατορία από την Κεντρική Ασία έως την Κεντρική Ευρώπη τον 5^ο αιώνα και πέθανε στη μάχη εναντίον των Ρωμαίων, αδυνατίζει τη μοναδικότητα της εθνικής ταυτότητας και είναι εξ ορισμού κάπως διαφορετική από εκείνη που υιοθετεί το Fidesz. Ασφαλώς, το νέο Σύνταγμα του 2011 που ψήφισε ο Όρμπαν επίσης περιγράφει το έθνος με πολιτισμικούς όρους: εκεί όμως λαμβάνεται ως σημείο αναφοράς της ενότητάς του το άγιο στέμμα των Ούγγρων βασιλιάδων, ενώ ο Χριστιανισμός και η οικογένεια τίθενται ως πυλώνες της κοινωνίας.
Το Jobbik (Κίνημα για μια Καλύτερη Ουγγαρία), το οποίο ορίζεται λιγότερο ως κόμμα και περισσότερο ως «κοινότητα», σύμφωνα με έναν από τους ηγέτες του, τον Γκιόργκι Σιλάγκι, διακηρύσσει κι αυτό ότι είναι χριστιανικό. Φαίνεται όμως ότι οι ψηφοφόροι και η κουλτούρα του είναι μάλλον νεοπαγανιστικά, ευαίσθητα σε μια πνευματικότητα συνδεδεμένη με μαγικές και προγονικές δυνάμεις του πνεύματος της Φύσης. Ομοίως, αποστρέφει το πρόσωπό του από τη «Δύση», η οποία πρόδωσε την Ουγγαρία με τη Συνθήκη του Τριανόν, για να προσεγγίσει τους «φυσικούς» συμμάχους του, που βρίσκονται κοντά στις υποτιθέμενες εθνικές ρίζες: τους λαούς της Ασίας. Επιπλέον, ένας από τους τρεις ευρωβουλευτές του Jobbik εξαίρει την ιδέα μιας «μεγάλης Τουρανικής συμμαχίας» μεταξύ της Ουγγαρίας και των «κόκκινων χανάτων» της Κεντρικής Ασίας –το κόμμα μάλιστα κλήθηκε στην Τουρκία από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών το 2014. Το Jobbik παραμένει εχθρικό προς τους Τσιγγάνους, όχι καθεαυτούς, όπως διευκρινίζει η ιστοσελίδα του κόμματος, αλλά επειδή τους θεωρεί θύματα κακών κοινωνικοπολιτισμικών συνθηκών, επιζήμιων για την κοινότητα… Αντιθέτως, δεν έχει τίποτε εναντίον του Ισλάμ, της «τελευταίας ελπίδας της ανθρωπότητας στο σκοτάδι της παγκοσμιοποίησης και του φιλελευθερισμού», σύμφωνα με τον Βόνα (10).
Η πορεία προς μια «καλύτερη Ουγγαρία» περνάει λοιπόν μέσα από την επιστροφή σε λιγότερο ή περισσότερο ανακατασκευασμένες παραδόσεις, βαθιά ποτισμένες με μια αντίθεση προς τη «δυτική» νεωτερικότητα, στοιχειωμένες από μεσαιωνικές φαντασιώσεις, οι οποίες θέτουν στο προσκήνιο την αρρενωπότητα, την αδελφοσύνη μεταξύ μελών του ίδιου στρατεύματος, τον ηρωισμό, τη σύνδεση με τις πρωταρχικές δυνάμεις της Φύσης. Καθισμένοι στην αυλή ενός καφενείου όπου συνερχόμαστε από το σοκ του Kurultáj, ακούμε δύο Ούγγρους καλυμμένους με τατουάζ να επιδίδονται σε έναν παθιασμένο διθύραμβο υπέρ του θρυλικού betyár, του κλέφτη που επιτίθετο σε ταξιδιώτες, τον οποίο μεταμορφώνουν σε ένα κάπως ιδιαίτερο είδος Ρομπέν των Δασών: ληστεύει τους πλούσιους, αρπάζει τις γυναίκες αλλά τις γοητεύει, καβάλα στο άλογό του είναι κατακτητής. Ένας λήσταρχος με τιμή… Στυλ και φιγούρα, παρανομία από επιλογή, ισχύς και εντιμότητα: προτερήματα που αποδίδονται έμμεσα σε όλους τους τουρανικούς ήρωες.
Το σύνθημα του Jobbik «100% Ούγγρος» υπονοεί την απόρριψη της Δύσης, του φιλελευθερισμού, της υποταγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για χάρη της εκ νέου ανεύρεσης μιας ταυτότητας, ουγγρικής βεβαίως, ριζωμένης όμως στον ευρασιατισμό, ισχυρής, αλληλέγγυας και πνευματικής: το σύνολο συνθέτει και αυτό ένα ρομαντικό ιδεώδες, φορέα αυθεντικότητας και ηθικής. «Δεν μπορούμε να σταματήσουμε το μέλλον», λέει στη σελίδα του στο Facebook το Jobbik, κόμμα ιδιαίτερα δημοφιλές μεταξύ των νέων –το 33% των φοιτητών είναι ψηφοφόροι ή υποστηρικτές του. Το μέλλον αυτό περνά, απροσδόκητα, μέσα από την αποκατάσταση των δημόσιων υπηρεσιών και την έννοια των κοινών αγαθών, καθώς και από την επέκταση του ορισμού των εθνικών πόρων, οι οποίοι «περιλαμβάνουν τη φυσική και ψυχική κατάσταση του έθνους, το πατριωτικό συναίσθημα και την αλληλεγγύη (…), την παροχή πόσιμου νερού και τις υποδομές μεταφορών»(11).
Έτσι, οι «μεσαιωνισμοί» εμφανίζονται λιγότερο ως έκφραση μιας φιλοδοξίας για την εκ νέου ανεύρεση των καταβολών μιας χώρας και περισσότερο ως συμβολοποίηση της αναζήτησης μιας κάποιας άνθησης, ατομικής και συλλογικής. Πράγματι, η αναζήτηση νοήματος σε μια ζωή που δεν συνδέεται με το χρήμα και την αγορά, σε μια εγγραφή του ατόμου σε έναν κόσμο σταθερό αλλά ανοικτό στην «υπέρβαση», εξηγεί ίσως την παγκόσμια επιτυχία ενός αριθμού βιντεοπαιχνιδιών, ιστοριών φαντασίας και θεματικών πάρκων –όπως, για παράδειγμα, το πάρκο Puy du Fou του Φιλίπ ντε Βιγιέ στη Βαντέ (12). Και, όπως άλλοτε η ένταξη στον Χριστιανισμό θεωρούνταν ότι έχει προτεραιότητα έναντι άλλων δεσμών, στους οποίους μάλιστα έδινε και νόημα, έτσι και το Kurultáj και ο τουρανισμός εγγράφουν την «πατρίδα» σε ένα ευρύτερο σύνολο, όπου τα σύνορα έχουν μικρότερη σημασία από την κοινότητα.

Ο αρχαϊσμός ως πηγή ενός ευτυχισμένου μέλλοντος
Με άλλα λόγια, ο πατριώτης τείνει να διαχέεται σε έναν υπερεθνικό λαό, με τον οποίο αποφασίζει να ταυτιστεί. Οι επιλογές αυτού του είδους κλίνουν επομένως προς τον αρχαϊσμό, που παρουσιάζεται ως… το μέλλον, στο όνομα της εξύμνησης ανώτερων αξιών –πνευματικότητα, υπεράσπιση των αδυνάτων, υπέρβαση των προσωπικών συμφερόντων– οι οποίες έχουν εκμηδενιστεί από τη νεωτερικότητα, εκπροσωπούμενη κυρίως από τη δημοκρατία και τον καπιταλισμό.
Μερικές από αυτές τις επιλογές δεν χαρακτηρίζουν αποκλειστικά την αντιδραστική και συντηρητική Δεξιά του κινήματος των ταυτοτήτων, αλλά μπορούν να ανευρεθούν και στο φαντασιακό κινημάτων τα οποία αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικά: ομάδες σε αναζήτηση ενός εναλλακτικού τρόπου ζωής, υποστηρικτές μιας πολιτισμικής ιδιαιτερότητας λιγότερο ή περισσότερο απειλούμενης και η οποία χρήζει προστασίας, θιασώτες μιας ηθικής που αντιτίθεται στην «ναρκισσισμό» που πηγάζει από τον σύγχρονο «διασκεδαστικό» καπιταλισμό κ.λπ.
Στην Ουγγαρία, το κάλεσμα για επιστροφή σε ένα παρελθόν-πηγή ενός ευτυχισμένου μέλλοντος εντείνεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι μοιάζει να απευθύνεται από δύο ανταγωνιστικά κόμματα. Οι διαφορές τους είναι ίσως λιγότερο σημαντικές από τις συγκλίσεις τους: όταν ο Όρμπαν χρειάστηκε ένα τραγούδι αφιερωμένο στους «μάρτυρες του 1956», ανέθεσε τη σύνθεσή του σε έναν ρόκερ, τον συνθέτη και παραγωγό Ντέσμοντ Τσάιλντ, γεννημένο στην Αμερική από Ούγγρους γονείς και πρόσφατα πολιτογραφημένο στην Ουγγαρία. Τον είχαμε γνωρίσει από άλλου είδους ενασχολήσεις, από την εποχή που συνέθετε για τους θεαματικούς Kiss και τον Alice Cooper, και όχι ως εμψυχωτή της επιθυμίας να «περπατήσουμε χέρι-χέρι στα χνάρια των ηρώων μας (13)». Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι βλέπουμε το Fidesz, στηριγμένο πάνω στη αντίληψη μιας οικογένειας θεμελιωμένης στο ζευγάρι άνδρα-γυναίκας, να αγκαλιάζει στην περίπτωση αυτή έναν μαχητικό ομοφυλόφιλο, παντρεμένο με άνδρα.
Κοντά στη Βουδαπέστη λαμβάνει χώρα σχεδόν ταυτόχρονα το φεστιβάλ Sziget, που διοργανώνεται με τις ευλογίες της Pepsi και προωθείται ως το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό ροκ φεστιβάλ. Οι τιμές των εισιτηρίων του είναι απαγορευτικές. Δεν παρευρίσκεται σχεδόν ούτε ένας Ούγγρος.

Στη φωτογραφία: Στρατιωτικές στολές και παραδοσιακές μογγολικές φορεσιές: οπαδοί του ακροδεξιού-εθνικιστικού ουγγρικού κόμματος Jobbik σε τελετή. Οι ασπροκόκκινες σημαίες  χρησιμοποιήθηκαν από τα Σταυρωτά Βέλη, τους Ούγγρους ναζιστές, που συνεργάστηκαν στην εξόντωση των εβραϊκών πληθυσμών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (φωτ.: Rovas Foundation / Rovás Alapítvány).

(1) (Σ.τ.Μ.): Η Φριζίντ Μπαρζό (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Βιρζινί Μερλ) είναι φιγούρα της παρισινής νυχτερινής ζωής και τηλεπερσόνα που, μετά τη στράτευσή της στον καθολικισμό, πρωτοστάτησε στην πρωτοβουλία Manif pour tous, η οποία αντιτίθεται στον γάμο μεταξύ ομοφύλων, διοργανώνοντας μαζικές διαδηλώσεις το 2012-13.
(2) Πρβλ. Salomé Legrand, «“Violence romantique”, le rock hongrois qui aide “à résister contre Bruxelles”», Trans’Europe Extremes, 18 Μαΐου 2014, blog.francetvinfo.fr
(3) Βλ. G.Μ. Tamás, «Hongrie, laboratoire d’une nouvelle droite», «Le Monde diplomatique», Φεβρουάριος 2012.
(4) «Viktor Orbán pourfend le libéralisme occidental», «Courier International», Παρίσι, 1η Αυγούστου 2014.
(5) Οι Ούννοι προηγήθηκαν κατά πολλούς αιώνες των μαγυάρικων φυλών που είχαν κατεβεί από τα Ουράλια. Τρομεροί κατακτητές, παγανιστές με «βάρβαρα» τελετουργικά, οι Ούννοι και οι Μαγυάροι γρήγορα συνδυάστηκαν στο συλλογικό φαντασιακό.
(6) Πρβλ. την ιστοσελίδα Kurultaj.hu
(7) Γκόι (πληθ.: γκογίμ) σημαίνει «εθνικός, μη Εβραίος» στην εβραϊκή διάλεκτο γίντις.
(8) (Σ.τ.Μ.): Η παραδοσιακή κινητή κατοικία των μογγολικής καταγωγής νομαδικών λαών της Κεντρικής Ασίας. Πρόκειται στη ουσία για μια κυκλική σκηνή πολύ μεγάλου μεγέθους.
(9) Στην Τουρκία, ο παντουρκισμός, διεκδικούμενος από τους υπερεθνικιστές συνεχιστές των Γκρίζων Λύκων, θεωρείται ότι πηγάζει από αυτό το ρεύμα. Οι ηγέτες του νεοτουρκικού παντουρανισμού είχαν άλλοτε συνταχθεί στο πλευρό του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
(10) Βλ. Corentin Leotard, «Une extrême droite qui n’exècre pas l’islam» και Jean-Yves Camus, «Extrêmes droites mutantes en Europe», «Le Monde diplomatique», Απρίλιος 2014 και Μάρτιος 2014, αντίστοιχα.
(11) Βλ. σελίδα του Jobbik στο Facebook.
(12) (Σ.τ.Μ.): Θεματικό ιστορικό πάρκο στη βορειοανατολική Γαλλία, οργανωμένο γύρω από θεματικές όπως τα ήθη του Μεσαίωνα, οι θρησκευτικοί πόλεμοι των Χριστιανών, των βασιλοφρόνων και του Βασιλείου της Γαλλίας κ.ά.
(13) Joël le Pavous, «L’hymne à la liberté commandé par Orbán se fait descendre en Hongrie», «Rue89», 24 Αυγούστου 2016.

Διαβάστε περισσότερα

Να τελειώσει επιτέλους ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος Να υπογραφεί Συνθήκη Ειρήνης με την Γερμανία

Μοναδικό εμπόδιο στη σύναψη Συνθήκης με την Γερμανία, είναι ο προσδιορισμός και η καταβολή πολεμικών Αποζημιώσεων και Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα

 ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ

denezakis@imerodromos.gr

Το 10ο Συνέδριο του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (ΕΣΔΟΓΕ), οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν την Κυριακή 18.12.2016, στην Αθήνα, εστίασε ακριβώς σ’ αυτό το ιστορικό παράδοξο και ηθικά απαράδεκτο γεγονός.  Εβδομήντα ένα χρόνια μετά την ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται, τυπικά, σε εμπόλεμη κατάσταση.
Η Συμφωνία της Βόννης του 1952, ήταν μια ατελής Συνθήκη Ειρήνης, η οποία όριζε ως διάδοχο του Γ΄ Ράιχ την ενοποιημένη Γερμανία, πρόβλεπε μάλιστα τη σχετική αναβολή της εκπλήρωσης της υποχρέωσης καταβολής πολεμικών αποζημιώσεων ως την οριστική Συνθήκη Ειρήνης, όταν η Γερμανία, ενοποιημένη πλέον, θα ήταν σε θέση να συνομιλήσει γι’ αυτό.
Η Σύναψη της Συμφωνίας της Μόσχας του 1990, γνωστή σαν «Συμφωνία 2+4», καταρτίστηκε μεταξύ, από τη μια μεριά των δύο τότε γερμανικών κρατών (την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας) και από την άλλη των τεσσάρων δυνάμεων κατοχής, τις ΗΠΑ, την Αγγλία, την Γαλλία και την Σοβιετική Ενωση. Η Συμφωνία αυτή θεωρείται σύναψη Συνθήκης Ειρήνης. Προβλέπει δε και για το θέμα της καταβολής, από την ενιαία πλέον Γερμανία, των οφειλομένων πολεμικών αποζημιώσεων στις χώρες  και στα θύματα που υπέστησαν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου τη ναζιστική θηριωδία. Ορίζει μάλιστα, ότι εντός μιας πενταετίας, ως το 1995, οφείλουν οι ενδιαφερόμενες χώρες να θέσουν το θέμα των διεκδικήσεών τους στη Γερμανική Κυβέρνηση. Αλλως η αξίωσή τους παραγράφεται.
Με βάση τη Συμφωνία της Μόσχας δόθηκαν ήδη αποζημιώσεις στη Ρωσία, την Πολωνία και το Ισραήλ, πέραν εκείνων που τους είχαν χορηγηθεί σε διάφορα χρονικά διαστήματα.
Η Ελληνική Κυβέρνηση, λίγο πριν εκπνεύσει η πενταετής προθεσμία, υπέβαλε, μέσω του Πρέσβη μας στη Βόννη, στις 14.11.1995, μια άτολμη και συνεσταλμένη σχετική διπλωματική διακοίνωση,  αντί για ένα ξεκάθαρο αίτημα καταβολής των οφειλόμενων αποζημιώσεων, στην οποία διακοίνωση η Γερμανική Κυβέρνηση απάντησε αρνητικά, αυθημερόν, με κατηγορηματικό τρόπο. Η απρόθυμη αυτή διπλωματική κίνηση της Ελλάδας άφησε, τουλάχιστον, ανοιχτό το ζήτημα  της ρύθμισης των χρεών, μέσα στα πλαίσια της Συμφωνίας της Μόσχας.

Στον Απολογισμό του ΕΣΔΟΓΕ των ετών 2011 – 2016, ο Δημήτρης Αλευρομάγειρος χαρακτήρισε την περίοδο ως την πιο δραστήρια για το τεράστιο πρόβλημα των Γερμανικών οφειλών και τη δικαίωση των πρωτοπόρων της συγκρότησης του Εθνικού Συμβούλιου το 1996. Εκανε ένα θετικό απολογισμό των δράσεων του ΕΣΔΟΓΕ και των μελών του και ανέφερε, μεταξύ άλλων:

«Να μου επιτραπεί όμως εδώ να εκφράσουμε την στενοχώρια μας γιατί σε πρόσφατο εκδοθέν βιβλίο από πρώην Πρωθυπουργό της Ελλάδας διατυπώθηκε η άποψη ότι η διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών είναι «ένας λαϊκισμός»…

Η υπερβολικά ευγενική διατύπωση και διατήρηση της ανωνυμίας του πρώην πρωθυπουργού από μέρους του Προεδρείου είναι υπόθεση του ΕΣΔΟΓΕ και δεν μας αφορά.
Πρόκειται για τον Κώστα Σημίτη. Στο βιβλίο του «Υπάρχει Λύση; — μια συζήτηση με τον Γιάννη Πρετεντέρη», το οποίο κυκλοφόρησε τον Νοέμβρη του 2016, από τις εκδόσεις Πόλις,  ο πρωθυπουργός, του «ευχαριστούμε τους Αμερικάνους», αναφέρεται στις γερμανικές οφειλές:

«Το πρότυπο που ακολουθεί (σ.σ. αναφέρεται στη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) είναι το εθνικό-λαϊκιστικό. Υπάρχουν πολλά και κραυγαλέα παραδείγματα.

Στις εξωτερικές σχέσεις της χώρας κυριαρχεί μια αμυντική νοοτροπία. Καλλιεργεί την εντύπωση ότι η Ελλάδα  αδικείται, ότι είναι θύμα στυγνής εκμετάλλευσης της Γερμανίας και άλλων κρατών – μελών της ευρωζώνης, ότι η υπερχρέωση οφείλεται στους ξένους που στην πραγματικότητα μας χρωστούν λεφτά, όπως τις πολεμικές αποζημιώσεις»

Και στην ερώτηση – παρατήρηση του Πρετεντέρη:

«Έχω την αίσθηση οτι ένα παράδειγμα ανέξοδου λαϊκισμού είναι οι εξεταστικές επιτροπές της Βουλής με στόχο τη διερεύνηση διαφόρων υποθέσεων. Παράγουν πολλές εντυπώσεις και ελάχιστα αποτελέσματα. και φοβούμαι ότι οι εντυπώσεις είναι  το ζητούμενο. Έχει θετικά αποτελέσματα η λειτουργία αυτών των επιτροπών; Πολύ αμφιβάλλω».

Ο ΠΑΣΟΚος απαντά:

«Κι εγώ αμφιβάλλω. Η πρώτη επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θεαματική προσπάθεια να αποκαλυφθεί η «αλήθεια» ήταν η έρευνα των οφειλών και αποζημιώσεων που χρωστάει η Γερμανία στην Ελλάδα από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Υπολογίστηκαν σε 309 δισ. ευρώ περίπου. Τα συμπεράσματά της επαναλαμβάνουν τα ήδη γνωστά εδώ και εβδομήντα χρόνια. Σύμφωνα με την πάγια τακτική που ακολουθείται από όλους τους Συμμάχους μετά τον πόλεμο, τα χρήματα αυτά δεν θεωρούνται απαιτητά. Απορώ πως η κυβέρνηση θα απαιτήσει στη σημερινή εποχή, και παρά την διαφορετική στάση των Συμμάχων, την καταβολή αυτού του τεράστιου ποσού, χωρίς να αμφισβητηθεί η σοβαρότητά της. Πρόκειται για μία αυταπάτη ακόμα μεγαλύτερη από την προηγούμενη. Η μόνη ρεαλιστική απαίτηση της Ελλάδας συνδέεται με το λεγόμενο κατοχικό δάνειο της Ελλάδας προς την Γερμανία, διότι αυτό δεν προκύπτει από πολεμικές πράξεις της Γερμανίας. Ήταν μια συνήθης (τα έντονα γράμματα δικά μας) σύμβαση δανείου της Ελλάδας προς τη Γερμανία. Τη νομική της δέσμευση αναγνώρισε η Γερμανία κατά την διάρκεια της Κατοχής, πληρώνοντας την πρώτη οφειλόμενη δόση. Σήμερα αφορά ένα ποσό της τάξεως των 11 δισ. ευρώ περίπου».

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Τη σοβαρότητα του ανδρός που θεωρεί σοβαρό να διεκδικείς τα δίκια του λαού σου μόνο όταν οι άλλοι σου δίνουν την άδεια γι’ αυτό; Την άγνοιά του – ή συνειδητό ψέμα; —  για το ότι άλλα κράτη έχουν ήδη αποζημιωθεί για τις ζημιές που υπέστησαν; Για την «αναγνώριση», έστω, μιας μόνης ρεαλιστικής απαίτησης της Ελλάδας, που όμως όσο ο ίδιος ήταν στο τιμόνι αυτής της χώρας, για οκτώ ολόκληρα και αξέχαστα χρόνια, δεν τόλμησε να τα διεκδικήσει; Τι φοβήθηκε; Μη τυχόν και του ζητήσουν ρέστα από την πρώτη δόση; Και τι θα πει συνήθης σύμβαση δανείου χώρας κατεχόμενης στη χώρα κατακτητή; Ξέρει καμιά άλλη χώρα που να έχει συμβεί αυτή η συνήθεια; Από τον καιρό των Ναπολεόντειων πολέμων μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο.
Είναι αλήθεια ότι ο Σημίτης δεν έκανε κάτι λιγότερο ή περισσότερο για αυτό το ζήτημα, από ότι έκαναν και κάνουν όλοι οι προηγούμενοι και επόμενοι πρωθυπουργοί και οι κυβερνήσεις τους. Είναι όμως το ίδιο αλήθεια ότι το θράσος και η αναίδεια του ανδρός δεν είναι συνήθεις. Είναι απλά σιχαμένα.

«Οι Σφαγές του Διστόμου». Ξυλογραφία του Αλέξανδρου Κορογιαννάκη.

Το Συνέδριο, εκτός από την επισήμανση της αναγκαιότητας Σύναψης Ειρήνης ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία, κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε επίδοση ρηματικής διακοίνωσης στη γερμανική κυβέρνηση και στην παροχή άδειας για την εκτέλεση των αμετάκλητων αποφάσεων της ελληνικής Δικαιοσύνης υπέρ των θυμάτων του Διστόμου, του Αιγίου και του Νομού Ρεθύμνης. Προτείνει την εισαγωγή μαθήματος της Ιστορίας της Κατοχής, της Αντίστασης και της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών στην εκπαίδευση κλπ.
Μια από τις σημαντικές αποφάσεις ήταν εκείνη για τη συγκρότηση νομικής ομάδας από μέλη του Εθνικού Συμβουλίου με τη συνδρομή Πανεπιστημιακών και άλλων εξειδικευμένων νομικών για να μελετήσει περαιτέρω το θέμα της δικαστικής διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών. Οι δικηγόροι – μέλη του Εθνικού Συμβουλίου και οι συνεργάτες τους, καθώς και τα μέλη της νομικής ομάδας του Εθνικού Συμβουλίου δεν θα λαμβάνουν δικηγορική αμοιβή για τις υποθέσεις που αφορούν στη διεκδίκηση των αποζημιώσεων και επανορθώσεων από τις κατοχικές δυνάμεις.
Ολόκληρο το Ψήφισμα του Συνεδρίου εδώ.
Οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα αποτελούν ζήτημα ηθικό, πολιτικό, οικονομικό, νομικό και πολιτισμικό. Συνοπτικά αποτελούν:
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΕΙΣ: για τις υλικές καταστροφές, τις λεηλασίες και τις αρπαγές των υποδομών της χώρας κατά τη διάρκεια της κατοχής από τα στρατεύματα κατοχής.
ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ: για τα θύματα και τους συγγενείς των θυμάτων.
ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΙΚΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ: το οποίο εξαναγκάστηκε η Τράπεζα της Ελλάδας να συνάψει με την Ιταλία και την Γερμανία στις 14.3.1942. Το δάνειο αυτό ανερχόταν στο ποσό των 3,5 δις δολαρίων σε τιμές του 1938. Σήμερα υπολογίζεται στα 56 δις ευρώ, χωρίς τους τόκους. Η περίπτωση αυτού του δανείου είναι μοναδική. Σε καμιά άλλη χώρα δεν υπήρξε αναγκαστικό δάνειο.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ: Αφορά τη λεηλασία, την καταστροφή και την κλοπή των πολιτιστικών θησαυρών της Ελλάδας.
Οι συνολικές απαιτήσεις της Ελλάδας υπολογίζονται από 300 δις. Ευρώ έως 341 δις ευρώ. Ο Τελευταίος υπολογισμός είναι του ΓΕΝΙΚΟΎ Λογιστηρίου του Κράτους, το οποίο συνυπολόγισε και 9 δις. Ευρώ απαιτήσεις από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά το βασικό θέμα είναι η ηθική διάσταση των θεμάτων και η αποκατάσταση του δικαίου. Σύμφωνα με τον Μανώλη Γλέζο: «Ακόμα και ένα μάρκο να ήταν…».

Παλαιότερα είχαμε αναφερθεί, στο άρθρο «Οι Γερμανικές αποζημιώσεις και το παλάτι του Οθωνα» εδώ, σε μια… ανάλογη περίπτωση για το πώς είχαν χειριστεί οι Γερμανοί του Μπίσμαρκ, χρέος του «παιδιού» τους, του Οθωνα, και πως υποχρέωσαν την Ελλάδα να το πληρώσει.

Διαβάστε περισσότερα

Περί «φωτός» και σκότους

ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ 

mpog@imerodromos.gr

facebook.com/mpogiopoulos

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ ψήφισαν το ίδιο μνημόνιο. Υπέγραψαν -μαζί- ότι η όποια κυβέρνηση: α) θα ελέγχεται σε «τριμηνιαία βάση» από τους εταίρους, β) «δεσμεύεται να διαβουλεύεται και να συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για όλες τις ενέργειες που αφορούν την επίτευξη των στόχων του μνημονίου», γ) θα εφαρμόζει την πολιτική του μνημονίου που θα είναι «συνεχής» και θα διαρκέσει «επί πολλά έτη», δ) «πρέπει να συσκέπτεται και να συμφωνεί με τους θεσμούς για όλα τα σχέδια νόμου», ε) για κάθε νόμο θα ζητεί την έγκριση της τρόικας «πριν από την οριστικοποίηση και τη νομική έγκρισή τους».
Μαζί τα ψήφισαν όλα αυτά. Αλλά τώρα τσακώνονται ποιος «είναι με τον Σόιμπλε» και το ποιος είναι «πέμπτη φάλαγγα».
Το ίδιο έργο παίχτηκε επί 40 χρόνια μεταξύ «φωτός» και «σκότους», όταν ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ κατηγορούσαν ο ένας τον άλλον για το «χάος» και για την «καμένη γη». Αλλά μετεκλογικά, όποιος κι αν κέρδιζε τις εκλογές, μας έστελναν τον ίδιο λογαριασμό.
Αυτό σημαίνει ότι Τσίπρας και Μητσοτάκης είναι ίδιοι; Οχι. Σημαίνει κάτι χειρότερο: Οτι ίδια στη βασική της κατεύθυνση είναι η πολιτική που υπηρετούν. Κι όσο περισσότερο συμφωνούν σε αυτή την πολιτική, τόσο περισσότερο θα βρίζονται, θέλοντας ο καθένας για τον εαυτό του ως έπαθλο την κατοχή της καρέκλας από την οποία θα την εφαρμόζει.

Πηγή: Εφημερίδα Real News 24/12/2016

Διαβάστε περισσότερα

Ήταν μία χώρα που την έλεγαν Σοβιετική Ένωση

 ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ 

Το απόγευμα της 26 Δεκεμβρίου του 1991 υποστέλλεται, από το Κρεμλίνο, η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο και το αστέρι. Στη θέση της υψώνεται η τρικολόρε προεπαναστατική.

«…Η υποστολή της σφράγισε με δραματικό και ταυτόχρονα συμβολικό τρόπο το τέλος της 74χρονης πορείας του πρώτου στον κόσμο σοσιαλιστικού κράτους. Για μια στιγμή οι δείχτες των ρολογιών έμειναν ακίνητοι, σημαδεύοντας την κρίσιμη στιγμή. Οι καρδιές πολλών εκατομμυρίων εργατών σ’ όλο τον κόσμο σταμάτησαν να χτυπούν, αναμετρώντας το μέγεθος των απωλειών» (Ριζοσπάστης 28 Δεκέμβρη 1991).

Η Σοβιετική Ένωση, το πρώτο Σοσιαλιστικό κράτος στον κόσμο, παύει να υπάρχει.

Έχει συντελεστεί η «μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του 20^ου αιώνα». Η πολυεθνική χώρα των Λένιν – Στάλιν διαλύεται στα εξ ων, με αγώνες και θυσίες, συνετέθη. Το Κόμμα των Μπολσεβίκων και αργότερα Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) κηρύσσεται παράνομο.

Η πρώτη Σοσιαλιστική χώρα στον κόσμο πρόλαβε στην 74χρονη πορεία της να καταστήσει αυτονόητη πραγματικότητα τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις των εργαζομένων όλου του κόσμου και να κατανικήσει το τέρας του φασισμού. Να εμπνεύσει με τις κατακτήσεις της εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλον τον κόσμο. Κατακτήσεις που δεν αναιρούνται, σε καμία περίπτωση, με την πτώση του Σοσιαλισμού και την διάλυση της ΕΣΔΔ

Ο πρωτεργάτης αυτής της καταστροφής και τελευταίος πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στο τελευταίο του τηλεοπτικό διάγγελμα, πριν παραιτηθεί, δηλώνει:

«Ζούμε πλέον σε έναν καινούριο κόσμο. Μπαίνει τέλος στον Ψυχρό Πόλεμο και στην κούρσα εξοπλισμών, καθώς και στην παράλογη στρατιωτικοποίηση της χώρας, που έχει ισοπεδώσει την οικονομία μας, τη δημόσια στάση μας και την ηθική μας. Η απειλή του πυρηνικού πολέμου έχει απομακρυνθεί».

Χιλιόμετρα νοτιότερα, μερικά χρόνια αργότερα, ο πρώην ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης απηύθυνε το ερώτημα:

«Υπάρχει έστω και ένας σοβαρός άνθρωπος στη Γη που να πιστεύει ότι θα μπορούσε να κάνει (όσα κάνει) ο ιμπεριαλισμός σήμερα, αν δεν είχε διαλυθεί η Σοβιετική Ένωση; Οι λαοί βλέπουν, ήδη, τα αποτελέσματα: Ο καπιταλισμός, καθημερινά, όλο και περισσότερο δείχνει το χειρότερο πρόσωπό του: Το αντικοινωνικό, ληστρικό και απάνθρωπο. Οι επιτυχίες του, φυσικά, παράγουν πλούτο, αλλά τον σωρεύουν στους λίγους και η ζωή των εργαζομένων χειροτερεύει. Όσο για τις δημοκρατικές ελευθερίες, συνεχώς ροκανίζονται και λιμάρονται…».

Αλήθεια, είκοσι πέντε χρόνια μετά, τι λέτε να ισχύει, από τις δύο δηλώσεις;

Διαβάστε περισσότερα

Το Hollywood στο Χαλέπι και άλλες χριστουγεννιάτικες ιστορίες προπαγάνδας

Βαγγέλης Δ. Μαρινάκης
Όταν οι δυνάμεις του συριακού στρατού απελευθέρωναν το Χαλέπι, ήταν σίγουρο πως οι ηττημένοι της υπόθεσης (η αντιπολίτευση των ‘μετριοπαθών’ τζιχαντιστών και οι σύμμαχοί τους στη Δύση) θα προσπαθούσαν να ρίξουν αυλαία με θεαματικό τρόπο. Μέσα σε λίγες κιόλας ώρες είχαμε τις πρώτες δακρύβρεχτες ιστορίες κατατρεγμένων πολιτών να δηλώνουν μπροστά στην τηλεοπτική κάμερα φόβους για τη ζωή τους ενόψει της επικράτησης των κυβερνητικών στρατευμάτων. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Roll the Vice
Πρώτο και καλύτερο το VICE [1], στις 12 Δεκέμβρη στο άρθρο με τίτλο «I am waiting to die», μας παρουσιάζει παγιδευμένους πολίτες να βιντεοσκοπούν ή να αναρτούν στα social media το τελευταίο τους μήνυμα όσο υποτίθεται περιμένουν τον στρατό του Άσαντ να τους αποτελειώσει. Επειδή όμως το φώς του internet δεν ξημέρωσε μόνο για τους «κατατρεγμένους» αντιφρονούντες, μια πιο προσεκτική ματιά στα προφίλ των πρωταγωνιστών μαρτυρά μια εντελώς διαφορετική αλήθεια.
Για παράδειγμα, περιηγούμενοι στο προφίλ του κυρίου Ameen Al-Halabi (φωτογράφος το επάγγελμα) στο facebook, βλέπουμε να αναπαράγονται οι γνωστές μπούρδες περί «τελευταίου κλόουν στο Χαλέπι», ενώ ταυτόχρονα θρηνεί σε άλλη ανάρτηση για τον μάρτυρα του FSA (δηλαδή των soft τζιχαντιστών που παριστάνουν τη «μαλακή αντιπολίτευση»), Hisself Ahmed. [2]
Ακολουθεί ο αξιότιμος φωτορεπόρτερ κύριος Bilal Abdul Kareem, ο οποίος αφού μας προειδοποιεί πως ίσως αυτό να είναι το τελευταίο του βίντεο από το πολιορκούμενο Χαλέπι, ζητάει τα ρέστα από «δημοκρατικές δυνάμεις» σαν τις πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου και τον Ερντογάν γιατί δεν εισέβαλαν στην πόλη για να «βοηθήσουν» τους δυστυχισμένους κατοίκους. [3]Το ίδιο πρόσωπο που τη μια μέρα αποχαιρετά τα εγκόσμια μέσω twitter, δεν έχει κανένα πρόβλημα ωστόσο να δίνει συνεντεύξεις σε ώρες αιχμής σε δίκτυα της εμβέλειας του Al-Jazeera [4], όπου δηλώνει ότι τα κυβερνητικά στρατεύματα έχουν σκοτώσει μισό εκατομμύριο Σύριους από την αρχή του πολέμου. Για να εξηγήσουμε τι σημαίνει αυτό, να θυμίσουμε πως ο ΟΗΕ μέχρι τον Απρίλη εκτιμούσε τον συνολικό αριθμό των νεκρών στις 400. 000. [5] Όπερ μεθερμηνευόμενον εστί, ο κύριος Kareem προσέθεσε άλλους 100. 000 νεκρούς σε 8 μήνες και τους χρέωσε όλους στην πλευρά της κυβέρνησης. Στην ίδια συνέντευξη πληροφορούμαστε πως οι κυβερνητικές δυνάμεις έδωσαν εντολή να εκτελεστούν όλοι οι πολίτες που το επώνυμό τους είχε συγκεκριμένη κατάληξη (φυσικά δεν πληροφορούμαστε ποια είναι η κατάληξη αυτή). Αλλά τι τα θές; Έτσι φαίνεται είναι οι σταλινικοί δικτάτορες, πάνω στο μεθύσι της νίκης κάνουν χαβαλέ με διεστραμμένες παραγγελιές.
Στην παρέα προστίθεται ο λογαριασμός του twitter με το όνομα Mr. Alhamdo, αυτοπροσδιοριζόμενος ως δάσκαλος και ακτιβιστής, ο οποίος από όταν δημιούργησε το λογαριασμό του τον Οκτώβρη έχει 17. 200 followers (ζηλευτή βάση ακολούθων για έναν μέχρι πρότινος άγνωστο στο ευρύ κοινό πολίτη). Πάντως οι φίλοι του στο facebook δεν δείχνουν μετριοπαθείς δημοκράτες, τι λέτε;Στην πρώτη φωτογραφία μάλιστα μια περιήγηση στο timeline του ζουμαρισμένου κυρίου, μας βγάζει σε selfie του με άλλους δύο εκλεκτούς εκπροσώπους της βασανισμένης αντιπολίτευσης. Στον σχολιασμό που ακολουθεί την φωτογραφία ένας εκ των τριών εικονιζόμενων, συγκεκριμένα ο κ. Thaaer Abw Ahmad απολογείται σε Τουρκία και ΗΠΑ επειδή δεν άντεξαν στην πολιορκία. [6]

Αλλά η αδιαμφισβήτητη star του άρθρου δεν είναι άλλη από την μικρή Bana Alabed, που ορισμένοι χαρακτήρισαν «Άννα Φρανκ της εποχής μας».  Ο λογαριασμός της μικρής Bana,  η οποία δηλώνει war survivor,  δημιουργήθηκε πριν τρεις μήνες στο twitter,  τον διαχειρίζεται η μητέρα της και έκτοτε προσέλκυσε 310. 000 followers.  Ο πατέρας της μικρής Bana,  Ghassan Alabed,  μαθαίνουμε ότι δουλεύει στο νομικό τμήμα  του τοπικού συμβουλίου.  Και όταν ακούτε τοπικό συμβούλιο Ανατολικού Χαλεπίου (φωτογραφία παρακάτω) δεν εννοούμε τίποτα άλλο από ενεργά μέλη της συνεργαζόμενης με τον FSA και την Al-Nusrah συμμορίας Al-Zinki.  Επιπλέον, στους λογαριασμούς του σε facebook και twitter o Ghassan ακολουθεί μεγάλο αριθμό λογαριασμών σχετιζόμενων με ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις,  όπως για παράδειγμα τον κληρικό Muhaysini, πνευματικό ηγέτη της Al-Nusrah.

Μοναδικός σκοπός της Bana (δηλαδή της μητέρας της Fatemah που διαχειρίζεται τον λογαριασμό της) στις αναρτήσεις της,  ήταν αφού μας ενημερώσει για τον βομβαρδισμό της πόλης από τους Πούτιν και Άσαντ,  να μας ζητάει να κάνουμε κάτι για αυτό.  Μάλιστα σε ένα «τιτίβισμά» της μας πληροφορεί ότι είναι καλύτερα να ξεκινήσει ένας τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος από το να αφήνουμε τους δύο ηγέτες να διεξάγουν Ολοκαύτωμα,  ενώ σε άλλη ανάρτηση ζητάει να λογοδοτήσουν οι δύο ηγέτες στο ICC (Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο) για εγκλήματα πολέμου. [7] Για εγκλήματα τζιχαντιστών στο Ανατολικό Χαλέπι από την άλλη, όπως οι 17 νεκροί από πυρά της αντιπολίτευσης [8] ενόσω άοπλοι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν για το μπλοκάρισμα των εξόδων διαφυγής από τους αντάρτες,  καμία αναφορά.

Τέλος,  εκτός του άρθρου του VICE είχαμε ακόμη μια αναφορά στα τελευταία βίντεο-μηνύματα των πολιορκημένων στο Χαλέπι,  αυτή τη φορά από τον Guardian. [9] Η ειδοποιός διαφορά είναι η προσθήκη στο γκρουπ των φωτογενών πολιορκημένων μιας γυναίκας ονόματι Lina Shamy.  Η εν λόγω κυρία που κάνει λόγο για γενοκτονία τόσο στο «τελευταίο» της βίντεο, όσο και στην συχνότητα του Al-Jazeera, [10] μαθαίνουμε από την φωτογραφία εξωφύλλου στη σελίδα της στο facebook ότι θαυμάζει τον Zahran Alloush,  διοικητή της ακραίας ισλαμιστικής ομάδας Jaysh al-Islam,  που καλούσε σε δολοφονία όλων των Σιϊτών και Χριστιανών της Δαμασκού.  Περίεργα τα πρότυπα της κυρίας Shamy,  η οποία παρεμπιπτόντως διαθέτει τέλεια σύνδεση internet και άψογο φωτισμό σε πολεμική ζώνη χωρίς ηλεκτροδότηση.

Video clip και κακή σκηνοθεσία

Ένα άρθρο στο Vice και μια αναφορά στον Guardian όμως με σπαρακτικές κραυγές παγιδευμένων πολιτών δεν αρκεί.  Το ζητούμενο στην προπαγάνδα εκτός από το μεράκι,  είναι ο εντυπωσιασμός.  Χρειάζεται επομένως και οπτικό υλικό από την κόλαση που εργολαβικά δημιουργούν Πούτιν και Άσαντ στο Χαλέπι.  Έτσι λοιπόν,  επιστρατεύεται μια φωτογραφία από ένα μικρό παιδί που τρέχει στους δρόμους της πόλης,  προσπαθώντας να γλιτώσει από τη φρίκη της πολιορκίας.  Αργότερα μαθαίνουμε πως πρόκειται για στιγμιότυπο από video clip του 2014 της Λιβανέζας τραγουδίστριας Hiba Tawaji.

Αλλά η προσπάθεια δεν σταματά εκεί.  Σύμφωνα με τον Independent, [11] το Υπουργείο Εσωτερικών της Αιγύπτου ανακοίνωσε πως πέντε άτομα συνελήφθησαν από τις αστυνομικές αρχές στο Πορτ Σάιντ ,  όπου «σκηνοθετούσαν» ψεύτικα βίντεο με σκηνές από το Χαλέπι,  με τη συμμετοχή παιδιών σε αυτά.

Συγκεκριμένα,  στο βίντεο που δημοσίευσε το υπουργείο Εσωτερικών της Αιγύπτου στην σελίδα του στο facebook [12],  εμφανίζεται ένα οκτάχρονο κορίτσι που φοράει ένα λευκό φόρεμα και επιδέσμους με κόκκινους λεκέδες,  κρατώντας στο χέρι της ένα αρκουδάκι.  Επίσης,  ένα δωδεκάχρονο αγόρι δίνει συνέντευξη μιλώντας για το πως είναι η ζωή κάτω από τις υποστηριζόμενες από την Ρωσία αεροεπιδρομές της Συριακής κυβέρνησης.

Ο καλός, ο κακός και ο άτεχνος

Μετά από όλα αυτά μας είναι ξεκάθαρο πως δεν έχουμε να κάνουμε απλά με σκέψεις ενός μικρού κοριτσιού σχετικά με την ζοφερή καθημερινότητα ή με αγωνιώδεις εκκλήσεις εγκλωβισμένων αμάχων,  αλλά με το προϊόν μιας καλοσχεδιασμένης επιχείρησης σχεδιασμένης να συντηρήσει την αφήγηση που θέλει τον αιμοσταγή Άσαντ να γυρνάει από πόλη σε πόλη σκοτώνοντας τον λαό του χωρίς σοβαρό λόγο,  με τη βοήθεια της Ρωσίας και ενώ ολόκληρη η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί κάθε τους βήμα. Η συγκεκριμένη οπτική είχε αφενός μεν σκοπό να πείσει –όπως και με τη περίπτωση του λιμού στη Μαντάγια- πως όσοι πανηγύρισαν στους δρόμους για την απελευθέρωση του Χαλεπίου χορεύουν πάνω σε τάφους νεκρών παιδιών, ενώ οι αδιαμεσολάβητοι και «μετριοπαθείς» αντάρτες υπερασπίζονται ηρωικά αμάχους.  Αφετέρου δε δικαιολογεί την ανάμειξη της Δύσης,  παρουσιάζοντας την αλλαγή καθεστώτος σαν αναγκαία λύση.

Ένα παραμύθι χρειάζεται κακούς και καλούς.  Στην περίπτωσή μας το δίδυμο Πούτιν-Άσαντ ταιριάζει γάντι στην περιγραφή.  Σκληροί,  με αντιαμερικανικό παρελθόν,  κυρίαρχοι πολιτικά επί μακρόν και χωρίς δυνατή αντιπολίτευση στο εσωτερικό των χωρών τους,  έξω από τις νόρμες των Δυτικών Δημοκρατιών με λίγα λόγια.  Σε ρόλο ήρωα; Μα ποιος άλλος από την συριακή αντιπολίτευση,  δημοκράτες ισλαμιστές για τη Δύση,  δημοκρατική εναλλακτική και Κομμούνα του 21^ου αιώνα για τη ΔΕΑ,  την ISO,  τον Ashley Smith και λοιπούς αριστερούς του ιμπεριαλισμού,  που θέλουν την επανάσταση καλοψημένη σαν κέικ,  σε ακριβή θερμοκρασία και με σωστή δοσολογία αντίθεσης κεφαλαίου-εργασίας.  Με την προϋπόθεση ασφαλώς ότι έχουμε να κάνουμε με λαούς που νικάνε-γενικώς και αορίστως-και πετυχημένα αιτήματα για ελευθερία και δημοκρατία[13] που δεν σκοντάφτουν πουθενά (η περίπτωση της Αιγύπτου ή της Λιβύης χαρακτηρίζονται απλά πισωγύρισμα ή κατά άλλους επανάσταση που απήχθη).  Χρειάζεται θράσος να πετάς τη μπάλα στην εξέδρα,  εκτοξεύοντας κατηγορίες για θεωρίες συνωμοσίας και διαταξικές συμμαχίες,  όταν υπηρέτησες μέχρι πρόσφατα ένα σχέδιο αποτυχημένου λαϊκομετωπισμού.  Μόνο που υπάρχουν θέματα που ξεπερνούν την ανοησία και τον παραγοντισμό ορισμένων.

Όσο για τον άτεχνο της υπόθεσης δεν είναι άλλος παρά οι επιφορτισμένοι με την καλλιτεχνική επιμέλεια της προπαγάνδας σκηνοθέτες και παραγωγοί.  Έχουν ακόμη να μάθουν πολλά από την τέχνη του σύγχρονου Hollywood.  Πριν είκοσι χρόνια θα αρκούσε να μάθουν από το «Wag the dog» για το πώς ένας πόλεμος,  έστω εικονικός,  λύνει μια κυβερνητική κρίση.  Σήμερα,  στην εποχή των social media και των απανταχού blogger, απαιτείται αναβάθμιση της εκπαίδευσης. Ας ρωτήσουν το επικοινωνιακό επιτελείο της Αυτοκρατορίας για φρέσκιες ιδέες.

Αναφορές

[1]https://news. vice. com/story/i-am-waiting-to-die-syrians-in-aleppo-are-posting-final-goodbyes-online

[2]https://www. facebook. com/photo. php?fbid=1439841756339778&set=ecnf. 100009419035925&type=3&theater

[3]https://twitter. com/BilalKareem/status/808354660469850112?ref_src=twsrc%5Etfw

[4] https://www. youtube. com/watch?v=bKeLTHeqn4c

[5]http://www. unmultimedia. org/radio/english/2016/04/syria-envoy-claims-400000-have-died-in-syria-conflict/#. WF6K5huLTIU

[6]https://www. facebook. com/photo. php?fbid=990565201074134&set=a. 442960535834606. 1073741829. 100003619890827&type=3&theater

[7] https://barbaramckenzie. wordpress. com/2016/11/28/bana-of-aleppo-the-story-so-far-update/

[8] https://www. rt. com/news/367468-east-aleppo-militants-kill-protesters/

[9] https://www. theguardian. com/world/video/2016/dec/13/voices-from-aleppo-the-situation-is-apocalyptic-video-report

[10] https://www. youtube. com/watch?v=H93N-RMbkxU

[11] http://www. independent. co. uk/news/world/middle-east/aleppo-fake-footage-children-five-peopele-arrested-egyptian-police-a7486541. html#commentsDiv

[13] https://rproject. gr/article/imperialismos-tzihantismos-kai-aristera

Διαβάστε περισσότερα

Η Τρόικα της Μόσχας

 

Παρά τα δύο έκτακτα γεγονότα που συνέβησαν τους τελευταίους 13 μήνες στις ρωσο-τουρκικές σχέσεις (κατάρριψη του Su-24 και δολοφονία του πρέσβη) η αδύναμη πλευρά του τριγώνου Ρωσίας- Τουρκίας- Ιράν είναι άλλη: οι τουρκο-ιρανικές σχέσεις. Στη περίπτωση του πολέμου στη Συρία οι δύο χώρες βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα. Εκτός αυτού, και οι δύο όχι μόνον χώρες αλλά πολιτισμοί έχουν χρόνιο ανταγωνισμό και τώρα είναι δύο από τις τέσσερις ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις (μαζί με τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο) και έχουν πολλά αντίπαλα μεταξύ τους συμφέροντα.

Επίσης, η Τουρκία, που για αιώνες κατείχε τον αραβικό κόσμο ο οποίος ήταν σε μόνιμη αντίθεση αλλά και αλληλεπίδραση με τους Πέρσες, τώρα διεκδικεί το ρόλο του άτυπου ηγέτη των αραβικών χωρών. Αλλά και το Ιράν, ως το σημαντικότερο σιιτικό κράτος, διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο όχι μόνον μεταξύ των σιιτών όπου γης, αλλά και συγκεκριμένη επιρροή σε όλο τον ισλαμικό κόσμο. Ο Ερντογάν είναι κοντά στους «Αδελφούς-Μουσουλμάνους», πολιτική κίνηση πολύ δημοφιλής στους σουνίτες, και εκφράζεται κριτικά απέναντι στα καθεστώτα του αραβικού κόσμου ως μη αρκετά μουσουλμανικά – αλλά παράλληλα δεν επιδιώκει τον απόλυτο εξισλαμισμό του τουρκικού κράτους, θέλοντας απλώς να επαναφέρει στη Τουρκία την ισλαμική ταυτότητα. Το Ιράν επίσης προβάλει σε όλους τους μουσουλμάνους το δικό του μοντέλο ισλαμικού κράτους, το οποίο βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ουλεμάδων, δηλαδή των μουσουλμάνων διδασκάλων.

Αλλά και για τα δύο μοντέλα υπάρχει ο κοινός εχθρός το «χαλιφάτο», δηλαδή οι ακραίοι ισλαμιστές, οι οποίοι αγωνίζονται για την ένωση όλων των μουσουλμάνων κάτω από αντι-δυτικά, αντι-σιιτικά και αντι-κοσμικά συνθήματα. Είναι εύλογο ότι ούτε για τους Ιρανούς μουλάδες ούτε για τον Ερντογάν δεν γίνεται αποδεκτό το χαλιφάτο. Αλλά μια διαλυμένη και διαιρεμένη Συρία θα παραμένει το ιδανικό θερμοκήπιο για την ανάπτυξή του.

 

Γενικά, μεταξύ της Τουρκίας και του Ιράν υπάρχουν τόσο αντικειμενικές όσο και υποκειμενικές αντιθέσεις. Στόχος της Ρωσίας στην παρούσα φάση είναι η ελάττωση ή η εξάλειψη ακριβώς αυτών των υποκειμενικών αντιθέσεων. Τι μπορεί να συμβάλλει σ’ αυτό;

Η στροφή του Ερντογάν από τη Δύση και το ΝΑΤΟ, που το φέρνει εγγύτερα στο Ιράν, το οποίο παραμένει ο κύριος αντίπαλος των ατλαντιστών. Η επιθυμία του Ιράν να εδραιώσει τα επιτεύγματά του των τελευταίων ετών.

Η σημασία του περιβόητου σιιτικού τόκου από τον νότιο Λίβανο έως το νότιο Ιράκ, δηλαδή μέχρι και τα ιρανικά σύνορα. Βεβαίως αυτό είναι κάτι προβάλλεται καθ’ υπερβολή από τους Σαουδάραβες και τους δυτικούς αντιπάλους του Ιράν. Το εμφανίζουν ως σπαθί που κραδαίνουν οι Πέρσες επί του αραβικού κόσμου και των σουνιτών. Στην πραγματικότητα οι σιιτικές μειονότητες ζουν εκεί επί αιώνες και εντελώς φυσικά το, μισητό από τις πετρελαϊκές μοναρχίες του Κόλπου, το Ισραήλ και τη Δύση, Ιράν στηρίζει τους ομοδόξους του.

Ωστόσο, το Ιράν δεν επιθυμεί να πολεμά αιωνίως στη Συρία, γι’ αυτό και φυσιολογικά επιδιώκει να σταθεροποιηθεί το καθεστώς Άσαντ.

Για την Τουρκία ο Άσαντ προσωπικά δεν έχει την πρωτεύουσα σημασία. Για τον Ερντογάν το πρώτιστο είναι να μην επιτρέψει τη δημιουργία ενιαίου κουρδικού κράτους στα νότια σύνορά του.

Και αυτό μπορεί να το κάνει με δύο τρόπους:

►Ή να διατηρεί τουρκικά στρατεύματα στη Συρία και να εξακολουθήσει τις μάχες 

►ή να δημιουργηθεί ενιαίο και δυνατό συριακό κράτος, στο οποίο η Δαμασκός θα συγκρατεί η ίδια τις φιλοδοξίες των Κούρδων. 

Η δεύτερη επιλογή -με την εγγύηση της Μόσχας και της Τεχεράνης- είναι αποδεκτή από την Άγκυρα. Και είναι κατανοητό ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανείς άλλος υποψήφιος για το ρόλο του ισχυρού ηγέτη της Συρίας, εκτός από τον Άσαντ.

Βεβαίως, στη Δύση και στις μοναρχίες του Κόλπου είναι πολλές οι δυνάμεις οι οποίες θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν την προσέγγιση Τουρκίας-Ιράν στη συριακή σύγκρουση. Θα παίξουν με τις αντιθέσεις τους, θα πιέσουν στα ευαίσθητα σημεία των δύο χωρών. Κι αυτό όχι μόνον για να ματαιωθεί η δυνατότητα επίλυσης της συριακής σύγκρουσης, βάση κάποιου άλλου σεναρίου, αλλά και για να μην επιτραπεί η περαιτέρω ενίσχυση της Ρωσίας.

Οι προσεχείς εβδομάδες θα δείξουν αν ο Ερντογάν έχει τη δυνατότητα κι αν επιθυμεί να αντισταθεί σ’ αυτήν την εξωτερική επιρροή. Αλλά για την ώρα τουλάχιστον, φαίνεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος επέλεξε την «Τριπλή Συμμαχία» όχι μόνον αναγκαστικά αλλά και σκόπιμα. Πολύ περισσότερο που ύστερα από έναν μήνα, στην επίλυση του συριακού προβλήματος, με βάση το σενάριο της «Τρόικας της Μόσχας», μπορεί να συμπεριληφθεί και η «νέα» Ουάσιγκτον, υπό την διοίκηση του Τραμπ.  Για την Άγκυρα είναι σημαντικό να πάει σε αυτές τις συνομιλίες από ισχυρότερη θέση τόσο επί του συριακού εδάφους όσο και διπλωματικά. 

Η Ρωσία ενδιαφέρεται να κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε η «Τρόικα» να αρχίσει να λειτουργεί σε πλήρη ισχύ. Με τη συγκρότησή της θα αποκτήσει ένα νέο και εξαιρετικά σημαντικό όργανο επιρροής στα συριακά, στα περιφερειακά, αλλά και στα παγκόσμια πράγματα.

(απόσπασμα από το άρθρο http://www.vzglyad.ru/politics/2016/12/21/850691.html)

Πηγή:http://sotiriosdemopoulos.blogspot.gr/2016/12/blog-post_22.html

μοναξερός…

Διαβάστε περισσότερα

Οι ευρωβουλευτές της Χρυσής Αυγής στηρίζουν τα λόμπι του μεγάλου κεφαλαίου

Του Δημήτρη Ψαρρά

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ψηφοφορίες διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα αποτελέσματά της είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικά για τον τρόπο που πολιτεύονται οι ομάδες των ευρωπαϊκών κομμάτων, αλλά και για την ιδιαίτερη στάση των Ελλήνων ευρωβουλευτών και τον τρόπο που λειτουργούν μακριά από τα φώτα της επικαιρότητας.

Πρόκειται για την τροπολογία 315, η οποία περιλαμβανόταν στην έκθεση του ευρωβουλευτή Ρίτσαρντ Κόρμπετ του βρετανικού Εργατικού Κόμματος για τη γενική αναθεώρηση του κανονισμού του Κοινοβουλίου. Με την τροπολογία αυτή επιδιωκόταν απλώς να ενισχυθούν οι όροι διαφάνειας στις σχέσεις μεταξύ των ευρωβουλευτών και των εκπροσώπων των διάφορων λόμπι που λύνουν και δένουν στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο.
Σύμφωνα με την τροπολογία αυτή, «οι βουλευτές θα πρέπει να δημοσιοποιούν ηλεκτρονικά όλες τις προγραμματισμένες συναντήσεις με εκπροσώπους συμφερόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Mητρώου Διαφάνειας. Tο προεδρείο παρέχει την απαιτούμενη υποδομή στην ιστοσελίδα του Kοινοβουλίου».
Ακόμα και αυτή η στοιχειώδης πρόβλεψη θεωρήθηκε τελικά υπερβολική. Από την ομάδα των Πράσινων (Greens/EFA) ψήφισαν 48 υπέρ της τροπολογίας και ένας απείχε, από την Αριστερά (GUE/NGL) υπερψήφισαν την τροπολογία και οι 46, από τους Συντηρητικούς Ευρωσκεπτικιστές (ECR) ψήφισαν 64 «ναι» και 3 «όχι», από τους Λαϊκιστές Ευρωσκεπτικιστές (EFDD) 38 «ναι» και 3 «όχι», από την Ακρα Δεξιά (ENF) 26 «ναι», 5 αποχές και 6 «όχι», από τους Σοσιαλδημοκράτες (S&D) 77 «ναι», 98 αποχές και 1 «όχι», από τους Φιλελεύθερους (ALDE) 9 «ναι», 1 αποχή και 56 «όχι» και από τους Συντηρητικούς (EPP) 3 «ναι», 2 απείχαν και 200 καταψήφισαν την τροπολογία.
Τελικά η τροπολογία συγκέντρωσε την πλειοψηφία των παρευρισκομένων (319 έναντι 274), αλλά όχι την απόλυτη πλειοψηφία στο σύνολο των ευρωβουλευτών που απαιτείται για την αναθεώρηση του κανονισμού του Κοινοβουλίου. Ετσι, με την ευθύνη όσων την καταψήφισαν, ένα στοιχειώδες μέτρο διαφάνειας και καταπολέμησης της πολιτικής διαφθοράς απορρίφθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο.
Και ποιοι είναι αυτοί που ευθύνονται από τους Ελληνες ευρωβουλευτές;
Κατ’ αρχάς το σύνολο των ευρωβουλευτών της Αριστεράς υπερψήφισε την τροπολογία. Αλλωστε, είχαν συνυπογράψει εξαρχής το κείμενό της. Ψήφισαν οι Στέλιος Κούλογλου, Κωνσταντίνα Κούνεβα, Δημήτρης Παπαδημούλης, Κώστας Χρυσόγονος (ΣΥΡΙΖΑ), Νίκος Χουντής (Λαϊκή Ενότητα), Σοφία Σακοράφα (ανεξάρτητη).
Θετικά ψήφισαν και οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ Κώστας Παπαδάκης και Σωτήρης Ζαριανόπουλος, οι οποίοι κατατάσσονται στους μη εγγεγραμμένους, καθώς και ο ανεξάρτητος Νότης Μαριάς, ο οποίος κατατάσσεται στους Συντηρητικούς Ευρωσκεπτικιστές.
ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία
Υπέρ της τροπολογίας τάχθηκαν και τα μέλη της ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών Εύα Καϊλή (ΠΑΣΟΚ), Γιώργος Γραμματικάκης και Μιλτιάδης Κύρκος (Ποτάμι). Διαφορετικό δρόμο ακολούθησε ο Νίκος Ανδρουλάκης (ΠΑΣΟΚ), ο οποίος επέλεξε την αποχή.
Εκείνοι που καταψήφισαν την τροπολογία ήταν οι εκπρόσωποι της Νέας Δημοκρατίας, οι οποίοι ακολούθησαν σύσσωμοι τη γραμμή της ευρωπαϊκής Δεξιάς: Μανώλης Κεφαλογιάννης, Γιώργος Κύρτσος, Μαρία Σπυράκη, Ελίζα Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη και Θόδωρος Ζαγοράκης. Αλλωστε χωρίς λόμπι δεν υπάρχει Δεξιά.
Πάντως, η μεγάλη έκπληξη ήρθε από τη Χρυσή Αυγή. Οι δήθεν «αντισυστημικοί» εκπρόσωποί της Γεώργιος Επιτήδειος, Ελευθέριος Συναδινός και Λάμπρος Φουντούλης καταψήφισαν την τροπολογία, μαζί με τον ομοϊδεάτη τους του γερμανικού NPD Ούντο Φόιγκτ.
Ετσι διαφοροποιήθηκαν από την πλειοψηφία των ευρωσκεπτικιστών της Ακρας Δεξιάς, οι οποίοι με επικεφαλής τη Μαρίν Λεπέν υποστήριξαν την τροπολογία. Αποδείχτηκε έτσι για ακόμα μια φορά ότι η Χρυσή Αυγή το πρώτο που φοβάται είναι η διαφάνεια στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το πρώτο που έχει να κρύψει είναι οι επαφές της με τους λομπίστες του μεγάλου κεφαλαίου.
Εφημερίδα των Συντακτών

Διαβάστε περισσότερα

Είναι η Ηθική σχετική;

Με τον Θωμά Γιούργα

Ο Ηθικός Σχετικισμός είναι η θέση ότι η Ηθική είναι σχετική. Προτείνει δηλαδή ότι δεν υπάρχουν καθολικές ή αντικειμενικά σωστές ηθικές απόψεις. Αντιθέτως, το αν μια ηθική άποψη είναι καλή ή ορθή είναι πάντοτε σχετικό με το κάθε άτομο ή την κάθε κοινωνία που την εκφράζει.
Επομένως ο ηθικός σχετικισμός δεν απορρίπτει την ύπαρξη της ηθικής αλήθειας, δεν είναι μια μηδενιστική θεωρία. Αντιθέτως, μας λέει ότι υπάρχει εγκυρότητα και αλήθεια στις ηθικές απόψεις η οποία όμως πηγάζει μόνο από το ίδιο το άτομο ή την κοινωνία που τις πρεσβεύει.
Επίσης, ο ηθικός σχετικισμός είναι μια Μετα-ηθική θεωρία. Δηλαδή, δεν προσπαθεί να δώσει απάντηση σε ένα πρακτικό ηθικό ζήτημα (π.χ. είναι ηθικά επιτρεπτή η ευθανασία;) ή σε ένα κανονιστικό ζήτημα (π.χ. από ποιες ηθικές αρχές, από ποιους κανόνες πρέπει να διέπεται μια ηθική ζωή;). Ο ηθικός σχετικισμός είναι μεταηθική θεωρία διότι ρωτάει κάτι για την ίδια την φύση της Ηθικής, την οποία και προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει.
Ένας από τους πρώτους (υποτιθέμενους) σχετικιστές ήταν ο κορυφαίος σοφιστής, Πρωταγόρας. ‘’Πάντων χρημάτων μέτρον έστιν άνθρωπος, των μεν όντων ως έστιν, των δε ουκ όντων ως ουκ εστίν’’. Αν το μεταφέρουμε στο ηθικό επίπεδο, αυτό σημαίνει ότι όλα καθορίζονται από την ανθρώπινη ματιά, το τι είναι ηθικό και τι όχι. Μπορούμε έτσι να διακρίνουμε μια σπερματική συγγένεια με αυτό που αποκαλούμε σήμερα στην αναλυτική φιλοσοφία ‘Ηθικό Σχετικισμό’.
Η θέση ότι η ηθική είναι σχετική είναι ακόμα και σήμερα μία πολύ διαδεδομένη θέση. ‘’Κοίτα πόσες διαφορετικές ηθικές απόψεις υπάρχουν σε μια οικογένεια, πόσο συγκρουόμενες είναι οι ηθικές θέσεις μεταξύ των διαφορων κοινωνιών, πόσο αλλάζει η ηθική μέσα από την ιστορική πορεία,’’. Η παραπάνω διαπίστωση είναι μια πολύ σοβαρή εμπειρική, ιστορική, ανθρωπολογική προσέγγιση περί της Ηθικής.
Παρόλα αυτά, ανοίγει τον δρόμο σε μια λογική παρανόηση. Το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στα ηθικά πιστεύω διαφορετικών ανθρώπων και διαφορετικών κοινωνιών δεν εμπεριέχει λογικά και το συμπέρασμα ότι η ηθική είναι από την φύση της σχετική και ότι δεν υπάρχει αντικειμενικά ορθή ηθική άποψη. Κατ’αναλογία, το γεγονός ότι δύο επιστήμονες ή δύο επιστημονικές ομάδες διαφωνούν για το αποτέλεσμα μια εξίσωσης δεν εμπεριέχει και το συμπέρασμα ότι η εξίσωση αυτή δεν έχει αντικειμενικά ορθό αποτέλεσμα.
Για τον σχετικιστή λοιπόν, η ηθική δεν είναι καθόλου όπως π.χ. τα μαθηματικά όπου 4+4=8, το οποίο ισχύει ανεξάρτητα του τι πιστεύω εγώ κι εσύ. Αντιθέτως, το αποτέλεσμα της ηθικής εξίσωσης για τον σχετικιστή είναι πάντοτε ορθό και σε πάντοτε σε εξάρτηση με το τι πιστεύω εγώ ή η κοινωνία που ζω (πολιτιστικός σχετικισμός).
Για να δούμε κάποια θετικά του ηθικού σχετικισμού:
(α) Η ανοχή στην διαφορετική άποψη, ο σεβασμός της Άλλης ηθικής κουλτούρας. Άρα αποφεύγει την παγίδα του ηθικού δογματισμού, του ηθικού πατερναλισμού. ‘’Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε’’ θα μπορούσε να είναι το μόττο της ηθικής ανεκτικότητας που προτείνει.
(β) Αποφεύγει τον ‘ηθικό ιμπεριαλισμό’. Την προσπάθεια ενός πολιτισμού ή ενός ανθρώπου να επιβάλει (δια της βίας;) τα ηθικά πιστεύω στους γύρω του. Η Χ, Ψ, Ω ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΩΣ ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΝΗΘΙΚΗ ΠΡΑΞΗ -ΚΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ. ΝΑ ΤΟΥΣ ΦΥΛΑΚΙΣΟΥΜΕ / ΑΦΑΝΙΣΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ Χ, Ψ, Ω.
Και ας περάσουμε στην μεγάλη δεξαμενή των αρνητικών πτυχών του ηθικού σχετικισμού:
(α) Βασίζεται απλά στην περιγραφή της ηθικής διαφορετικότητας ανά τον κόσμο και συχνά κάνει το λογικό άλμα ότι η διαφορετικότητα των απόψεων ισούται με την σχετικότητα των απόψεων.
(β) Δεν επιτρέπει επί της αρχής την διαφωνία και την παρέμβαση σε εξόφθαλμες περιπτώσεις, π.χ. το να βασανίζεις ένα γατάκι για πλάκα, την δουλεία, τις μαζικές δολοφονίες από ρατσιστικά κίνητρα. Πως θα διαφωνήσουμε ηθικά και πως θα παρέμβουμε για να σταματήσουμε τέτοιες πρακτικές εάν το βασικό μας πρόταγμα είναι η a priori ανοχή στην ηθική διαφορετικότητα;
(γ) Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και των μειονοτήτων δεν μπορεί να επαφίεται σε ένα σύστημα ηθικών (και κατ’επέκταση νομικών) κανόνων οι οποίοι είναι σχετικοί ανάλογα με την άποψη του καθενός ή τα ήθη και έθιμα μιας κοινωνίας. Η θεσμοθέτηση νόμων που προστατεύουν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και τις μειονότητες υποκρύπτουν μια μεταηθική φιλοσοφική θέση. Ότι δηλαδή η Ηθική δεν είναι σχετική αλλά σε πολλά σημεία φαίνεται να είναι καθολική. Όπως για παράδειγμα στην καταδίκη του αχρείαστου πόνου ή στις ρατσιστικές διακρίσεις μεταξύ ανθρώπων.
(δ) Αν η ηθική είναι σχετική, όπως π.χ. η προτίμηση στον καφέ ή στο τσάι, τότε ποιο το κίνητρο ώστε να προσπαθήσουμε να διάγουμε μια πιο ηθική ζωή ή να συμβάλουμε στο χτίσιμο μιας πιο δίκαιης κοινωνίας;
Με δεδομένο ότι η αποδοχή του ηθικού σχετικισμού είναι μια πολύ διαδεδομένη άποψη ανά τον κόσμο, είναι χρήσιμο να αναρωτηθούμε τελικά αν η θέση αυτή έχει φιλοσοφική και λογική συνοχή, αλλά και να σκεφτούμε τους κινδύνους που μπορεί να εμπεριέχονται σε μία επιφανειακή, άκριτη αποδοχή του.
Φυσικά, η απόρριψη του ηθικού σχετικισμού δεν συνεπάγεται αυτομάτως και την αποδοχή του ηθικού αντικειμενισμού. Αν η ηθική είναι αντικειμενική, όπως περίπου οι νόμοι της φύσης (αν υπάρχουν και αυτοί…) τότε θα πρέπει να εξηγήσουμε από που πηγάζει η αντικειμενική αυθεντία τους.
Το θέμα δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 17.12.2016

Διαβάστε περισσότερα

Ο Έλληνας που θυσίασε γυναίκα, παιδιά και γονείς για να σώσει το Μεσολόγγι τα Χριστούγεννα του 1822...

Χριστούγεννα 1822. Δέκα χιλιάδες Τούρκοι, με επικεφαλής τους Ομέρ Βρυώνη και Κιουταχή, πολιορκούν το Μεσολόγγι. Οι δυνάμεις των πολιορκημένων δεν ξεπερνούσαν του 900 άντρες.
Η πολιορκία είχε κρατήσει ήδη δύο μήνες και οι Τούρκοι είχαν αρχίσει να κουράζονται. Οι ασθένειες θέριζαν το στρατόπεδο, οι μισθοί καθυστερούσαν, γίνονταν συνεχώς επιθέσεις από ομάδες κλεφτών και είχαν αρχίσει κι οι συνηθισμένες διαφωνίες μεταξύ Τούρκων και Αλβανών αξιωματικών.
Τότε, ο Ομέρ Βρυώνης κι ο Κιουταχής αποφασίζουν να κάνουν μία νυχτερινή επίθεση. Για εκείνη την εποχή, οι βραδινές επιχειρήσεις δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Δεν υπήρχαν φωτοβολίδες και προβολείς και ήταν τρομερά δύσκολο να συντονιστούν τα τμήματα.
Αλλά ήταν τέτοια η ανάγκη των Τούρκων να σημειώσουν κάποια πρόοδο με την πολιορκία, που ήταν διατεθειμένοι να τολμήσουν ακόμα και αυτό.
Σχεδίασαν, μάλιστα, να επιτεθούν παραμονή Χριστουγέννων, όταν όλοι οι Έλληνες θα βρίσκονταν στην εκκλησία.
Η θυσία του Γιάννη Γούναρη
Ίσως το Μεσολόγγι να είχε πέσει από την πρώτη πολιορκία, αν οι υπερασπιστές δεν είχαν πληροφορηθεί τα σχέδια των Τούρκων στρατηγών.
Ο σωτήρας των Μεσολογγιτών ήταν ο Γιάννης Γούναρης. Ήταν κυνηγός του Ομέρ Βρυώνη και ακολουθούσε υποχρεωτικά τον τουρκικό στρατό, γιατί κρατούσαν ομήρους όλη του την οικογένεια στην Άρτα.
Ο Γούναρης γνώριζε για τη νυχτερινή επίθεση, αλλά αν τολμούσε να προειδοποιήσει τους Μεσολογγίτες, θα καταδίκαζε σε θάνατο τη γυναίκα και τα παιδιά του.
Δεν δίστασε ούτε στιγμή. Ξέφυγε απ’ το τουρκικό στρατόπεδο, λέγοντας πως πήγαινε για κυνήγι και ενημέρωσε τους πολιορκημένους.
Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο επικεφαλής των Μεσολογγιτών, προέβλεψε σωστά ότι οι Τούρκοι θα έκαναν επίθεση από την ανατολική πλευρά του τείχους, που ήταν πιο αδύναμη. Ενίσχυσαν, λοιπόν, εκείνο το τμήμα και ετοιμάστηκαν για τη μάχη.
Είχαν πει σε όσους δεν πολεμούσαν να πάνε στις εκκλησίες και να κάνουν φασαρία, για να νομίσουν οι Τούρκοι ότι ο κόσμος γιορτάζει.
Έτσι κι έγινε.

Οχτακόσιοι Τουρκαλβανοί επιτέθηκαν στην ανατολική πλευρά του Μεσολογγίου και βρήκαν σθεναρή αντίσταση.
Οι απώλειες των Μεσολογγιτών ήταν ελάχιστες, οι απώλειες των Τούρκων ξεπερνούσαν τις 500.
Δυστυχώς, ο πληροφοριοδότης που έσωσε το Μεσολόγγι, ο ηρωικός Γιάννης Γούναρης, δεν σώθηκε. Οι Τούρκοι εκτέλεσαν τους γονείς, τη γυναίκα, τα παιδιά του και αρκετούς συγγενείς του.
Αυτή τη μάχη μνημόνευσε κι ο Διονύσιος Σολωμός στον Εθνικό Ύμνο, γράφοντας:
«Πήγες εις το Μεσολόγγι
την ημέρα του Χριστού,
μέρα που άνθισαν οι λόγγοι
για το τέκνο του Θεού»

Η αρχική φωτογραφία αποτυπώνει το Μεσολόγγι το 1908.

http://www.mixanitouxronou.gr

Διαβάστε περισσότερα